Quá trình chuyển đổi thép xanh của Trung Quốc bị chậm lại do sản lượng lò điện hồ quang thấp

Quốc gia này dự kiến sẽ chỉ sản xuất khoảng 10% tổng sản lượng thép năm nay từ các lò EAF có chi phí cao hơn nhưng hiệu quả hơn, thấp hơn nhiều so với mục tiêu trên 15%, theo ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch. Mức trung bình toàn cầu là 29% vào năm ngoái, trong khi Mỹ đạt khoảng 72%.

Trung Quốc đã công khai kế hoạch giảm phát thải từ các công ty thép bằng cách thúc đẩy việc áp dụng các lò EAF chế biến phế liệu thép để thay thế các lò cao sử dụng quặng sắt có phát thải carbon cao. Hiện tại, sản xuất thép chiếm khoảng 17% tổng lượng khí thải carbon của Trung Quốc, là một đóng góp đáng kể vào khí nhà kính của nước này.

"Tỷ lệ vận hành tại các đơn vị EAF vẫn ở mức rất thấp và điều đó sẽ không thay đổi trong ngắn hạn," ông Xu Xiangchun, một nhà phân tích tại Mysteel Global cho biết.

Việc sử dụng các lò EAF được coi là một phương thức quan trọng để làm cho quá trình sản xuất thép trở nên thân thiện với môi trường hơn, nhưng giá phế liệu thép cao, nguyên liệu chính cho các lò EAF, hiện đang cản trở quá trình này.

Giá phế liệu thép đã được thúc đẩy bởi nguồn cung không đủ từ các ô tô cũ và thiết bị kim loại khác, theo ông Xu. Cạnh tranh ngày càng tăng từ các lò cao đối với phế liệu thép cũng được đề cập bởi bà Xinyi Shen, nhà phân tích tại CREA.

Bất kỳ sự sụt giảm nào hơn nữa trong sản lượng của các lò EAF sẽ có tác động sâu rộng đối với ngành thép rộng lớn của Trung Quốc, chiếm một nửa nguồn cung thép toàn cầu. Với việc Mỹ rút lui khỏi các chính sách liên quan đến khí hậu khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Trung Quốc hiện được các nhà lãnh đạo chính phủ, bao gồm Bộ trưởng Môi trường Brazil Marina Silva, xem là người dẫn đầu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Trung Quốc đặt mục tiêu giảm 65% cường độ phát thải carbon vào cuối thập kỷ so với mức năm 2005 và đạt mức trung hòa carbon vào năm 2060. Tuy nhiên, thông báo của Chủ tịch Tập Cận Bình vào thứ Tư về việc cắt giảm 7% đến 10% phát thải ròng toàn nền kinh tế trong thập kỷ tới dường như quá khiêm tốn để phù hợp với các nỗ lực toàn cầu nhằm tránh những tác động nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu.

Tỷ lệ sản xuất tại các lò EAF đã bị kẹt dưới 60% trong những năm gần đây, so với khoảng 90% đối với các lò cao, theo Mysteel.

Bất chấp sự chậm trễ của các lò EAF, quốc gia này không từ bỏ ý định thúc đẩy sản xuất thép phát thải thấp. Các nhà phân tích tại BloombergNEF cho biết trong một báo cáo tuần này rằng kế hoạch của Trung Quốc đề ra "khen thưởng các nhà sản xuất thép sử dụng phế liệu và nguồn năng lượng sạch." Các công ty sẽ có "nhiều kênh tài chính hơn cho nâng cấp xanh trong một môi trường quy định ngày càng ưu tiên sản xuất ít carbon," họ viết.

Ngành sản xuất thép của Trung Quốc cần ít nhất 132 tỷ nhân dân tệ (18 tỷ USD) đầu tư để giảm phát thải trong năm năm tới, theo Climate Bonds Initiative và Transition Asia. Trung Quốc đã thử nghiệm các hướng dẫn tài chính cho quá trình chuyển đổi ngành này tại một số tỉnh trong hai năm qua. Điều này đã giúp ngành công nghiệp huy động được 3 tỷ USD qua trái phiếu có nhãn xanh trong năm 2024 và 42,5 tỷ nhân dân tệ qua các khoản vay chuyển đổi tính đến tháng 1, theo báo cáo của Climate Bonds Initiative.

"Thông điệp chính sách giữa tất cả các bên liên quan rất mạnh mẽ," ông Charles Nguyen, người đứng đầu đầu tư môi trường, xã hội và quản trị (ESG) tại Neuberger Berman khu vực châu Á cho biết. Các nỗ lực tại Trung Quốc tạo ra "xác suất cao hơn cho việc giảm phát thải tuyệt đối cuối cùng," ông nói.

Trung Quốc, cùng với các quốc gia khác, cũng đang xây dựng các lò sản xuất thép dựa trên hydro. Hai nhà máy quy mô lớn đã được vận hành trong ba năm qua bởi China Baowu Steel Group Corp., nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, và HBIS Group Co.

Cả hai dự án đều có công suất sản xuất trên một triệu tấn mỗi năm và sử dụng khí cốc, với 60% là hydro. Các lò được thiết kế để cắt giảm phát thải từ 50% đến 60% so với các lò cao truyền thống, theo bà Shen từ CREA.

Tuy nhiên, thời gian đang dần cạn kiệt để các nhà máy thép Trung Quốc trở nên xanh hơn. Ngành này có thể chịu thuế carbon cao hơn sau khi được thêm vào thị trường carbon nội địa trong năm nay.

Hàng xuất khẩu của các công ty này sang Liên minh châu Âu cũng đứng trước nguy cơ bị đánh thuế carbon liên quan đến Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM). CBAM sẽ áp thuế lên các mặt hàng nhập khẩu có cường độ phát thải cao như thép, xi măng và hydro từ các quốc gia có quy định khí hậu ít nghiêm ngặt hơn.

Trung Quốc là một trong những quốc gia chịu rủi ro CBAM cao nhất vì là một trong những nhà cung cấp thép nước ngoài lớn nhất cho EU, theo các nhà phân tích tại Barclays Plc.

Cuối cùng, CBAM có thể sẽ ít ảnh hưởng đến hầu hết các nhà sản xuất Trung Quốc vì họ đã chuẩn bị nhiều năm để đối phó với các hình phạt liên quan đến carbon, ông Xing Lan, giám đốc trung tâm xanh và bền vững của Natixis Corporate and Investment Banking khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho biết.