Phố Wall tăng tốc nhờ kỳ vọng Fed hạ lãi suất, đồng nhân dân tệ mạnh không cản nổi đà xuất khẩu Trung Quốc

Cổ phiếu tăng trong khi lợi suất trái phiếu Mỹ và đồng đô la giảm vào thứ Tư, sau khi dữ liệu việc làm khu vực tư nhân yếu hơn dự báo làm gia tăng kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang sẽ hạ lãi suất thêm vào tuần tới.

Lợi suất trái phiếu giảm mạnh

Nếu lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ siêu ngắn hạn được xem là chỉ báo tốt nhất cho kỳ vọng lãi suất Fed trong ngắn hạn, thì tín hiệu hiện tại gần như không thể rõ ràng hơn. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn một tháng hôm thứ Tư giảm gần 8 điểm cơ bản, xuống dưới 3.77%.

Đáng chú ý hơn, mức giảm đã lên tới gần 25 bps chỉ từ thứ Sáu tuần trước, cho thấy các nhà giao dịch trái phiếu thực chất đã định giá hoàn toàn việc Fed sẽ cắt giảm 0.25 điểm phần trăm tại cuộc họp tuần tới – và điều này xảy ra chỉ trong bốn ngày.

Từ tuyển dụng thấp đến nguy cơ sa thải

Kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tuần tới đã tăng lên trong những ngày gần đây, nhưng dữ liệu việc làm ADP hôm thứ Tư dường như đã củng cố chắc chắn điều đó. Việc khu vực tư nhân giảm 32,000 việc làm trong tháng 10 – trái ngược hoàn toàn với dự báo tăng nhẹ của các nhà kinh tế – đánh dấu tháng yếu nhất kể từ đầu năm 2023.

Nhiều nhà phân tích từ lâu đánh giá báo cáo ADP không quá tương quan với dữ liệu bảng lương phi nông nghiệp chính thức. Tuy nhiên, sau đợt chính phủ đóng cửa, báo cáo này có thể sẽ được chú ý hơn. Và nếu tình trạng tuyển dụng yếu chuyển thành làn sóng sa thải rõ rệt, thì vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng.

Đà bền bỉ của cổ phiếu vốn hóa nhỏ

Sau mức tăng 5.5% tuần trước – tuần tốt nhất trong hơn một năm – chỉ số Russell 2000 tiếp tục bứt phá mạnh mẽ vào thứ Tư, tăng gần 2%, tức gấp hơn sáu lần mức tăng 0.3% của chỉ số chuẩn S&P 500.

Điều này có chút bất ngờ khi phần lớn trong số 32,000 việc làm mất đi theo báo cáo ADP đến từ các doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, khi lo ngại về bong bóng AI vẫn chưa hạ nhiệt, xu hướng chuyển sang cổ phiếu vốn hóa nhỏ diễn ra trong thời gian gần đây có thể còn tiếp tục kéo dài.

Đồng nhân dân tệ tăng giá sẽ không làm chậm đà bùng nổ xuất khẩu của Trung Quốc

Nguyện vọng của Trung Quốc trong việc duy trì động lực tăng trưởng xuất khẩu tưởng chừng mâu thuẫn với việc đồng nhân dân tệ ngày càng mạnh lên. Tuy nhiên, hai diễn biến này có thể cùng tồn tại, phản ánh mối quan hệ mong manh giữa tỷ giá hối đoái và thương mại.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã để đồng nhân dân tệ tăng khoảng 3% kể từ tháng 4, USD/CNY lên mức 7.07 – mức mạnh nhất trong hơn một năm. Đồng tiền này được dự báo tiếp tục tăng khi nhiều nhà phân tích kỳ vọng USD sẽ giảm xuống dưới 7.00 vào năm tới, thậm chí có thể xuống 6.60. Điều này tương đương nhân dân tệ tăng thêm 7%, quay lại vùng từng thấy năm 2022.

Dù vậy, một thông điệp rõ ràng từ cuộc họp hoạch định chiến lược tháng 10 của Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản là Bắc Kinh không có ý định từ bỏ mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu.

Ở một khía cạnh, điều này hợp lý khi kinh tế nội địa vẫn gặp khó với khủng hoảng bất động sản, giảm phát và nhu cầu yếu. Xuất khẩu đã đóng góp hơn một nửa tăng trưởng GDP thực tế trong hai năm qua, theo Goldman Sachs.

Về lý thuyết, tiền tệ mạnh hơn khiến hàng hóa đắt đỏ hơn và kém cạnh tranh hơn. Nhưng trong thực tế, đồng nhân dân tệ mạnh không làm chậm dòng xuất khẩu của Trung Quốc. Brad Setser, học giả cao cấp tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, chỉ ra rằng khối lượng xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng tổng cộng 40% kể từ cuối năm 2019, trong khi nhập khẩu chỉ tăng 1%.

Quy mô kinh tế

Trên thực tế, hàng hóa Trung Quốc vẫn rẻ tương đối. Xét theo tỷ giá hối đoái thực hiệu quả (REER) – điều chỉnh theo chênh lệch lạm phát – đồng nhân dân tệ đang ở mức yếu nhất trong 15 năm, giảm gần 20% kể từ đầu năm 2022 và gần 50% kể từ năm 2012.

Khủng hoảng bất động sản, suy thoái kinh tế, dòng vốn tháo chạy và chênh lệch lãi suất bất lợi đã kéo đồng tiền này xuống trong những năm gần đây. Phần lớn các nhà phân tích đều đồng thuận rằng CNY đang bị định giá thấp đáng kể.

Ngoài ra, Trung Quốc có thể chịu được mức tăng giá vừa phải của đồng tiền nhờ quy mô, chuyên môn và vị thế thống trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu của nhiều ngành như xe điện, năng lượng mặt trời và pin. Trung Quốc không còn chỉ là “nhà máy hàng tiêu dùng giá rẻ” mà đã vươn lên phân khúc cao hơn của chuỗi giá trị kinh tế – công nghệ – chiến lược.

“Quy mô của Trung Quốc rất đáng nể,” Marc Chandler, giám đốc điều hành tại Bannockburn Capital Markets nhận định.

Với quy mô này, xuất khẩu của Trung Quốc ít nhạy cảm hơn nhiều với biến động tỷ giá. Lấy ví dụ Volkswagen, hãng đã đầu tư hàng tỷ USD vào cơ sở ở Hà Phố. Gần đây công ty cho biết một mẫu xe điện mới tại thị trường Trung Quốc có thể rẻ hơn đến 50% so với thị trường khác.

Nhân dân tệ sẽ cần tăng thêm 5–10% nữa mới có thể gây tác động đáng kể đến sức cạnh tranh đó.

Tiền tệ yếu và liên kết thương mại

Tất nhiên, tỷ giá hối đoái không phải là yếu tố duy nhất hay quan trọng nhất tác động tới cán cân thương mại quốc gia. Nhu cầu nội địa, tăng trưởng toàn cầu, giá hàng hóa và chính sách thương mại đều đóng vai trò then chốt. Ngày nay, thuế quan và các biện pháp bảo hộ thương mại càng phải được tính đến.

Thụy Sĩ là ví dụ điển hình: đồng franc hiện gần mức mạnh nhất trong 15 năm theo REER, nhưng quốc gia này vẫn liên tục ghi nhận thặng dư thương mại lớn, vượt 10% GDP trong ba năm gần đây.

Ngược lại, đồng yên Nhật yếu kỷ lục nhưng nước này vẫn ghi nhận thặng dư thương mại mỗi năm suốt năm năm qua.

Bắc Kinh nhiều khả năng sẽ tiếp tục chiến lược điều chỉnh tăng giá nhân dân tệ một cách kiểm soát, nhằm giảm căng thẳng thương mại với Washington và tránh chỉ trích từ các nước châu Á rằng Trung Quốc “thao túng thị trường”.

Tuy nhiên, trên thực tế, “thao túng” chính là điều Bắc Kinh muốn làm – và một đồng nhân dân tệ mạnh hơn sẽ không ngăn được điều đó.