Tăng trưởng tiền lương của Nhật Bản vẫn ổn định, giữ vững kỳ vọng BoJ tăng lãi suất

Tiền lương danh nghĩa tăng 1.9% so với cùng kỳ năm trước, tăng tốc so với tháng 8, theo báo cáo của Bộ Lao động vào thứ Năm. Kết quả này phù hợp với dự báo của các nhà kinh tế. Lương cơ bản tăng với tốc độ tương tự, trong khi một chỉ số ổn định hơn, tránh các vấn đề về lấy mẫu và không tính thưởng cùng tiền làm thêm giờ, tăng 2.2% đối với lao động thường xuyên, chậm lại nhẹ so với tháng trước.

Thu nhập tiền mặt thực tế giảm 1.4%, đánh dấu tháng thứ chín liên tiếp giảm và cũng nằm trong dự báo của các nhà phân tích. Việc thu nhập thực tế giảm đang gây áp lực lên chính phủ của Thủ tướng Sanae Takaichi nhằm giảm bớt tác động của lạm phát lên các hộ gia đình.

Xu hướng tiền lương vẫn đang được thị trường theo dõi sát sao, khi BoJ đã chỉ ra rằng đây là yếu tố chính trong việc xác định thời điểm tăng lãi suất tiếp theo. Sau quyết định giữ nguyên lãi suất vào tuần trước, Thống đốc Kazuo Ueda cho biết ông đang theo dõi “động lực ban đầu” của các cuộc đàm phán lương hàng năm sắp tới.

“Tôi không nghĩ rằng động lực tăng trưởng tiền lương đã suy yếu đủ để làm chệch hướng BoJ khỏi con đường tăng lãi suất,” Harumi Taguchi, nhà kinh tế chính tại S&P Global Market Intelligence, nhận định, đồng thời lưu ý một số dấu hiệu giảm tốc trong số liệu ngày thứ Năm. “Báo cáo triển vọng gần đây của BoJ đề cập đến mức tăng mạnh của lương tối thiểu, và ngân hàng cũng cho biết sẽ theo dõi các diễn biến hướng tới đàm phán lương vào năm sau — họ có thể sẽ tiếp tục đánh giá tình hình vào lúc này.”

Trong các cuộc đàm phán lương năm nay, người lao động thuộc liên đoàn công đoàn lớn nhất quốc gia Rengo cuối cùng đã đạt được mức tăng lương khoảng 5.25%, mức tăng lớn nhất trong hơn ba thập kỷ. Nhưng trước khi Rengo công bố kết quả đàm phán được theo dõi sát sao đầu tiên vào tháng 3, ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất vào tháng 1, sau khi xác nhận động lực tích cực thông qua cuộc họp của các quản lý chi nhánh khu vực và các tuyên bố đề nghị lương ban đầu từ các công ty lớn vào đầu năm.

Một mô hình tương tự có thể sẽ xuất hiện trở lại, liên quan đến các sự kiện quan trọng có thể cho thấy động lực ban đầu. Trong vòng đàm phán lương trước đó, một số công ty lớn, bao gồm nhà sản xuất đồ uống Suntory Holdings Ltd., nhà bán lẻ Aeon Co. và công ty bảo hiểm Nippon Life Insurance đã cam kết tăng lương ít nhất 6% ngay từ đầu năm.

Quyết định chính sách tiếp theo của BoJ dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 19 tháng 12, tiếp theo là một quyết định khác vào ngày 23 tháng 1. Thị trường hiện đang định giá khả năng tăng lãi suất vào tháng 12 khoảng 50%, theo các hợp đồng hoán đổi chỉ số qua đêm.

Đối với các cuộc đàm phán lương sắp tới, Rengo dự kiến sẽ duy trì mục tiêu từ vòng đàm phán trước, tìm kiếm mức tăng tối thiểu 5% bao gồm 3% tăng lương cơ bản. Mục tiêu này sẽ được xác nhận chính thức vào cuối tháng 11.

Các cuộc đàm phán lương năm nay đối mặt với những khó khăn lớn hơn so với các năm trước, bao gồm tác động từ chiến dịch thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các nhà xuất khẩu Nhật Bản, vốn truyền thống là những người dẫn đầu trong việc thúc đẩy tăng trưởng tiền lương của quốc gia, hiện đang phải đối mặt với mức thuế cao hơn so với thời kỳ trước Trump, mặc dù quốc gia này đã tránh được mức thuế trừng phạt nặng hơn thông qua đàm phán. Với mức thuế 15% trên diện rộng, biên lợi nhuận vẫn bị siết chặt và ảnh hưởng đến khả năng tăng lương của các công ty.

Ueda lưu ý cần đặc biệt chú ý đến hiệu suất của các ngành sản xuất, đặc biệt là các nhà sản xuất ô tô. Cho đến nay, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản phần lớn đã hấp thụ chi phí bổ sung để bảo vệ thị phần, bằng cách giảm giá tại Mỹ.

Tăng trưởng tiền lương bền vững cũng nằm trong số các ưu tiên của Takaichi. Vấn đề này càng trở nên cấp bách sau khi sự bất mãn của cử tri về chi phí sinh hoạt tăng cao và thu nhập thực tế giảm đã góp phần lật đổ những người tiền nhiệm của bà là Shigeru Ishiba và Fumio Kishida.

Chỉ số lạm phát chính của Nhật Bản đã duy trì trên mục tiêu 2% của BoJ trong khoảng ba năm rưỡi, làm xói mòn sức mua của các hộ gia đình. Đồng thời, đồng Yên gần đây đang đối mặt với sự suy yếu trở lại, làm gia tăng lo ngại về sự tái xuất hiện của lạm phát do chi phí đẩy.

Chính phủ của Takaichi hiện đang xây dựng một gói kích thích kinh tế, với bản dự thảo dự kiến sẽ sẵn sàng trong tháng này. Kế hoạch được cho là sẽ bao gồm các biện pháp giảm giá cũng như hỗ trợ tăng trưởng tiền lương cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

“Thật khó để nói rằng chỉ riêng các biện pháp kinh tế của Takaichi sẽ đủ để đưa tăng trưởng thu nhập thực tế trở thành tích cực,” Taguchi của S&P Global nhận định. “Để điều đó xảy ra, chúng ta cần thấy tăng trưởng tiền lương tổng thể mạnh mẽ hơn, bao gồm cả ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng với việc lạm phát giảm bớt.”