Phó Thống đốc BOE Sarah Breeden phát biểu về chính sách tiền tệ
- 01:00 sáng ngày Thứ Tư (22/4 - theo giờ Việt Nam)
- Phó Thống đốc BOE Sarah Breeden sẽ phát biểu về "Chính sách tiền tệ và Ổn định tài chính trong thời kỳ lạm phát."
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đang xem xét lại ước tính ban đầu về tác động của thuế quan Mỹ đối với tăng trưởng kinh tế Eurozone, trong bối cảnh các nguồn tin cho biết thiệt hại có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với dự đoán trước đó.
Trước đây, ECB cho rằng các biện pháp thuế quan sẽ khiến tăng trưởng GDP của khu vực đồng euro giảm khoảng 50 điểm cơ bản trong năm đầu tiên, tuy nhiên con số này hiện đang được điều chỉnh và có thể vượt quá 100 điểm cơ bản.
Diễn biến này làm gia tăng mức độ bất ổn mà thị trường tài chính phải đối mặt, đặc biệt nếu các chính sách thuế quan được duy trì trong thời gian dài.
Giới chuyên gia cảnh báo rằng tác động tiêu cực có thể vượt xa những gì các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư đang kỳ vọng, khi các yếu tố rủi ro tiếp tục phủ bóng lên triển vọng kinh tế khu vực.
Trong khi thị trường chứng khoán đã trải qua đợt bán tháo toàn cầu do lo ngại suy thoái sau thông báo ngày 2/4, thì thị trường trái phiếu Mỹ hiện đang thu hút sự chú ý với đà tăng mạnh của lợi suất trái phiếu dài hạn – dấu hiệu cho thấy có thể đang có rủi ro hệ thống.
Nguyên nhân chưa rõ ràng, nhưng giới phân tích cho rằng có thể liên quan đến việc Trung Quốc bán tháo trái phiếu kho bạc hoặc sự tháo chạy khỏi chiến lược “basis trade” – một giao dịch chênh lệch giá phổ biến giữa trái phiếu kho bạc thực và hợp đồng tương lai, vốn sử dụng đòn bẩy lớn và dễ bị ảnh hưởng khi thị trường biến động.
Nếu đà tăng lợi suất tiếp tục gây bất ổn, Fed có thể phải can thiệp, chẳng hạn như nới lỏng quy định về tỷ lệ đòn bẩy bổ sung (SLR) để giúp các ngân hàng lớn có dư địa mua thêm trái phiếu.
Song song đó, diễn biến ở Trung Quốc cũng gây chú ý khi đồng nhân dân tệ ngoài khơi giảm xuống mức thấp kỷ lục so với USD, khiến thị trường lo ngại về khả năng leo thang căng thẳng thương mại.
Tuy nhiên, động thái giữ tỷ giá chính thức ổn định của PBoC cho thấy Bắc Kinh vẫn đang theo đuổi chiến lược phá giá từ từ và có thể đang dùng điều này như một công cụ đàm phán, qua đó tạm thời làm dịu rủi ro đối đầu và mở ra cơ hội phục hồi ngắn hạn cho thị trường tài chính toàn cầu.
Dù tiêu đề sách trắng của Trung Quốc về thương mại với Mỹ thể hiện thiện chí đối thoại – nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẵn sàng trao đổi về các vấn đề như kinh tế và thương mại – nhưng nội dung bên trong lại cho thấy lập trường cứng rắn hơn nhiều.
Trung Quốc khẳng định việc Mỹ áp thuế không thể giúp Washington giải quyết các vấn đề nội tại, đồng thời kêu gọi đối thoại để tháo gỡ căng thẳng.
Tuy vậy, Bắc Kinh cũng nhấn mạnh rằng những khác biệt giữa hai nền kinh tế là điều bình thường, song sẽ không chấp nhận hành vi mà họ gọi là “bắt nạt” từ phía Mỹ.
Trung Quốc tuyên bố sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình, đồng thời yêu cầu mọi nỗ lực đàm phán phải dựa trên nguyên tắc bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.
Trong bối cảnh đó, việc thị trường tài chính phản ứng quá mức tích cực chỉ vì một tiêu đề mang tính hòa giải có thể là một sự kỳ vọng thiếu thực tế.
Trung Quốc được cho là sẽ triệu tập một cuộc họp cấp cao trong ngày hôm nay với sự tham gia của các quan chức từ Quốc vụ viện, Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính nhằm thảo luận các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định thị trường vốn, trong bối cảnh Mỹ vừa áp thêm thuế lên hàng hóa Trung Quốc.
Đáng chú ý, thay vì đáp trả bằng các biện pháp trả đũa như thường lệ, Bắc Kinh dường như đang lựa chọn hướng tiếp cận mềm dẻo hơn, tập trung vào củng cố nội lực để đối phó với các rủi ro từ bên ngoài.
Động thái này đang góp phần trấn an tâm lý thị trường, khi chỉ số Shanghai Composite ghi nhận mức tăng 1% trong phiên, còn Hang Seng cũng thu hẹp đà giảm xuống còn 0.5%.
Trong bối cảnh các tin tức vĩ mô dễ gây biến động mạnh, việc Trung Quốc chọn ổn định thay vì đối đầu trực tiếp có thể được xem là một tín hiệu tích cực đối với giới đầu tư.
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tiếp tục tăng lãi suất nếu nền kinh tế duy trì đà cải thiện phù hợp với triển vọng, theo phát biểu mới nhất của Thống đốc Kazuo Ueda.
Ông nhấn mạnh rằng bất kỳ quyết định chính sách nào cũng sẽ được đưa ra một cách thận trọng, dựa trên việc đánh giá toàn diện các rủi ro trong nước và quốc tế.
BoJ sẽ theo dõi sát sao diễn biến kinh tế, lạm phát, thị trường tài chính, cũng như tác động từ chính sách thương mại của Mỹ. Dù kinh tế Nhật Bản đang phục hồi ở mức độ vừa phải, cơ quan điều hành tiền tệ vẫn nhận thấy một số dấu hiệu yếu cần lưu ý.
Hôm nay, thị trường tiếp tục bỏ qua các dữ liệu kinh tế đã cũ và tập trung hoàn toàn vào diễn biến của các cuộc đàm phán thuế quan.
Dù biên bản cuộc họp FOMC sẽ được công bố cùng phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm vào cuối ngày, giới đầu tư dường như không mấy quan tâm đến biên bản này, trong khi phiên đấu giá có thể thu hút sự chú ý nhờ đà tăng gần đây của lợi suất dài hạn.
Việc các mức thuế mới đã chính thức có hiệu lực nhưng không gây ra làn sóng bán tháo mạnh thêm được coi là tín hiệu tích cực ở mức độ nhất định, phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư vào một kết quả tích cực từ các cuộc đàm phán.
Tuy nhiên, nếu không có bước tiến mới nào, tâm lý thị trường có thể tiếp tục chịu sức ép.
Tình hình đang khá khó khăn khi hợp đồng tương lai S&P 500 hiện cũng giảm 1.8%. Lúc này, sự sụp đổ của chiến lược giao dịch chênh lệch (basis trade) là yếu tố chủ chốt mà thị trường cần lưu ý. Lợi suất trái phiếu tăng vọt chắc chắn sẽ có những tác động lan tỏa, với lợi suất trái phiếu 30 năm của Mỹ có lúc chạm mốc 5% trước đó.
Bộ Tài chính Nhật Bản (MOF), Cơ quan Dịch vụ Tài chính (FSA) và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ họp về thị trường lúc 07:00 GMT — tức 14:00 chiều nay theo giờ Việt Nam.
Cuộc họp nhằm “thảo luận về tình hình thị trường tài chính quốc tế” và sẽ diễn ra trong chưa đầy hai giờ nữa. Dự kiến sẽ có một tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp, nhưng có khả năng không chứa quá nhiều thông tin mới để thị trường phản ứng mạnh.
Ngoài ra, một vấn đề chắc chắn sẽ được đưa ra thảo luận là:
Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 30 năm khung ngày
Tại châu Á, chỉ số Nikkei của Nhật hiện đang giảm tới 5%. Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục vẫn còn giữ được mức ổn định, nhưng đang trong giờ nghỉ trưa. Tâm lý thị trường nhìn chung vẫn thận trọng và phòng thủ, khi nhà đầu tư hướng sự chú ý sang phiên giao dịch châu Âu sắp tới.
Trong bối cảnh nhân dân tệ mất giá và áp lực thanh khoản tăng cao, các giao dịch mang tính rủi ro sẽ khó có thể tìm được điểm tựa — trừ khi có tin tốt bất ngờ liên quan đến thuế quan.
Ở thời điểm này, sự kiện rủi ro quan trọng tiếp theo mà thị trường đang chờ đợi chính là phiên đấu giá trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm, diễn ra vào 17:00 GMT (tức 0:00 giờ Việt Nam rạng sáng mai).
Phiên đấu giá này diễn ra trong lúc chiến lược basis trade đang sụp đổ và lợi suất trái phiếu tăng vọt, đặc biệt sau phiên đấu giá trái phiếu 3 năm yếu kém hôm qua, càng khiến thị trường thêm lo ngại.
Như thường lệ, Trung Quốc sẽ công bố các biện pháp đáp trả. Nhưng trong bối cảnh leo thang mạnh mẽ này, sẽ rất thú vị để xem họ phản ứng ra sao trong vài giờ tới. Tất nhiên là ngoài việc phá giá thêm đồng nhân dân tệ. Ngoài ra, có thể kỳ vọng rằng nhiều quốc gia khác sẽ lên tiếng phản đối các mức thuế này và cố gắng đàm phán với Trump trong những ngày/tuần tới.
Trong lúc đó, sẽ có những tổn thương kinh tế trong ngắn hạn. Và điều đáng chú ý nhất trong những ngày tới là tín hiệu căng thẳng tín dụng và thanh khoản trên thị trường. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm hiện đã tăng thêm 22 điểm cơ bản, lên mức 4.48% – một cú nhảy lớn từ mức thấp 3.88% vào hôm thứ Hai.
Cũng đang có sự siết chặt đáng kể ở chênh lệch hoán đổi (swap spread) của trái phiếu Kho bạc, bị khuếch đại bởi phiên đấu giá trái phiếu 3 năm kém hiệu quả hôm qua. Đây là một dấu hiệu nữa của căng thẳng thanh khoản và có thể sẽ càng rõ hơn trong phiên đấu giá trái phiếu 10 năm diễn ra sau đó trong ngày.
Việc tỷ lệ phân bổ cho các nhà đầu tư không phải đại lý cũng giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm cho thấy rằng các đợt bán tháo gần đây nhiều khả năng có liên quan đến yêu cầu quản lý rủi ro (VAR), và nếu điều này tiếp tục thì đó là một tín hiệu xấu. Nó cho thấy một số quỹ phòng hộ có thể đang gặp nguy hiểm, nếu chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng thì cũng đang ở trong vùng rủi ro. Và hiệu ứng dây chuyền từ bất kỳ vụ đổ vỡ nào cũng chưa bao giờ là điều tốt.
Quay lại vấn đề thuế quan, điều này cho thấy Trump sẽ chưa lùi bước – ít nhất là hiện tại. Và thị trường sẽ phải “nuốt đắng” và chấp nhận thực tế đó trong thời gian tới.
Thị trường đang căng thẳng chờ đón tác động từ mức thuế 104% mà ông Trump áp lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, dự kiến có hiệu lực lúc 12:01 trưa thứ Tư theo giờ Việt Nam – chỉ còn vài phút nữa. Hy vọng mong manh về một cuộc gọi "phút chót" từ Bắc Kinh nhằm trì hoãn đã phai nhạt dần khi thời hạn đến gần – nếu như kỳ vọng đó từng thực sự tồn tại.
Chỉ số hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ giảm mạnh, có lúc lao dốc tới 2% trước khi hồi phục nhẹ. AUD và NZD đều giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020, trong bối cảnh căng thẳng thương mại và địa chính trị gia tăng.
Thêm dầu vào lửa, Trump còn ám chỉ sẽ công bố mức thuế mới “rất lớn” đối với dược phẩm trong thời gian ngắn tới – hiện vẫn chưa rõ chi tiết.
Tại Nhật Bản, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Kazuo Ueda cho biết vẫn đang thận trọng theo dõi và chưa có động thái chính sách nào cho đến khi đánh giá rõ tác động từ các mức thuế mới. Trong khi đó, các quan chức Nhật được cho là đang lên đường tới Washington để đàm phán trực tiếp về các biện pháp thương mại.
Tâm điểm khác là tỷ giá tham chiếu USD/CNY hàng ngày của PBOC, khi Ngân hàng Trung ương Trung Quốc để đồng nhân dân tệ onshore tiếp tục suy yếu, chạm mức thấp nhất kể từ 11/9/2023. Những ngày gần đây, PBOC đã liên tục điều chỉnh tỷ giá theo hướng "nhỏ giọt" giảm dần.
Ở nơi khác, Ngân hàng Dự trữ New Zealand đã cắt giảm lãi suất cơ bản 25 điểm cơ bản, đúng như kỳ vọng.
Trên thị trường ngoại hối:
Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tiếp tục duy trì đà tăng.
Chứng khoán khu vực vẫn chịu áp lực bán mạnh.
Theo ông Hirofumi Suzuki – chiến lược gia trưởng mảng ngoại hối kiêm Trưởng bộ phận Nghiên cứu Kho bạc tại SMBC – khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư được dự báo sẽ tiếp tục suy yếu trong thời gian tới.
Các mức thuế quan đáp trả giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ chính thức có hiệu lực đầy đủ vào trưa ngày hôm nay, làm trầm trọng thêm tâm lý thị trường vốn đã suy yếu.
Dù hiện có các cuộc đàm phán nhằm gỡ bỏ một phần thuế quan, ông Suzuki cảnh báo rằng khả năng đạt được tiến triển thực chất trong ngắn hạn là rất thấp. Tình hình càng phức tạp hơn khi xuất hiện các biện pháp trả đũa lẫn nhau, trong đó có việc Mỹ phản công trước các thuế trả đũa từ Trung Quốc – điều đang làm gia tăng lo ngại của giới đầu tư.
Kết quả là, đồng yên Nhật có thể tiếp tục tăng giá so với đô la Mỹ.
Môi trường hiện tại đang tạo áp lực tăng lên đồng yên, và tỷ giá USD/JPY có thể giảm thêm 1 đến 2 điểm từ nay đến cuối tuần.
Ông Trump cáo buộc Trung Quốc đang cố tình điều chỉnh tỷ giá đồng nhân dân tệ nhằm làm giảm tác động tiêu cực từ các mức thuế mà Mỹ áp đặt.
Ông cũng cho biết Mỹ sẽ áp thuế lên cả mặt hàng dược phẩm, và bày tỏ niềm tin rằng Trung Quốc sẽ đạt được một thỏa thuận vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Các mức thuế 104% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc do Trump đưa ra sẽ chính thức có hiệu lực vào lúc 12:01 trưa thứ Tư theo giờ Việt Nam.
Vào 12:01 trưa thứ Tư theo giờ Việt Nam (tức chỉ còn vài tiếng nữa thôi), gần như không còn nghi ngờ gì rằng loạt thuế quan mới theo từng quốc gia sẽ chính thức có hiệu lực, bao gồm cả mức thuế 104% đối với Trung Quốc.
Tình hình được dự báo sẽ rất tệ.
Tuy nhiên, có lẽ vẫn le lói một tia hy vọng rằng Trump sẽ dịu lại trong cuộc chiến chống lại thương mại và nền kinh tế.
Hợp đồng tương lai chứng khoán đã giảm vào thứ Ba, khi các nhà đầu tư chuẩn bị tinh thần cho việc triển khai các mức thuế quan của Tổng thống Donald Trump, dự kiến sẽ có hiệu lực ngay sau nửa đêm thứ Tư. Chỉ số S&P 500 chỉ còn cách thị trường giá xuống (bear market) một khoảng nhỏ, sau khi chịu áp lực lớn trong những ngày gần đây do đợt bán tháo tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bùng phát vào năm 2020.
Các hợp đồng tương lai liên kết với chỉ số Dow Jones Industrial Average đã giảm 469 điểm, tương đương 1.2%. Hợp đồng tương lai Nasdaq-100 giảm 1.8%, trong khi hợp đồng tương lai S&P 500 lao dốc 1.5%.
Sự lo lắng xung quanh việc triển khai các mức thuế quan – được Trump công bố vào cuối ngày thứ Tư tuần trước – đã châm ngòi cho đợt lao dốc kéo dài bốn ngày của thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư có thể sẽ tiếp tục đối mặt với một giai đoạn đầy biến động khi loạt thuế quan mới chính thức có hiệu lực vào rạng sáng thứ Tư. Trong đó bao gồm mức thuế dự kiến lên tới 104% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Cơ quan hải quan sẽ bắt đầu thu thuế mới đối với hàng hóa đến từ 86 quốc gia.
USD đã suy yếu so với các đồng tiền chủ chốt như yên Nhật và euro, trong khi đồng nhân dân tệ ở thị trường hải ngoại của Trung Quốc chạm mức thấp kỷ lục vào thứ Ba, trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang do các mức thuế diện rộng của Tổng thống Donald Trump gây ra – khiến thị trường chao đảo suốt ba ngày liên tiếp.
Tuy nhiên, đồng yên Nhật và franc Thụy Sĩ tiếp tục được hưởng lợi nhờ tâm lý tìm đến tài sản trú ẩn an toàn, khi các nhà đầu tư vẫn lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu.
Thị trường đang chuẩn bị tâm thế cho một cuộc chiến hao mòn giữa Mỹ và Trung Quốc. Bắc Kinh đã từ chối nhượng bộ trước điều mà họ gọi là “sự tống tiền” và tuyên bố sẽ “chiến đấu đến cùng” sau khi ông Trump dọa sẽ nâng thuế lên 104% để đáp trả việc Trung Quốc áp dụng các mức thuế “tương ứng” với tuyên bố của Trump vào tuần trước. Vào thứ Ba, ông Trump cho biết đang chờ phản hồi từ Trung Quốc trước khi các mức thuế có hiệu lực. Đồng nhân dân tệ ở thị trường hải ngoại của Trung Quốc đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu được giao dịch vào năm 2010, ở mức 7.3815.
USD/JPY giảm 0.53% xuống còn 147.06.
Vào thứ Ba, đồng euro đã tăng 0.1%, đạt mức 1.091375 USD, mặc dù trước đó có lúc đã tăng hơn 0.7%, sau khi giảm trong hai phiên giao dịch liên tiếp trước đó.
Các đồng tiền thường hưởng lợi khi thị trường chứng khoán tăng cũng đã phục hồi trở lại, với đồng bảng Anh tăng 0.37% và đô la Úc tăng 0.58% sau khi cả hai đã giảm trong hai phiên trước đó. DXY giảm 0.11% xuống còn 103.32.
Giá vàng đã thu hẹp đà tăng vào thứ Ba khi lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng, mặc dù đồng đô la suy yếu và căng thẳng thương mại leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn hỗ trợ giá vàng. Sau khi tăng tới 1.3% vào đầu phiên, giá vàng giao ngay chỉ còn tăng 0.1%, đạt mức 2,984.16 USD/ounce. Hợp đồng vàng tương lai của Mỹ chốt phiên tăng 0.5%, lên 2,990.20 USD/ounce.
Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức cao nhất trong một tuần, khiến vàng – một tài sản không sinh lời – trở nên kém hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư.
Giá dầu thô Mỹ đã đóng cửa dưới mức 60 USD/thùng vào thứ Ba, mức thấp nhất trong vòng bốn năm, khi các nhà giao dịch lo ngại rằng các mức thuế diện rộng của Tổng thống Donald Trump sẽ kích hoạt một cuộc chiến thương mại toàn cầu toàn diện.
Dầu thô Mỹ đã giảm 1.85%, kết thúc phiên ở mức 59.58 USD/thùng – mức thấp nhất kể từ tháng 4 năm 2021. Dầu Brent cũng giảm 1.39 USD, tương đương 2.16%, xuống còn 62.82 USD/thùng.
Thị trường dầu mỏ đang đối mặt với một “tình thế nguy hiểm kép” khi vừa phải đối diện với nỗi lo suy thoái do các mức thuế của ông Trump, vừa chịu áp lực từ quyết định của OPEC+ đưa thêm dầu trở lại thị trường, theo nhận định của bà Helima Croft – Giám đốc chiến lược hàng hóa toàn cầu tại RBC Capital Markets.
Toàn cảnh theo ngành
Tâm lý thị trường và xu hướng
Tâm lý thị trường đang ở trạng thái tích cực rõ rệt, với xu hướng tăng lan tỏa trên nhiều nhóm ngành. Sự lạc quan này có thể xuất phát từ các chỉ số vĩ mô cải thiện, lợi nhuận doanh nghiệp tích cực, và kỳ vọng mạnh mẽ vào sự đột phá công nghệ.
Đặc biệt, đà tăng mạnh của nhóm công nghệ và bán dẫn cho thấy dòng tiền đang quay trở lại các lĩnh vực tăng trưởng, được thúc đẩy bởi các đột phá trong trí tuệ nhân tạo và hạ tầng số. Trong khi đó, hiệu suất vượt trội của nhóm y tế củng cố niềm tin vào tiềm năng doanh thu ổn định và đổi mới y học trong thời gian tới.
Trong phiên điều trần trước Quốc hội hôm nay, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết:
Việt Nam hiểu rằng nước này là một trong những mục tiêu chính trong hành động thuế quan của Trump
Chính quyền đang cố gắng đẩy nhanh tiến độ đàm phán thương mại
Trump đã tuyên bố rõ ràng rằng ông sẽ không đưa ra miễn trừ thuế quan trong ngắn hạn
Câu hỏi lớn hiện tại trên thị trường là liệu các mức thuế dự kiến có hiệu lực vào nửa đêm nay có bị trì hoãn hay không. Nhiều người cho rằng, nếu đã có kế hoạch áp 10% thuế vào thứ Hai, thì tại sao không gộp luôn vào thời điểm đó?
Khi được hỏi liệu thuế quan có được áp dụng như lịch trình hay không, Greer chỉ trả lời: “Đây là điều Tổng thống đã nói.”
Câu trả lời này cho thấy ông đang cố gắng tránh tạo ra tin tức chấn động – hoặc thực sự ông không có thông tin chắc chắn về quyết định cuối cùng.
Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Mỹ, cho biết ông đang chuẩn bị trình lên Tổng thống Trump một kế hoạch về “ai và khi nào” sẽ tham gia đàm phán liên quan đến thuế quan. Phát biểu trên Fox News, ông nhấn mạnh Nhật Bản và Hàn Quốc đang được ưu tiên trong các cuộc đàm phán.
Tuy nhiên, bình luận này cho thấy khả năng cao là chính quyền Trump sẽ áp dụng thuế quan đối ứng trước rồi mới bắt đầu đàm phán – một kịch bản mà thị trường không mấy hoan nghênh.
Điều này phù hợp với tuyên bố của Trump hôm qua: “Chúng ta chỉ có một cơ hội duy nhất cho việc này”. Thuế quan sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 9/4. Việc các quan chức thương mại Hàn Quốc vừa mới lên máy bay tới Mỹ là quá muộn để có thể đạt được bất kỳ thỏa thuận nào kịp thời. Hơn nữa, hôm qua, Bộ trưởng bộ Tài chính Scott Bessent cũng cảnh báo rằng đàm phán với Nhật Bản có thể kéo dài nhiều tháng.
Dĩ nhiên, vẫn có khả năng các mức thuế sẽ được tạm hoãn áp dụng trong vài ngày tới – và rõ ràng thị trường đang đặt cược vào khả năng này trong phiên hôm nay. Tuy nhiên, đây là một ván bài mạo hiểm.
Dù đây không phải là chỉ số kinh tế được đánh giá cao về độ chính xác, nhưng nó có thể phản ánh phần nào tâm lý của các nhà sản xuất trong bối cảnh khó khăn hiện tại.
Trump nói về Hàn Quốc, nhưng dấu hiệu quan trọng có thể lại nằm ở Trung Quốc:
"Tôi vừa có một cuộc gọi tuyệt vời với quyền Tổng thống Hàn Quốc. Chúng tôi đã nói về khoản thặng dư thương mại khổng lồ và không bền vững của họ, thuế quan, ngành đóng tàu, kế hoạch mua LNG của Mỹ quy mô lớn, liên doanh đường ống dẫn khí ở Alaska, và cả khoản chi trả cho hoạt động bảo vệ quân sự quy mô lớn mà chúng ta cung cấp cho Hàn Quốc. Họ bắt đầu chi trả khoản này từ nhiệm kỳ đầu tiên của tôi, trị giá hàng tỷ USD, nhưng 'Joe Ngủ Gật' Biden, không rõ vì lý do gì, lại hủy bỏ thỏa thuận đó. Điều đó đã khiến tất cả đều bất ngờ! Dù sao thì, hiện chúng tôi đang có cơ hội tiến tới một THỎA THUẬN tuyệt vời cho cả hai quốc gia. Nhóm đàm phán hàng đầu của họ đang trên máy bay đến Mỹ, và mọi thứ có vẻ đang rất tốt đẹp. Chúng tôi cũng đang làm việc với nhiều quốc gia khác – tất cả đều muốn đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ. Giống như với Hàn Quốc, chúng tôi đang nêu ra những chủ đề khác không nằm trong các thỏa thuận về thương mại và thuế quan, và đang đưa chúng vào bàn đàm phán. “MUA SẮM MỘT ĐIỂM ĐẾN” là một quy trình tuyệt đẹp và hiệu quả!!! Trung Quốc cũng rất muốn đạt được một thỏa thuận – rất rất muốn – nhưng họ không biết bắt đầu từ đâu. Chúng tôi đang chờ cuộc gọi của họ. Cuộc gọi đó sẽ đến! CHÚA PHÙ HỘ HOA KỲ."
Liệu ông đang mời Trung Quốc gọi điện?
Nhìn rộng hơn, Trump dường như đang bước vào "chế độ đàm phán" trước thời hạn đáp trả thuế quan sắp tới.
Ngay từ đầu tuần, khả năng lợi suất TPCP Mỹ tăng trở lại đã được cảnh báo:
"Điểm đáng chú ý là thị trường trái phiếu. Lợi suất TPCP kỳ hạn 10 năm của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất là 2.88% vào đầu tuần, nhưng sau đó đã tăng vọt lên 3.98%. Đây không hoàn toàn phản ánh về triển vọng kinh tế, mà có thể là dấu hiệu đáng lo ngại của hoạt động bán tháo do cưỡng ép hoặc cuộc chạy đua huy động vốn. Dù còn quá sớm để nói về nguy cơ sụp đổ của các giao dịch chênh lệch lãi suất hay những rủi ro khác, nhưng chúng ta từng chứng kiến điều đó vào thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch Covid-19, buộc Fed phải cam kết nới lỏng định lượng không giới hạn. Những vấn đề này chưa hề được giải quyết triệt để và thậm chí có thể đã trở nên nghiêm trọng hơn trong một thị trường tài chính với tỷ lệ đòn bẩy cao hơn sau này."
Tính đến thời điểm hiện tại, lợi suất đã tiếp tục tăng hơn 2.33%, cao nhất kể từ ngày 31/3.
Ngoài yếu tố thanh khoản, một số ý kiến cho rằng hoạt động tái cân bằng danh mục đầu tư có thể là nguyên nhân góp phần khiến lợi suất tăng. Tuy nhiên, việc tái cân bằng danh mục đơn thuần khó có thể gây ra mức tăng tới 30 điểm cơ bản. Cũng có khả năng nhà đầu tư đang bán trái phiếu và chuyển sang mua cổ phiếu trong bối cảnh định giá cổ phiếu đang rẻ hơn – mặc dù điều này vẫn là một giả định khá lớn giữa lúc căng thẳng thương mại đang leo thang. Ngân hàng Bank of America gần đây cho biết lượng vốn đổ vào cổ phiếu Mỹ từ phía khách hàng trong tuần trước là lớn thứ tư trong lịch sử dữ liệu của họ.
Một khía cạnh khác là sự thay đổi trong quan điểm về lạm phát và chính sách của Fed. Fed khó có khả năng cắt giảm lãi suất, đặc biệt là mức giảm 125 điểm cơ bản như thị trường từng kỳ vọng vào hôm qua. Kỳ vọng này hiện đã lùi lại còn 104 điểm cơ bản, nhưng định giá hiện tại cho thấy vẫn rất rủi ro nếu đặt niềm tin vào Fed trong thời điểm hiện tại, bởi áp lực lạm phát là có thật.
Nhiều doanh nghiệp đang lên đơn hàng từ Trung Quốc cho tháng 10, nhưng hoàn toàn không biết mức thuế sẽ là bao nhiêu. Điều này có thể phá vỡ chuỗi cung ứng. Mỹ cũng đang xem xét những quy định vận chuyển mới khiến việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc càng thêm khó khăn. Fed có thể sẽ có động thái hỗ trợ nếu thị trường chứng khoán tiếp tục lao dốc, nhưng điều kiện tiên quyết vẫn là phải thấy được tiến triển rõ ràng trong kiểm soát lạm phát.
Phiên giao dịch hôm nay diễn ra khá yên ắng, không có số liệu kinh tế quan trọng nào được công bố và tin tức cũng khá hạn chế khi ngày 9/4 đang đến gần. Điểm sáng trong phiên là phát biểu tích cực từ Bộ trưởng Tài chính Mỹ, ông Scott Bessent, vào cuối phiên, khi ông xác nhận rằng các cuộc đàm phán có thể đạt được những thỏa thuận tốt và Tổng thống Trump sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình thương lượng.
Ngoài ra, không có thông tin nào thực sự đáng chú ý. Một số quan chức ECB xác nhận sẽ có đợt cắt giảm lãi suất trong tháng 4 – điều này không gây bất ngờ. Một số ngân hàng đầu tư lớn cũng đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng, tuy nhiên các dự báo này có thể sẽ được cập nhật lại trong tuần tới hoặc tháng tới.
Không có sự kiện đáng chú ý nào trong phiên Mỹ hôm nay, và ngay cả khi có thì thị trường vẫn đang tập trung hoàn toàn vào tiến trình đàm phán trước thềm hạn chót. Một rủi ro khác là căng thẳng thương mại leo thang sau lời đe dọa hôm qua của ông Trump về việc áp thuế bổ sung 50% ngay từ ngày mai nếu Trung Quốc không rút lại các biện pháp trả đũa gần đây.
Nhà đầu tư cũng cần lưu ý đến nguy cơ Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ như một động thái đáp trả. Tỷ giá USD/CNH hiện đang tiến gần mốc quan trọng 7.3750, trong khi hôm nay Trung Quốc đã cố định tỷ giá đồng nhân dân tệ ở mức yếu nhất trong 18 tháng qua.
JPMorgan vừa đưa ra dự báo mới, cho rằng Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ thực hiện bốn lần cắt giảm lãi suất liên tiếp, bắt đầu từ cuộc họp sắp tới và kéo dài đến tháng 9, đưa lãi suất cơ bản xuống còn 1.50%. Dự báo này đi lệch khỏi đồng thuận thị trường hiện tại, vốn chỉ kỳ vọng mức giảm tổng cộng 64 điểm cơ bản trong giai đoạn này. JPMorgan lập luận rằng những lực cản từ suy thoái kinh tế, đặc biệt là rủi ro leo thang chiến tranh thương mại dưới thời Trump nếu ông tái đắc cử, sẽ làm suy yếu triển vọng tăng trưởng tại châu Âu, buộc ECB phải hành động mạnh tay hơn để hỗ trợ nền kinh tế.
Các cuộc đàm phán thuế quan hiện tại không xuất phát từ áp lực của thị trường tài chính mà là kết quả của làn sóng yêu cầu từ các doanh nghiệp và bên liên quan, theo lời Bessent.
Ông nhấn mạnh rằng trong vấn đề thuế VAT với châu Âu, mọi phương án đều đang được cân nhắc, và Tổng thống Trump sẽ đích thân tham gia vào quá trình thương lượng.
Nếu đàm phán thành công, thuế quan sẽ dần được dỡ bỏ như một “cục băng tan chảy”, tuy nhiên một phần có thể vẫn được giữ lại như một phần trong tính toán chiến lược.
Bessent cho biết các cuộc thảo luận đã đề cập đến việc nên ưu tiên quốc gia nào trong đàm phán và ông tin rằng nếu có những đề xuất đủ mạnh, các bên hoàn toàn có thể đạt được những thỏa thuận tốt.
Ông cũng chỉ trích việc Trung Quốc leo thang căng thẳng là một sai lầm lớn, đồng thời khẳng định bản thân không tham gia vào việc tính toán các con số cụ thể trong chính sách thuế quan.
Theo ông, Tổng thống Trump vẫn cam kết mạnh mẽ trong việc giải quyết các mất cân bằng thương mại.
Dù đây là những tuyên bố mang tính tích cực, thị trường vẫn chưa phản ứng mạnh mẽ, có thể do nhà đầu tư đang chờ đợi các bước đi cụ thể hơn.
Trong khi đó, đồng nhân dân tệ ở thị trường nước ngoài tiếp tục suy yếu, với cặp tỷ giá USD/CNH tiến gần ngưỡng 7.3750 – một diễn biến mà nếu dẫn đến phá giá, có thể khiến tâm lý “né rủi ro” quay trở lại trên thị trường toàn cầu.
Các nhà kinh tế tại Citi trước đó cho biết rằng các mức thuế quan có thể khiến tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc giảm hơn 15% vào năm 2025, trước khi tính đến các biện pháp từ Bắc Kinh nhằm giảm thiểu tác động.
Chính quyền Trung Quốc đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 5% trong năm nay.
Morgan Stanley mới đây đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ trong năm 2025 từ 1.5% xuống còn 0.8%, phản ánh triển vọng kinh tế kém lạc quan hơn so với trước.
Mặc dù ngân hàng này không dự đoán Mỹ sẽ rơi vào suy thoái, họ cảnh báo rằng khoảng cách giữa một nền kinh tế tăng trưởng trì trệ và một cuộc suy thoái thực sự đang ngày càng thu hẹp.
Thành viên Hội đồng ECB, ông Gediminas Simkus, cho biết việc cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong tháng Tư là cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ vừa công bố các biện pháp thuế quan mới.
Ông nhấn mạnh rằng chính sách hiện tại vẫn còn mang tính thắt chặt, và ngay cả khi giảm thêm lãi suất, ECB cũng chỉ đang tiến gần đến giới hạn trên của vùng trung lập.
Simkus cho rằng căng thẳng thương mại leo thang có thể gây áp lực giảm phát trong trung hạn, đồng thời lưu ý rằng rủi ro lạm phát thấp hơn mục tiêu đã xuất hiện từ trước ngày 2/4.
Trong bối cảnh đó, ông đánh giá khả năng lạm phát thấp hơn hoặc đạt mục tiêu là cao hơn so với nguy cơ vượt mục tiêu.
Với quan điểm thận trọng, ông đề xuất chờ tới tháng Sáu để đánh giá các thay đổi từ tháng Tư trước khi đưa ra quyết định cắt giảm tiếp theo.
Simkus bác bỏ khả năng cắt 50 điểm cơ bản, cho rằng điều đó là không cần thiết và ECB không hề "tụt lại phía sau".
Ông kết luận rằng quyết định cắt giảm sắp tới không phải là điều bất ngờ, khi thị trường đã gần như chắc chắn 100% về bước đi này.