Thị trường dầu mỏ hoài nghi về tác động của thuế quan bổ sung đối với Ấn Độ

Tác động tiềm tàng từ chính sách thuế mới

Giá dầu giảm trong phiên hôm qua, mặc dù Tổng thống Trump công bố áp thuế bổ sung 25% đối với Ấn Độ do quốc gia này tiếp tục nhập khẩu dầu Nga. Phản ứng của thị trường có thể phản ánh một số kỳ vọng. Thứ nhất, giới đầu tư tin rằng các mức thuế mới – dự kiến có hiệu lực từ ngày 27 tháng 8 – nhiều khả năng sẽ không được triển khai như kế hoạch. Thứ hai, mức thuế này không đủ sức khiến Ấn Độ ngừng mua dầu Nga. Cuối cùng, kể cả khi Ấn Độ chuyển sang các nguồn cung khác, nguồn cung toàn cầu có thể không bị ảnh hưởng đáng kể nếu Nga tìm được khách hàng thay thế.

Khoảng thời gian còn lại trước khi thuế có hiệu lực vẫn cho phép các bên đàm phán. Hơn nữa, Tổng thống Trump cũng cho biết ông có thể sớm gặp Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky để thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến. Nếu điều đó diễn ra, và tùy thuộc vào kết quả, lo ngại về thuế quan thứ cấp có thể được giải tỏa. Ngoài ra, mức thuế 25% hiện tại vẫn còn nhẹ so với mức 100% từng được đe dọa ban đầu.

Việc Ấn Độ có tiếp tục mua dầu Nga hay không sẽ là yếu tố then chốt. Dù các quan chức Ấn Độ khẳng định sẽ ưu tiên lợi ích của người dân, thì việc cắt giảm hoặc chấm dứt nhập khẩu dầu Nga vẫn là một kịch bản hợp lý hơn. Như đã nhiều lần phân tích, các quốc gia đối mặt với nguy cơ bị áp thuế quan thứ cấp cần cân nhắc giữa lợi ích từ dầu Nga giá rẻ và nguy cơ tổn thất trong quan hệ thương mại với Mỹ. Hiện xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ đạt khoảng 87 tỷ USD mỗi năm.

Trong khi đó, khoản tiết kiệm mà Ấn Độ có được từ dầu Nga rẻ hơn chỉ vào khoảng 6 tỷ USD – một con số nhỏ so với giá trị xuất khẩu. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu có đáng để mạo hiểm 87 tỷ USD thương mại vì lợi ích 6 tỷ USD từ nhập khẩu dầu?

Tất nhiên, việc từ bỏ dầu Nga không hề đơn giản. Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ cần tìm nguồn cung thay thế tương ứng. Tuy nhiên, trong bối cảnh OPEC+ đang tăng sản lượng và thị trường được dự báo sẽ dư cung đáng kể từ quý IV, quá trình chuyển đổi này hoàn toàn khả thi.

Điều đó cũng tạo điều kiện để OPEC+ bắt đầu đảo ngược các đợt cắt giảm sản lượng trước đó. Thách thức còn lại là liệu các nhà máy lọc dầu có thể tìm được loại dầu có tính chất tương tự với dầu Nga hay không. Nhưng với việc OPEC+ tăng nguồn cung, khả năng tiếp cận dầu chua trung bình – loại tương đương với dầu Nga – cũng sẽ cải thiện.

Một diễn biến đáng theo dõi là hoạt động mua dầu từ Trung Đông của các nhà máy lọc dầu Ấn Độ. Nếu khối lượng mua từ khu vực này tăng lên, điều đó có thể xác nhận việc Ấn Độ đang bắt đầu giảm sự phụ thuộc vào dầu Nga. Hiện tại, chỉ riêng việc lo ngại về thuế quan thứ cấp đã khiến chênh lệch giá Brent-Dubai giảm sâu vào vùng âm – một xu hướng có thể tiếp tục nếu Ấn Độ đẩy mạnh nhập khẩu dầu từ Trung Đông.

Ý nghĩa đối với giá dầu toàn cầu

Câu hỏi lớn là điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến giá dầu. Nếu Ấn Độ dừng mua dầu từ Nga và Nga không tìm được khách hàng thay thế, sẽ có tới 1.7 triệu thùng/ngày nguồn cung bị loại khỏi thị trường. Điều này có thể xóa bỏ lượng dư thừa dự kiến trong ba quý tới – trong trường hợp OPEC+ không đưa trở lại phần sản lượng đang bị cắt giảm.

Trong kịch bản mức thuế quan này được duy trì, giá dầu Brent có thể đạt trung bình 75 USD/thùng vào năm 2026, cao hơn đáng kể so với dự báo cơ sở là 57 USD/thùng. Tuy nhiên, kịch bản này chỉ xảy ra nếu toàn bộ nguồn cung của Nga cho Ấn Độ biến mất. Trên thực tế, Nga có thể chuyển một phần nguồn cung này sang các khách hàng nhỏ hơn, giúp giảm bớt tác động đến tổng nguồn cung và giá cả toàn cầu.

Nguy cơ lớn hơn đối với thị trường dầu là nếu Mỹ mở rộng biện pháp thuế quan thứ cấp đối với các nhà nhập khẩu dầu lớn khác của Nga, như Trung Quốc. Nhà Trắng tuyên bố sẽ “xác định liệu các quốc gia khác có đang trực tiếp hoặc gián tiếp nhập khẩu dầu từ Nga hay không và sẽ đề xuất các hành động tiếp theo với Tổng thống nếu cần thiết.” Nếu các biện pháp tương tự được mở rộng sang các quốc gia khác, OPEC+ có thể phải đưa trở lại toàn bộ 1.66 triệu thùng/ngày đang bị cắt giảm để giữ thị trường ở trạng thái cân bằng.

Thứ Sáu là hạn chót mà Trump đặt ra cho Nga đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Nếu không có bước tiến, Mỹ có thể công bố thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga.