Để thu hút các nhà đầu tư, công ty đang tập trung vào lĩnh vực quốc phòng - một ngành đang phát triển mạnh mẽ. Theo nguồn tin thân cận, Einride hiện đang đàm phán với các lực lượng quốc phòng giấu tên để cung cấp công nghệ lái tự động, hỗ trợ vận chuyển thiết bị quân sự ra tiền tuyến.

Einride là cái tên mới nhất trong làn sóng doanh nghiệp châu Âu tận dụng xu hướng kinh doanh nổi bật của lục địa năm 2025 khi chi tiêu quốc phòng gia tăng mạnh mẽ. Xu hướng này biểu hiện qua ít nhất hai hình thức đối với các công ty tham gia vào lĩnh vực này: hoặc như Einride, phát hiện ra công nghệ hiện có của mình có thể ứng dụng kép cho quân sự; hoặc như nhiều doanh nghiệp ô tô từ Đức, Pháp đến Ý đang chuyển đổi dây chuyền sản xuất sang lĩnh vực quốc phòng.

"Đây là một bước ngoặt đáng kinh ngạc. Bỗng nhiên, tất cả đều hướng đến quốc phòng và an ninh," Mikael Karlsson, Giám đốc điều hành MW Group, quỹ đầu tư quốc phòng Thụy Điển nhận định. Câu hỏi đặt ra là liệu làn sóng chuyển đổi này có thể giúp châu Âu củng cố năng lực quốc phòng trước một nước Nga ngày càng quyết liệt, khi quốc gia này đang vận hành nền kinh tế thời chiến với phần lớn công nghiệp tập trung cho quốc phòng hay không. Liệu các doanh nghiệp Châu Âu có đủ cả tính cấp bách lẫn kiên nhẫn để biến điều này thành hiện thực?

"Nhiều người kỳ vọng chi tiêu quốc phòng sẽ là biện pháp giải quyết mọi vấn đề. Nhưng tiến trình này cần sự nghiêm túc thực sự. Đang có quá nhiều chủ thể thiếu nghiêm túc tham gia với kỳ vọng hưởng lợi lớn trong 5 năm tới," Karlsson bình luận.

Sự tập trung đột ngột vào quốc phòng dễ nhận thấy nhất tại các cường quốc sản xuất ô tô Châu Âu, nơi đang phải đối mặt với cả quá trình chuyển đổi tốn kém sang điện khí hóa lẫn nhu cầu thị trường suy yếu. Rheinmetall, tập đoàn quốc phòng Đức, đã đề xuất cung cấp việc làm tại nhà máy đạn dược cho 100 công nhân từ nhà máy phanh không sinh lời thuộc Continental. Hensoldt, một tập đoàn quốc phòng Đức khác, muốn tuyển dụng nhân lực từ Conti và đối thủ cạnh tranh Bosch đã bị sa thải.

Schaeffler và Trumpf, hai trong số những công ty Mittelstand hàng đầu tạo nên "xương sống" ngành công nghiệp Đức, đã công bố đang xem xét mở rộng sang lĩnh vực quốc phòng. Rheinmetall cũng đang cân nhắc tiếp quản một trong những nhà máy sắp đóng cửa của Volkswagen, khẳng định rằng nhà máy tại Osnabrück sẽ là sự kết hợp lý tưởng và ít phức tạp hơn việc xây dựng cơ sở mới.

Gia tộc Porsche-Piëch cũng tiết lộ đang khảo sát khả năng mua lại một công ty quốc phòng như một phần trong kế hoạch đầu tư mới lên đến 2 tỷ EUR, nhằm đa dạng hóa danh mục đầu tư ngoài Volkswagen và thương hiệu xe hơi hạng sang Porsche.

Tại Ý, Bộ trưởng Công nghiệp Adolfo Urso chia sẻ với Financial Times rằng các nhà cung cấp phụ tùng ô tô cần đa dạng hóa để tồn tại, và quốc phòng hiện là lựa chọn hiển nhiên khi Hoa Kỳ di chuyển tài sản quân sự ra khỏi Châu Âu. "Ý là một hệ sinh thái công nghiệp sẵn sàng cho sự đa dạng hóa hướng tới hàng không vũ trụ, công nghệ dưới nước, đóng tàu, và cả ngành công nghiệp quốc phòng," ông nhấn mạnh.

Europlasma, tập đoàn công nghiệp Pháp, cũng đang tham gia xu hướng này bằng cách mua lại La Fonderie de Bretagne, nhà cung cấp trước đây của hãng xe Renault. "Ngành công nghiệp ô tô đang thay đổi toàn diện, sản lượng của Fonderie đang sụt giảm nghiêm trọng, và không lĩnh vực nào có thể thay thế nhanh chóng như ngành công nghiệp quốc phòng," Giám đốc điều hành Jérôme Garnache-Creuillot phát biểu trên truyền hình Pháp. Ông khẳng định Fonderie có tiềm năng sản xuất lên đến 3 triệu đạn pháo mỗi năm.

Không khó để nhận thấy lý do các doanh nghiệp đang cân nhắc làn sóng chuyển đổi này. Giá cổ phiếu ngành ô tô Châu Âu đi ngang trong ba năm qua, trong khi cổ phiếu quốc phòng đã tăng hơn gấp bốn lần.

Tuy nhiên, ngành quốc phòng không phải là liều thuốc thần kỳ cho những thách thức công nghiệp của Châu Âu. Chuyển đổi sang thiết bị quân sự có thể đòi hỏi thời gian dài và chi phí lớn với vô số giấy phép cần thiết. Một số nhà công nghiệp hàng đầu cũng đặt câu hỏi về tính hợp lý của sự chuyển đổi này. John Elkann, Chủ tịch tập đoàn xe hơi Pháp - Ý Stellantis, gần đây đã phát biểu trước quốc hội Ý rằng cả Hoa Kỳ và Trung Quốc đều sở hữu ngành ô tô và quốc phòng mạnh mẽ, điều này cho thấy không cần thiết phải lựa chọn giữa hai ngành. "Chúng tôi không tin rằng tương lai của ngành ô tô nằm trong công nghiệp quốc phòng," ông khẳng định.

Karlsson cho biết ông ưu tiên đầu tư vào các doanh nghiệp có ứng dụng kép dân sự và quốc phòng, linh hoạt chuyển đổi giữa hai lĩnh vực tùy thuộc vào nhu cầu thị trường. Một minh chứng điển hình là Arbonaut, công ty Phần Lan chuyên số hóa rừng. "Công nghệ này tương đồng với các công cụ lập kế hoạch tiền chiến trường như làm thế nào hoạch định đường liên lạc, tuyến hậu cần, khả năng di chuyển phương tiện, và cách thức kẻ thù có thể điều hướng qua khu vực?" ông đặt vấn đề.

Đây là những câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp Châu Âu sẽ phải đối mặt trong cuộc đua hưởng lợi từ làn sóng chi tiêu quốc phòng gia tăng.