Chuyên gia thương mại: Mỹ và Trung Quốc có quan điểm khác nhau về thỏa thuận đất hiếm

Việc Trung Quốc xuất khẩu các vật liệu dùng trong công nghệ trọng yếu đã trở thành một điểm nóng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, khi các quan chức Mỹ cáo buộc Bắc Kinh không thực hiện cam kết nối lại việc giao hàng. Tình trạng thiếu hụt nguồn cung đã ảnh hưởng đến một số công ty Mỹ.

Tuy nhiên, Trung Quốc lại có cách hiểu khác về những gì họ phải làm và hiện vẫn đang áp dụng quy trình phê duyệt mới cho các lô hàng xuất khẩu, theo ông Cory Combs, trưởng nhóm nghiên cứu chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược tại Trivium China.

“Phía Mỹ dường như tin rằng Bắc Kinh sẽ gỡ bỏ hoàn toàn yêu cầu về phê duyệt xuất khẩu,” ông Combs nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV. “Nhưng điều đó không phải là những gì Bắc Kinh nghĩ rằng họ đã đồng ý, và cũng không phải là cách tôi hiểu sau cuộc đàm phán.”

“Việc đổ lỗi cho Trung Quốc làm trì hoãn mọi thứ là còn quá sớm,” ông Combs bổ sung.

Khác biệt trong cách hiểu giữa hai bên đang gây ra hậu quả nghiêm trọng. Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh vi phạm thỏa thuận Geneva và chính quyền ông đã tung ra thêm các biện pháp nhằm gây tổn hại cho Trung Quốc. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong tuần này đã sử dụng cuộc gặp đầu tiên với Tân Đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh để phản đối các hành động “vô căn cứ” của Washington.

Văn bản thỏa thuận Geneva chỉ nói rằng Trung Quốc cam kết gỡ bỏ các biện pháp đối phó đã áp đặt với Mỹ kể từ ngày 2 tháng 4, nhưng không nêu rõ chi tiết. Trung Quốc đã áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với bảy loại đất hiếm từ ngày 4 tháng 4 — áp dụng cho tất cả các lô hàng chứ không chỉ riêng hàng hóa xuất sang Mỹ.

Đầu tuần này, Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc cho biết “một số” lô hàng xuất sang Mỹ đã được phê duyệt.

Tình trạng thiếu đất hiếm đã gây ra gián đoạn sản xuất tại các nhà máy ở Mỹ và có thể trở thành thách thức lớn đối với ngành quốc phòng của nước này — lĩnh vực vốn phụ thuộc vào nam châm nhỏ nhưng mạnh được chế tạo từ đất hiếm.

“Ngành quốc phòng đang cực kỳ dễ bị tổn thương,” ông Combs nói. “Họ sẽ không công khai điều này, nhưng đó là sự thật.”

Tranh chấp cũng có thể leo thang nếu Trung Quốc quyết định ngăn chặn các nước thứ ba vận chuyển khoáng sản này sang Mỹ, ông Combs cảnh báo.