Lương thực tế tại Nhật tiếp tục giảm, áp lực lạm phát đè nặng lên tiêu dùng

Lương thực tế tại Nhật Bản tiếp tục sụt giảm trong tháng 6, đánh dấu tháng giảm thứ sáu liên tiếp, khi lạm phát vẫn vượt xa tốc độ tăng lương – theo số liệu do chính phủ công bố vào thứ Tư. Điều này làm dấy lên lo ngại về sức phục hồi của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới vốn phụ thuộc phần lớn vào tiêu dùng nội địa.

Cụ thể, lương thực tế – tức thu nhập đã điều chỉnh theo lạm phát, phản ánh trực tiếp sức mua của hộ gia đình – đã giảm 1.3% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù mức giảm này thấp hơn mức giảm điều chỉnh 2.6% của tháng 5 và là mức sụt giảm nhẹ nhất kể từ tháng 1, điều này cho thấy áp lực rõ rệt lên tiêu dùng hộ gia đình.

Trong khi đó, lạm phát cơ bản vẫn tiếp tục vượt mục tiêu 2% mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đề ra, khiến nhiều người kỳ vọng rằng ngân hàng trung ương có thể sẽ từng bước rút lại chính sách tiền tệ nới lỏng kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, những yếu tố bất ổn như rủi ro địa chính trị và tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại vẫn đang tạo ra sự thận trọng trong chính sách điều hành.

Tỷ lệ lạm phát tiêu dùng được Bộ Lao động sử dụng để tính lương thực tế – bao gồm giá thực phẩm tươi sống nhưng không tính chi phí nhà ở – đã tăng 3.8% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 6. Dù đây là mức thấp nhất trong bảy tháng qua, tốc độ này vẫn quá nhanh so với đà tăng thu nhập.

Dù khoản thanh toán đặc biệt trong tháng 6 – chủ yếu là tiền thưởng mùa hè – đã tăng 3% so với năm trước, mức tăng này vẫn không đủ để bù đắp cho ảnh hưởng của lạm phát, theo một quan chức Bộ Lao động cho biết.

Tổng thu nhập tiền mặt, tức lương danh nghĩa, đã tăng 2.5% lên 511,210 yên (tương đương 3,476 USD) trong tháng 6, cải thiện so với mức tăng 1.4% của tháng 5. Đây cũng là mức tăng nhanh nhất trong vòng bốn tháng. Trong đó, lương cơ bản tăng 2.1% và thu nhập từ làm thêm giờ tăng nhẹ 0.9%.

Trong các cuộc đàm phán lương mùa xuân năm nay, nhiều doanh nghiệp lớn của Nhật Bản đã đồng ý tăng lương hơn 5% – mức tăng đáng kể trong bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang. Tuy nhiên, Bộ Lao động lưu ý rằng mức tăng lương này có thể chưa được phản ánh rõ ràng trong số liệu thống kê cho đến mùa hè, bởi các doanh nghiệp nhỏ – vốn không có công đoàn hoặc ít khả năng đàm phán – thường chậm triển khai điều chỉnh lương hơn so với các tập đoàn lớn.

Xu hướng tiền lương đang là yếu tố then chốt trong việc duy trì tiêu dùng hộ gia đình – một yếu tố cốt lõi mà BoJ theo dõi sát sao nhằm xác định thời điểm phù hợp để điều chỉnh lãi suất. Hiện tại, BoJ vẫn giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 0.5% và nhận định rằng Nhật Bản đang bước vào giai đoạn lương và giá cả cùng tăng, đưa lạm phát cơ bản tiến gần đến mục tiêu 2%.

Tuy nhiên, ngân hàng trung ương cũng vừa hạ cấp đánh giá về tiêu dùng lần đầu tiên kể từ tháng 3 năm ngoái, cảnh báo rằng nhu cầu tiêu dùng có thể sẽ đình trệ trong thời gian tới do áp lực giá cả.

Trong một diễn biến liên quan, hội đồng của Bộ Lao động Nhật Bản đã đề xuất nâng mức lương tối thiểu trung bình toàn quốc thêm 6% trong năm tài khóa hiện tại – mức tăng lớn nhất kể từ ít nhất năm 2002 đến nay.