Những nội dung trọng tâm trong chương trình nghị sự Mỹ – Nhật

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đang thảo luận về an ninh và thương mại tại Tokyo vào thứ Ba, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của ông tới Nhật kể từ năm 2019.

Đóng tàu

Nhật Bản và Mỹ sẽ ký một biên bản ghi nhớ để Tokyo hỗ trợ mở rộng năng lực đóng tàu của Mỹ trong khuôn khổ thỏa thuận đầu tư trị giá 550 tỷ USD đã được thống nhất trước đó, theo một nguồn tin am hiểu kế hoạch.

Một nhóm công tác chung sẽ hoàn thiện chi tiết, bao gồm hợp tác giữa các doanh nghiệp Nhật và Mỹ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và chuẩn hóa thiết kế tàu cùng linh kiện.

Hạ tầng điện lực

Hạ tầng sản xuất điện là lĩnh vực tiềm năng khác để Nhật đầu tư, theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick. Ông cho biết trí tuệ nhân tạo đang thúc đẩy nhu cầu điện, khiến Mỹ cần xây thêm các nhà máy điện mới.

Xe bán tải

Nhật Bản dự kiến mua thêm xe bán tải Ford F-150, ý tưởng do Trump đưa ra, theo các nguồn tin nắm rõ quá trình chuẩn bị đàm phán.

Hồi tháng Tám, Trump từng nói rằng Nhật sẵn sàng mua “chiếc Ford 150 rất đẹp”. Một chiếc xe mẫu đã được đỗ bên ngoài Cung điện Akasaka hôm thứ Ba, khi ông gặp Thủ tướng Takaichi.

Dù F-150 quá lớn và tốn nhiên liệu với phần lớn tài xế Nhật, chúng có thể được sử dụng làm máy cào tuyết, theo các nguồn tin.

Đậu Nành

Tokyo đang chuẩn bị tăng nhập khẩu đậu nành Mỹ để bù đắp thiệt hại của nông dân Mỹ sau khi Trung Quốc cắt giảm mua hàng.

Lutnick đã đề nghị Nhật tăng nhập khẩu trong cuộc điện đàm với Bộ trưởng Ryosei Akazawa tuần trước, theo các nguồn tin.

Xuất khẩu đậu nành Mỹ sang Trung Quốc đã giảm xuống 0 trong tháng trước — lần đầu tiên trong gần bảy năm. Nhật hiện nhập khoảng 70% đậu nành từ Mỹ và có thể giảm nhập từ Brazil để nhường chỗ cho nguồn cung Mỹ.

Xe TOYOTA

Toyota Motor có thể công bố kế hoạch nhập khẩu xe sản xuất tại Mỹ về Nhật trong chuyến thăm ba ngày của Trump, theo NHK. Chủ tịch Akio Toyoda dự kiến trình bày kế hoạch này trong cuộc họp giữa Trump và lãnh đạo doanh nghiệp Nhật. Động thái này phù hợp với nỗ lực của Tokyo nhằm giảm thặng dư thương mại với Mỹ, đặc biệt trong ngành ô tô.

Chính phủ Nhật cũng đang xem xét nới quy định để xe Mỹ được bán tại Nhật mà không cần kiểm tra bổ sung, NHK cho biết. Toyota khẳng định thông tin này chưa dựa trên thông báo chính thức.

Khí tự nhiên

Nhật Bản dự kiến mở rộng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ, dù chưa chắc tham gia ngay vào dự án đường ống LNG Alaska trị giá 44 tỷ USD mà Trump ủng hộ, theo các nguồn tin.

Lutnick nói với báo Nikkei rằng dự án Alaska có thể là ứng viên tiềm năng trong gói đầu tư 550 tỷ USD. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người tháp tùng Trump, đã kêu gọi Tokyo giảm dần nhập LNG từ Nga, vốn chiếm khoảng 9% lượng nhập của Nhật, chủ yếu từ dự án Sakhalin-2. Các hợp đồng này sẽ hết hạn từ 2028 đến 2033, và việc chấm dứt sớm có thể khiến Nhật phải chịu phạt.

Đất hiếm

Trump và Takaichi được kỳ vọng sẽ tăng cường hợp tác về đất hiếm và khoáng sản chiến lược để củng cố chuỗi cung ứng công nghiệp, theo báo Asahi.

Thỏa thuận được đưa ra sau khi Trung Quốc siết kiểm soát xuất khẩu đất hiếm vào tháng 10, khiến Washington dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc để đáp trả.

Đất hiếm là nguyên liệu quan trọng trong các sản phẩm như điện thoại thông minh và máy bay chiến đấu.

Trump cho biết hôm thứ Hai rằng ông mong được gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào thứ Năm bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC.

Chi tiêu quốc phòng

Takaichi có khả năng nói với Trump rằng Nhật sẵn sàng chia sẻ gánh nặng an ninh lớn hơn, sau cam kết mới đây về tăng chi tiêu quốc phòng — mức lớn nhất kể từ Thế chiến II.

Nhật hiện là nơi đồn trú lớn nhất của lực lượng Mỹ ở nước ngoài, bao gồm tàu sân bay, lực lượng thủy quân lục chiến và hàng chục chiến đấu cơ.

Dù vậy, do liên minh cầm quyền chưa chiếm đa số tại quốc hội, Takaichi có thể chưa đưa ra cam kết cụ thể.

Với vị thế chính trị mong manh, bà khó có khả năng tăng chi tiêu vượt mức 2% GDP, mục tiêu từng được người tiền nhiệm đề ra.