Lạm phát tại Canada tăng vượt dự báo do áp lực từ giá năng lượng

Chỉ số CPI Canada tăng 1.9% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 1, đánh dấu lần tăng tốc đầu tiên sau ba tháng, chủ yếu do giá năng lượng leo thang. Giá xăng và khí đốt tự nhiên tăng mạnh đã đẩy chi phí tiêu dùng lên cao, trong khi việc cắt giảm thuế bán hàng tạm thời giúp kiềm chế giá thực phẩm và bữa ăn tại nhà hàng. Mức tăng này cao hơn một chút với dự báo của các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của Bloomberg.

Cụ thể, giá năng lượng đã tăng 5.3% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 1, sau khi chỉ tăng 1% vào tháng 12. Giá xăng tại trạm bơm tăng vọt 8.6%, trong khi giá khí đốt tự nhiên tăng 4.8%.

Mặt khác, việc cắt giảm thuế bán hàng đã giúp giảm chi phí thực phẩm, đồ uống có cồn và đồ chơi. Giá thực phẩm tại nhà hàng giảm 5.1%, mức giảm hơn gấp ba lần kỷ lục trước đó là 1.6% vào tháng 12. Giá đồ uống có cồn giảm 3.6%, trong khi giá đồ chơi giảm 6.8%.

Dù vậy, các chỉ số lạm phát cơ bản vẫn duy trì ở mức cao, làm giảm khả năng BoC tiếp tục cắt giảm lãi suất trong thời gian tới. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ gia tăng và những bất ổn kinh tế vẫn hiện hữu, quyết định chính sách tiền tệ vào tháng 3 sẽ phụ thuộc vào diễn biến lạm phát và các dữ liệu kinh tế sắp tới.

Loại trừ xăng dầu, CPI tăng 1.7% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 1. Trên cơ sở hàng tháng, chỉ số này tăng 0.1%.

Hai thước đo lạm phát cơ bản được BoC ưa chuộng cũng tăng tốc, trung bình đạt 2.7% theo năm. Tuy nhiên, mức trung bình ba tháng của chỉ số này đã giảm xuống 3.04%, từ 3.54% trước đó.

Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến áp thuế lên tới 25% đối với hàng hóa Canada vào tháng 3, khiến chính quyền Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố sẽ đáp trả. Một cuộc chiến thuế quan có thể đẩy giá cả tăng cao, làm phức tạp thêm quyết định của ngân hàng trung ương trong việc cân bằng giữa kích thích tăng trưởng và kiểm soát lạm phát. Nếu căng thẳng thương mại leo thang, BoC có thể phải điều chỉnh lộ trình chính sách tiền tệ để bảo vệ nền kinh tế trước những tác động tiêu cực từ thuế quan.

Hiện tại, các nhà kinh tế chia thành hai luồng quan điểm. Một nhóm dự đoán BoC sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, trong khi nhóm còn lại cho rằng ngân hàng này sẽ tạm dừng việc nới lỏng do những bất ổn gia tăng. Thống đốc BoC Macklem cho biết ông kỳ vọng lạm phát sẽ duy trì ở mức gần 2% trong thời gian tới, phản ánh sự biến động của giá năng lượng toàn cầu. Điều này có thể là một trong những yếu tố quan trọng mà BoC cần cân nhắc khi quyết định thay đổi chính sách lãi suất, vì giá năng lượng có ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ lạm phát và sức mua của người tiêu dùng.

Charles St-Arnaud, kinh tế trưởng tại Alberta Central, cho rằng áp lực lạm phát cơ bản mạnh mẽ kết hợp với thị trường lao động vững chắc sẽ khiến khả năng BoC tiếp tục cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 3 trở nên ít khả thi. Lạm phát duy trì ở mức cao trong khi thị trường lao động không có dấu hiệu suy yếu, điều này sẽ khiến BoC phải thận trọng trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ.

Andrew Grantham, nhà kinh tế tại Ngân hàng Thương mại Hoàng gia Canada (CIBC), nhận định rằng mặc dù các chỉ số lạm phát cơ bản mạnh hơn so với dự báo, quyết định chính sách tiền tệ của BoC cũng sẽ phụ thuộc vào các dữ liệu kinh tế sắp tới. Các thông tin liên quan đến thuế quan từ Mỹ, cùng với các chỉ số GDP và việc làm, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chính sách lãi suất của BoC trong thời gian tới. Grantham nhấn mạnh rằng, ngoài lạm phát, những yếu tố vĩ mô khác cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của ngân hàng trung ương này.

Xét theo khu vực, giá tiêu dùng tăng nhanh hơn trong tháng 1 so với tháng trước ở sáu tỉnh, bao gồm Manitoba và Saskatchewan, nơi lạm phát tăng do giá năng lượng. Trong khi đó, lạm phát không thay đổi ở Alberta và Ontario, còn ở British Columbia và New Brunswick, giá cả có xu hướng giảm.