Sản xuất Mỹ tiếp tục gặp khó khăn dưới sức ép kéo dài từ thuế quan
Huyền Trần
Junior Analyst
Ngành sản xuất Mỹ giảm tháng thứ 9 liên tiếp khi các nhà máy đối mặt với đơn hàng sụt giảm, chi phí đầu vào cao và bất ổn từ thuế nhập khẩu, trong khi triển vọng việc làm và lạm phát vẫn tạo áp lực lên nền kinh tế.
Sản xuất tại Mỹ tiếp tục suy giảm trong tháng thứ chín liên tiếp vào tháng 11, khi các nhà máy phải đối mặt với đơn hàng giảm sút và chi phí đầu vào tăng cao do tác động kéo dài từ thuế nhập khẩu. Khảo sát mới nhất của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) vào thứ Hai cũng ghi nhận rằng một số nhà sản xuất trong ngành thiết bị vận tải đang liên kết việc sa thải nhân viên với mức thuế toàn diện của Tổng thống Donald Trump, cho biết họ đang “bắt đầu thực hiện các thay đổi lâu dài hơn do môi trường thuế quan.” Những biện pháp này bao gồm giảm nhân sự, đưa ra hướng dẫn mới cho cổ đông và phát triển thêm các cơ sở sản xuất ở nước ngoài mà lẽ ra sẽ phục vụ xuất khẩu từ Mỹ.
Vào tháng 5, ông Trump đã áp mức thuế 25% lên hơn 460 tỷ USD giá trị nhập khẩu xe và phụ tùng ô tô hàng năm, sau đó đạt được thỏa thuận giảm mức thuế đối với một số quốc gia và ban hành các biện pháp miễn trừ thuế cho phụ tùng và động cơ. Một mức thuế 25% mới đối với xe tải hạng trung và hạng nặng cùng các phụ tùng đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11. Stephen Stanley, nhà kinh tế trưởng tại Santander U.S. Capital Markets, nhận định: “Lĩnh vực sản xuất tiếp tục bị đè nặng bởi bối cảnh thuế quan khó lường.”
Chỉ số PMI sản xuất của ISM giảm xuống 48.2 trong tháng 11 từ mức 48.7 của tháng 10, cho thấy sự suy giảm trong lĩnh vực sản xuất, chiếm 10.1% nền kinh tế. Một số nhà sản xuất lưu ý rằng việc kết thúc đóng cửa chính phủ Mỹ có thể giúp cải thiện nhẹ, nhưng hoạt động nhà máy nhiều khả năng vẫn ở mức thấp. Thuế nhập khẩu làm suy yếu ngành sản xuất, mặc dù một số phân khúc được thúc đẩy bởi sự gia tăng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo. Báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang tuần trước cũng nhấn mạnh rằng thuế quan và sự bất ổn về chính sách thương mại vẫn là trở ngại.
Chỉ có bốn ngành trong khảo sát ISM, gồm sản phẩm máy tính, điện tử và máy móc, báo cáo tăng trưởng. Trong khi đó, các ngành sản phẩm gỗ, thiết bị vận tải và dệt may ghi nhận suy giảm. Một số nhà sản xuất hóa chất cho biết “thuế quan và bất ổn kinh tế tiếp tục đè nặng lên nhu cầu về keo dán và chất trám, chủ yếu sử dụng trong xây dựng.” Các nhà sản xuất hàng hóa linh tinh báo cáo tình hình kinh doanh yếu do chi phí cao hơn từ thuế quan, đóng cửa chính phủ và sự bất ổn toàn cầu gia tăng.
Nhà sản xuất thiết bị điện, đồ gia dụng và linh kiện phản ánh “sự hỗn loạn trong thương mại,” khi các nhà cung cấp gặp nhiều khó khăn trong việc xuất khẩu sang Mỹ. Một số nhà sản xuất gỗ cho biết dữ liệu từ AI gây nhầm lẫn, không chính xác và ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng, góp phần tạo ra thách thức trong việc dự báo nhu cầu. Mây mù bất ổn từ thuế quan khó có thể sớm tan biến, khi các thẩm phán Mỹ gần đây bày tỏ nghi ngờ về tính hợp pháp của các mức thuế do Trump áp đặt. Một phán quyết bất lợi có thể khiến các mức thuế bị bãi bỏ, tạo thêm hỗn loạn, và ông Trump được dự đoán sẽ chuyển sang các chiến thuật thương mại khác.

Ông Trump bảo vệ các mức thuế quan là cần thiết để bảo vệ ngành sản xuất trong nước, nhưng các nhà kinh tế lập luận rằng không thể khôi phục ngành này về thời hoàng kim trước đây do các vấn đề cơ cấu, bao gồm thiếu hụt lao động. Carl Weinberg, nhà kinh tế trưởng tại High Frequency Economics, nhận định: “Chúng tôi không thấy dấu hiệu nào về sự gia tăng sản xuất kể từ khi chế độ thuế quan được công bố mùa xuân năm ngoái. Lĩnh vực sản xuất đang ốm yếu.”
Chỉ số phụ về đơn hàng mới của ISM giảm xuống 47.4 trong tháng 11 từ mức 49.4 của tháng 10, ghi nhận suy giảm trong 9/10 tháng qua. Thuế quan làm tăng giá một số hàng hóa, kìm hãm nhu cầu, và đơn hàng chưa hoàn thành tiếp tục giảm dù xuất khẩu có cải thiện nhẹ. Nhu cầu yếu làm giảm áp lực lên chuỗi cung ứng, nhưng một số nhà sản xuất máy móc vẫn phản ánh “thời gian vận chuyển hàng nhập khẩu lâu hơn,” trong khi các nhà sản xuất kim loại chế tạo báo cáo “thời gian giao hàng dài hơn” do giảm nhà cung cấp nguyên liệu thô để duy trì chi phí trực tiếp.
Chỉ số giao hàng của nhà cung cấp giảm xuống 49.3 từ mức 54.2 tháng 10, cho thấy giao hàng nhanh hơn. Dù đơn hàng giảm, các nhà sản xuất trả nhiều hơn cho đầu vào trong tháng 11, chỉ số giá trả tăng lên 58.5 từ 58.0, báo hiệu lạm phát có thể vẫn trên mức mục tiêu 2% của Fed. Oren Klachkin, nhà kinh tế thị trường tài chính tại Nationwide, nhận định: “Chúng tôi thấy lạm phát sẽ tăng nhẹ đầu năm tới và giảm dần khi tác động của thuế quan được phản ánh.”

Reuters