Chiến lược dự trữ dầu của Trung Quốc: “Bộ giảm xóc” mới định hình giá dầu toàn cầu

Việc Trung Quốc dự trữ dầu thô là yếu tố có thể khiến giá giảm hoặc tăng, tùy thuộc vào nhiều chi tiết mà thị trường không thể nắm rõ. Do thiếu thông tin chính thức, nhà đầu tư buộc phải dựa vào dữ liệu hạn chế và các nguồn tin không được công khai, khiến sự suy đoán và biến động trên thị trường gia tăng.

Trung Quốc không tiết lộ khối lượng dầu thô đưa vào kho dự trữ chiến lược và thương mại, cũng như không công bố mục tiêu cuối cùng về quy mô tồn kho. Điều này khiến giới phân tích phải dựa vào ước tính từ các nguồn trong ngành dầu mỏ, vốn hữu ích nhưng thiếu độ chắc chắn về hoạt động thực tế của quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Hầu hết các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc đã dự trữ ít nhất 500,000 thùng dầu mỗi ngày (bpd) trong năm nay. Con số này phù hợp với các tính toán về lượng dầu dư thừa của nước này — được xác định bằng tổng nhập khẩu và sản lượng nội địa trừ đi lượng dầu được các nhà máy lọc xử lý.

Dựa trên cơ sở đó, lượng dư thừa của Trung Quốc trong tám tháng đầu năm đạt khoảng 990,000 bpd, dù không phải toàn bộ số này được đưa vào kho dự trữ vì dữ liệu chính thức không bao gồm hoạt động của các nhà máy lọc nhỏ hoặc nhà máy hóa dầu.

Nếu giả định rằng Trung Quốc đã bổ sung ít nhất 500,000 bpd vào kho dự trữ, câu hỏi là điều này đã tác động thế nào đến thị trường. Giá dầu Brent — chuẩn tham chiếu toàn cầu — đã duy trì ổn định quanh mức 65 USD/thùng kể từ tháng 4, ngoại trừ đợt tăng ngắn do xung đột Israel - Iran. Có khả năng giá sẽ yếu hơn nếu nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc thấp hơn 500,000 bpd so với thực tế.

Thực tế, việc Trung Quốc tăng cường dự trữ đã giúp cân bằng thị trường, cho phép tám thành viên OPEC+ nới lỏng cắt giảm sản lượng tự nguyện khoảng 2.5 triệu bpd mà không khiến giá sụt mạnh. Vấn đề tiếp theo là Trung Quốc còn có thể dự trữ thêm bao nhiêu trước khi đạt mục tiêu của mình.

Các kịch bản khác nhau

Ước tính về tổng lượng dầu hiện có của Trung Quốc trong kho dự trữ chiến lược và thương mại dao động khá lớn — từ 800 triệu đến 1.4 tỷ thùng. Cũng có nhiều đồn đoán về mục tiêu cuối cùng, có thể lên tới 2 tỷ thùng, và thời hạn hoàn thành được cho là muộn nhất vào năm 2028.

Điều này có nghĩa là, tùy vào việc Trung Quốc đang ở mức nào và muốn đạt đến đâu, sẽ có nhiều kịch bản khác nhau cho thị trường. Nếu họ muốn bổ sung thêm 1 tỷ thùng trong ba năm tới, tương đương 913,000 bpd, đây sẽ là yếu tố hỗ trợ tăng giá mạnh. Ngược lại, nếu họ hiện đã có khoảng 1.4 tỷ thùng và chỉ cần thêm 600 triệu thùng nữa, con số tương đương 550,000 bpd trong ba năm — mức gần với tốc độ dự trữ hiện tại — thì giá dầu có thể ổn định nhưng không tăng thêm đáng kể.

Một yếu tố khác cần lưu ý là Trung Quốc thường điều chỉnh linh hoạt hoạt động dự trữ: mua mạnh khi giá thấp và giảm nhập khi giá cao. Ví dụ, nhập khẩu dầu tháng 9 giảm còn 10.83 triệu bpd từ 11.66 triệu bpd trong tháng 8, theo dữ liệu của LSEG Oil Research. Đây là mức thấp nhất kể từ tháng 2 và diễn ra sau đợt tăng giá vào tháng 6, khi Brent đạt đỉnh 81.40 USD/thùng trong bối cảnh căng thẳng Israel - Iran leo thang.

Các lô hàng đến trong tháng 9 chủ yếu được mua trong giai đoạn giá cao, nên nhiều khả năng các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã chủ động giảm nhập khẩu, chờ giá điều chỉnh.

Tựu trung lại, việc dự trữ dầu của Trung Quốc đang đóng vai trò như một “bộ giảm xóc” cho thị trường: họ sẽ mua thêm khi giá ở mức thấp và ổn định, tạo ra một vùng hỗ trợ cho giá dầu; nhưng khi giá tăng cao, họ sẽ cắt giảm nhập khẩu, qua đó hình thành một giới hạn trên cho thị trường.