Cuộc đua lãnh đạo đảng LDP Nhật Bản bắt đầu với 5 ứng viên

Người chiến thắng sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ cấp bách là tái định vị thương hiệu đảng để chặn đứng việc người ủng hộ chảy sang các đảng dân túy đối thủ đã khiến đảng LDP mất đa số trong cả hai viện quốc hội trong các cuộc bầu cử gần đây.

Người chiến thắng dự kiến sẽ trở thành thủ tướng thông qua cuộc bỏ phiếu tại quốc hội, chịu trách nhiệm dẫn dắt Nhật Bản vượt qua các thách thức ngày càng tăng, bao gồm lạm phát dai dẳng, môi trường an ninh khu vực ngày càng căng thẳng và quan hệ với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong số năm ứng viên lãnh đạo, hầu hết các cuộc thăm dò truyền thông địa phương đều cho thấy chính trị gia bảo thủ ủng hộ kích thích Sanae Takaichi và chính trị gia trẻ tuổi hướng tới cải cách Shinjiro Koizumi là những người dẫn đầu.

Nhà đầu tư chủ yếu nhìn nhận Takaichi là người lãnh đạo sẽ tăng cường hỗ trợ tài khóa cho nền kinh tế và làm chậm việc tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, trong khi Koizumi sẽ có quan điểm tài khóa thận trọng hơn đồng thời để ngân hàng trung ương tiếp tục tiến trình bình thường hóa chính sách.

Ba ứng viên còn lại gồm Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi, người gần như kế thừa chính sách của Ishiba, cựu Bộ trưởng An ninh Kinh tế Takayuki Kobayashi, một lựa chọn bảo thủ trẻ tuổi thay thế cho Takaichi, và cựu trưởng ban chính sách đảng Toshimitsu Motegi, người từng thể hiện kỹ năng đàm phán xuất sắc trong chính quyền đầu tiên của Trump.

Tất cả các ứng viên đều đồng thuận về tầm quan trọng của liên minh với Mỹ, trong khi Takaichi được xem là thận trọng hơn trong quan điểm về Trung Quốc, còn Hayashi được xem là thân Bắc Kinh nhất.

Trong khi Ishiba hoàn tất thỏa thuận thương mại với Mỹ và chờ cho Trump ký lệnh hành chính giảm thuế ô tô rồi mới từ chức, một số chi tiết vẫn cần được hoàn thiện, bao gồm kế hoạch đầu tư 550 tỷ USD mà Nhật Bản cam kết. Lãnh đạo mới cũng dự kiến sẽ phải đối mặt với áp lực từ Mỹ về chi tiêu quốc phòng và chi phí tiếp nhận quân đội Mỹ tại Nhật Bản.

Năm ứng viên dự kiến sẽ phát biểu khai mạc tại trụ sở đảng LDP từ 13 giờ, chính thức khởi động chiến dịch tranh cử cho cuộc bầu cử chủ tịch đảng vào ngày 4 tháng 10.

Cuộc bỏ phiếu sẽ được tổ chức theo hình thức “toàn diện”, với 295 nghị sĩ quốc hội của đảng mỗi người bỏ một phiếu, trong khi 295 phiếu còn lại phân bổ cho cơ sở thành viên rộng lớn hơn, tổng cộng 916,000 người theo số liệu mới nhất của đảng LDP.

Trong cuộc đua lãnh đạo năm ngoái, Ishiba và Takaichi đều giành được hơn 200,000 phiếu từ các thành viên địa phương. Cùng với Koizumi, người giành hơn 100,000 phiếu từ các thành viên, họ vượt xa sáu ứng viên còn lại.

Cả năm ứng viên đều tái tranh cử từ cuộc đua năm ngoái và dường như đã điều chỉnh chiến lược để áp dụng giọng điệu ôn hòa hơn lần này. Nếu họ duy trì quan điểm mềm mỏng này, biến động trên thị trường trái phiếu và tiền tệ có thể hạn chế hơn so với dự đoán ban đầu khi cuộc đua lãnh đạo được công bố.

Cuộc thăm dò của báo Asahi cuối tuần qua cho thấy sự khác biệt giữa công chúng và người ủng hộ LDP. Takaichi là lựa chọn hàng đầu trong công chúng với khoảng cách 28% so với 24% của Koizumi, trong khi bà kém Koizumi, 24% so với 41% trong nhóm ủng hộ LDP. Hayashi đứng thứ ba ở cả hai nhóm, khoảng 10%.

Takaichi, nổi tiếng với tư tưởng ủng hộ các biện pháp kích thích và chính sách tiền tệ nới lỏng, đã tránh đề cập tới chính sách tiền tệ trong cuộc họp báo kéo dài 90 phút hôm thứ Sáu. Thay vào đó, bà cam kết giảm thuế thực tế và chi trả tiền mặt trực tiếp, các đề xuất có thể ít tác động lên thị trường hơn. Khả năng Takaichi chiến thắng đã làm dấy lên lo ngại về tình hình tài chính công vốn đã căng thẳng của Nhật Bản, đẩy lợi suất trái phiếu tăng và đồng yên suy yếu trong những tuần gần đây.

Koizumi, con trai của cựu Thủ tướng LDP Junichiro Koizumi, đã mất đà trong cuộc vận động năm ngoái sau khi gợi ý cải cách thị trường lao động. Lần này ông gắn chiến dịch chặt chẽ hơn với hướng chính sách hiện tại dưới thời Ishiba, với Bộ trưởng Tài chính Katsunobu Kato giúp quản lý chiến dịch, một yếu tố có thể bù đắp cho kinh nghiệm chính trị còn hạn chế của ông. Chính trị gia 44 tuổi cam kết triển khai các biện pháp kinh tế mới để chống lạm phát vào thứ Bảy và cho biết sẽ tìm cách tài trợ chúng từ số thuế thặng dư.

Sau khi mất quyền kiểm soát cả hai viện lập pháp, lãnh đạo liên minh mới sẽ cần hợp tác với các đảng khác để thúc đẩy bất kỳ dự luật nào. Các đảng nhỏ có vai trò quyết định như Đảng Dân chủ vì Nhân dân, Đảng Đổi mới Nhật Bản (Ishin) và đảng cực hữu mới nổi Sanseito được xem là những đối tác tiềm năng của liên minh cầm quyền.

Các đảng đối lập nhỏ hơn đã kêu gọi giảm thuế tiêu thụ nhằm giúp các hộ gia đình giảm bớt gánh nặng chi phí sinh hoạt do lạm phát gây ra, một biện pháp sẽ làm gia tăng thâm hụt tài chính công. Cần có sự hợp tác từ phía đối lập đã làm dấy lên lo ngại rằng ai chiến thắng cũng sẽ phải nới lỏng kỷ luật tài khóa để đảm bảo dự luật được thông qua.

Tăng lãi suất sẽ giúp kiềm chế lạm phát nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng nếu thực hiện quá nhanh. Trong khi Takaichi chỉ trích mạnh mẽ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vì đã tăng lãi suất năm ngoái, bà tránh nói sâu về chính sách tiền tệ lần này. Tuy nhiên, các nhà đầu tư xem bà là ứng viên có khả năng làm chậm quá trình bình thường hóa chính sách của ngân hàng trung ương nhất. Các ứng viên khác đều cho rằng chính sách tiền tệ nên để ngân hàng trung ương quyết định.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 0,5% tuần trước, mặc dù dự kiến sẽ tăng thêm trong vài tháng tới và khả năng tăng lãi suất trong tháng Mười vẫn còn.

Những vấn đề gây tranh cãi khác mà các ứng viên có thể khác biệt bao gồm kiểm soát người dân nước ngoài tại Nhật Bản, chính sách năng lượng và chính sách nông nghiệp.