Tokyo bước vào khoảng trống quyền lực - Sự ra đi của Ishiba khiến thị trường Nhật Bản căng thẳng

Sự ra đi của Thủ tướng Shigeru Ishiba không bất ngờ, nhưng tác động lại rõ ràng. Sau hai thất bại liên tiếp trong các cuộc bầu cử, ông chọn cách từ chức. Trên thực tế, thị trường không phản ứng với việc ông rời đi, mà với câu hỏi ai sẽ là người thay thế ông, vì đây là yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến định hướng chính sách.

Ngay khi thị trường mở cửa trở lại ở Wellington, đồng JPY lập tức giảm 0.7% xuống, cặp USD/JPY tăng lên ngưỡng 148.42 (hiện quanh 148.25), trở thành một trong những đồng tiền yếu nhất G10. Thị trường trái phiếu cũng sẽ sớm phản ứng, đặc biệt là trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) kỳ hạn siêu dài. Ishiba từng là một trong số ít người kiên định với kỷ luật tài chính. Khi ông rời đi, rủi ro phát hành nợ nhiều hơn và gói kích thích lớn hơn đang khiến nhà đầu tư lo ngại.

Ishiba ủng hộ chi tiêu, nhưng ông phản đối việc phát hành thêm nợ để tài trợ. Người kế nhiệm có thể thay đổi điều này, và thị trường dự báo lợi suất dài hạn sẽ tăng, làm đường cong lợi suất dốc hơn. Cổ phiếu thì ở giữa hai lực đối nghịch: kỳ vọng chi tiêu nhiều hơn hỗ trợ tăng giá, nhưng lợi suất cao hơn gây áp lực giảm.

Trong các ứng viên kế nhiệm, Sanae Takaichi nổi bật. Bà là người ủng hộ Abenomics với chính sách tài khóa nới lỏng và tiền tệ cực kỳ dễ dãi. Đối với thị trường, đây là con dao hai lưỡi. Một mặt, nó đồng nghĩa với khả năng kích thích mới và sự phụ thuộc lớn hơn của BOJ – bất lợi cho đồng JPY và JGB. Mặt khác, lạm phát hiện cao hơn so với thời Abe, và cử tri có thể không muốn lặp lại chính sách cũ.

Nếu Takaichi thắng, rủi ro khá rõ: lợi suất trái phiếu JGB dài hạn tăng, bán tháo mạnh hơn và đồng JPY dễ mất giá. Nếu bà thất bại, thị trường có thể nhanh chóng đảo ngược các giao dịch mang tính phản xạ theo Abenomics.

Ngược lại, các ứng viên như Koizumi hoặc Hayashi được cho là thận trọng hơn về tài khóa, nhờ đó lợi suất có thể ổn định hơn. Tuy nhiên, ẩn số còn lại là quan điểm của lãnh đạo mới với việc thắt chặt dần của BOJ. Ishiba từng miễn cưỡng chấp nhận tăng lãi suất, còn người kế nhiệm có thể phản đối hoàn toàn. Điều này có thể hạn chế lợi suất trái phiếu trung hạn, ngay cả khi lợi suất dài hạn tăng, khiến đường cong dốc hơn.

Từ chức ở Nhật Bản là điều có thể dự đoán, nhưng hệ quả sau đó thì không. Thị trường giờ tập trung vào những va chạm chính sách có thể xảy ra. Đồng yên đã JPY đi, trái phiếu chuẩn bị cho đợt bán tháo, cổ phiếu đối mặt biến động. Tokyo bước vào khoảng trống quyền lực, và trên thị trường, khoảng trống đó luôn được coi là sự bất ổn.