Israel mở cuộc tấn công Hamas tại Qatar

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Israel đã tiến hành không kích nhằm vào ban lãnh đạo chính trị của Hamas tại Qatar lần đầu tiên, khiến sáu người thiệt mạng và làm leo thang nghiêm trọng cuộc chiến chống lại nhóm vũ trang Palestine khi tấn công vào một đồng minh then chốt của Mỹ ở khu vực.

Một quan chức Israel cho biết những người bị nhắm mục tiêu trong cuộc không kích hôm thứ Ba — diễn ra khi chính phủ Qatar đang thúc đẩy lãnh đạo Hamas chấp thuận các đề xuất ngừng bắn ở Gaza — bao gồm Khalil al-Hayya, trưởng đoàn đàm phán của nhóm, và Zaher Jabarin, một thành viên cao cấp trong cục chính trị.
“Thời kỳ những kẻ cầm đầu khủng bố được hưởng sự miễn nhiễm ở bất cứ nơi đâu đã chấm dứt,” Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố.
Chính quyền Trump cho biết đã thông báo cho Qatar về cuộc tấn công sắp diễn ra sau khi biết được thông tin từ quân đội Mỹ, nhưng từ chối cho biết liệu Israel có báo trước cho họ hay không. Qatar — một trong những quốc gia giàu có nhất thế giới và là nhà sản xuất khí tự nhiên hóa lỏng lớn nhất — hiện đang là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ trong khu vực.
“Đây là quyết định do Thủ tướng Netanyahu đưa ra, không phải quyết định của tôi,” Trump sau đó viết trên mạng xã hội.
Trong một động thái hiếm hoi chỉ trích Israel, Nhà Trắng — vốn đang phối hợp với Qatar để thúc đẩy ngừng bắn ở Gaza — cho biết: “Đơn phương ném bom trong lãnh thổ Qatar, một quốc gia có chủ quyền và là đồng minh thân cận của Mỹ, vốn đang dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng tôi để làm trung gian hòa giải, không giúp ích cho mục tiêu của Israel hay Mỹ.”
Tuy nhiên, Nhà Trắng cũng nhấn mạnh: “Tiêu diệt Hamas — những kẻ đã trục lợi từ sự khốn khổ của người dân Gaza — là một mục tiêu chính đáng.”
Trump sau đó nói với các phóng viên tại Washington: “Tôi rất không hài lòng với cách mọi việc diễn ra.”
Qatar, nơi đã tiếp nhận ban lãnh đạo chính trị của Hamas hơn một thập kỷ qua, đã lên án “cuộc tấn công hèn hạ” ở mức độ mạnh mẽ nhất và cho biết họ chỉ nhận được cảnh báo từ Mỹ khi các cuộc tấn công đang diễn ra.
Qatar cho biết các cuộc không kích, vốn nhắm vào các tòa nhà dân cư nơi các thành viên cục chính trị Hamas sinh sống, đã giết chết một sĩ quan lực lượng an ninh nội bộ và làm nhiều người khác bị thương.
Trong khi quân đội Israel khẳng định đã tiến hành “cuộc tấn công chính xác nhắm vào ban lãnh đạo cấp cao của tổ chức khủng bố Hamas” tại Qatar, thì Hayya và Jabarin vẫn sống sót, theo một nhân vật cao cấp của Hamas nói với kênh truyền thông Al Jazeera.
Hamas cho biết năm thành viên của họ đã thiệt mạng trong “tội ác ghê tởm và hành động gây hấn trắng trợn”, trong đó có con trai của Hayya và một đồng sự thân cận.
“Việc nhắm vào đoàn đàm phán, đúng vào thời điểm đề xuất [ngừng bắn] mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang được thảo luận, chứng minh ngoài mọi nghi ngờ rằng Netanyahu và chính phủ của ông ta không muốn đạt được bất kỳ thỏa thuận nào,” nhóm vũ trang này tuyên bố.
Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad al-Thani cho biết trong một tuyên bố rằng Tổng thống Mỹ đã “tái khẳng định sự đoàn kết” với Qatar và kêu gọi Doha tiếp tục nỗ lực làm trung gian để chấm dứt chiến tranh ở Gaza.
Sheikh Tamim lên án Israel về “cuộc tấn công tội ác liều lĩnh” và cáo buộc nước này áp dụng “các chính sách gây hấn đe dọa an ninh và ổn định của khu vực, và cản trở những nỗ lực hướng tới… các giải pháp ngoại giao bền vững”.
Người dân Doha cho biết họ nghe thấy nhiều tiếng nổ. Văn phòng Hamas và nhà riêng của các quan chức tổ chức này nằm ở khu West Bay của thủ đô, một khu thương mại và dân cư sầm uất có nhiều người nước ngoài sinh sống.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres lên án “sự vi phạm trắng trợn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar”, trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi các cuộc tấn công là “không thể chấp nhận được”.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan nói rằng vụ không kích ở Doha là “sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”. “Thổ Nhĩ Kỳ sát cánh cùng những người anh em Palestine và đồng minh, đối tác chiến lược và người bạn Qatar,” ông tuyên bố.
Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer cũng lên án các cuộc tấn công.
Trong nhiều tháng qua, Israel đã phát động tấn công trên nhiều mặt trận. Ngoài cuộc chiến chống Iran hồi tháng 6, nước này còn tiến hành không kích nhằm vào các tay súng ở Liban và Yemen, cũng như các cuộc oanh tạc tại Syria.
Các cuộc không kích diễn ra chỉ hai ngày sau khi Trump đưa ra cái gọi là “cảnh báo cuối cùng” cho Hamas để chấp nhận đề xuất ngừng bắn của Washington.
Văn phòng Netanyahu mô tả cuộc tấn công hôm thứ Ba là “hoàn toàn do Israel độc lập tiến hành”, trong khi Thủ tướng nhấn mạnh Israel đã chấp thuận kế hoạch mới nhất của Trump nhằm chấm dứt chiến tranh.
Các đề xuất gần đây của Mỹ quy định rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ bắt đầu bằng việc Hamas trao trả toàn bộ con tin còn sống và thi thể con tin ngay trong ngày đầu tiên ngừng bắn.
Các cuộc tấn công diễn ra sau khi các bên trung gian bày tỏ hy vọng sẽ đạt được tiến triển trong thỏa thuận ngừng bắn và việc trao trả con tin Israel từ Gaza, sau cuộc gặp gần đây giữa đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và quan chức Qatar tại Paris, theo một nguồn tin am hiểu các cuộc đàm phán.
Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman al-Thani đã gặp các lãnh đạo Hamas vào thứ Hai.
Tuy nhiên, 10 ngày trước, Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel Eyal Zamir đã cảnh báo rằng nước này sẽ nhắm vào ban lãnh đạo Hamas ở nước ngoài, trong đó có các quan chức như cựu lãnh đạo Khaled Meshaal.
Các quốc gia láng giềng cũng lên án cuộc tấn công. Ngoại trưởng Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất Sheikh Abdullah bin Zayed kêu gọi cộng đồng quốc tế “ngăn chặn Israel và chấm dứt những cuộc tấn công man rợ này”, đồng thời cho rằng hành động của Israel đang đe dọa an ninh khu vực.
UAE là một trong số ít quốc gia trong khu vực có quan hệ ngoại giao đầy đủ với Israel, nhưng mối quan hệ này đã trở nên căng thẳng do cuộc chiến ở Gaza và việc mở rộng các khu định cư tại Bờ Tây.
Ả Rập Saudi gọi cuộc tấn công là một “sự vi phạm trắng trợn” chủ quyền của Qatar.
Financial Times