Trung Quốc nới thuế với nông sản Mỹ: tín hiệu hạ nhiệt căng thẳng, nhưng đậu nành vẫn chưa được “giải cứu”

Trung Quốc sẽ tạm ngừng áp dụng thuế quan trả đũa đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo vào tuần trước, bao gồm việc dỡ bỏ thuế đối với một số mặt hàng nông sản, Bắc Kinh xác nhận hôm thứ Tư. Tuy nhiên, đậu nành Mỹ vẫn sẽ chịu mức thuế 13%.

Ủy ban Thuế quan của Hội đồng Nhà nước thông báo rằng, kể từ ngày 10 tháng 11, Trung Quốc sẽ xóa bỏ mức thuế lên tới 15% đã áp dụng trước đó đối với một số hàng nông sản Mỹ, trong khi vẫn duy trì thuế suất 10% được đưa ra nhằm đáp trả chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Các nhà đầu tư hai bên bờ Thái Bình Dương đã thở phào nhẹ nhõm sau cuộc gặp tại Hàn Quốc, vốn giúp xoa dịu lo ngại rằng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể từ bỏ các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến thuế quan đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong khi Tổng thống Trump và Nhà Trắng nhanh chóng công bố quan điểm về cuộc họp, phía Trung Quốc lại chưa đưa ra bản tóm tắt chi tiết về những gì hai bên đã thống nhất.

“Nhìn chung, đây là một dấu hiệu tích cực, cho thấy hai bên đang tiến triển nhanh chóng trong việc thực hiện thỏa thuận,” ông Even Rogers Pay, Giám đốc tại Trivium China có trụ sở tại Bắc Kinh, nhận định. “Điều này thể hiện sự đồng thuận rõ ràng và cho thấy thỏa thuận nhiều khả năng sẽ được duy trì.”

Tuy nhiên, việc cắt giảm thuế quan vẫn khiến các nhà nhập khẩu đậu nành Mỹ tại Trung Quốc phải đối mặt với mức thuế 13%, khiến giá hàng Mỹ cao hơn so với đậu nành Brazil. Các thương nhân cho biết điều này khiến hàng Mỹ kém hấp dẫn hơn đối với người mua trong nước.

“Chúng tôi không kỳ vọng nhu cầu từ Trung Quốc sẽ quay trở lại thị trường Mỹ sau thay đổi này,” một thương nhân tại công ty thương mại quốc tế cho biết. “Đậu nành Brazil rẻ hơn, và ngay cả người mua ngoài Trung Quốc cũng đang chọn nguồn hàng từ Brazil.”

Sau cuộc gặp giữa Tập Cận Bình và Donald Trump, Nhà Trắng tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ mua ít nhất 12 triệu tấn đậu nành Mỹ trong hai tháng cuối năm 2025, và ít nhất 25 triệu tấn mỗi năm trong ba năm tiếp theo. Tuy nhiên, Bắc Kinh chưa xác nhận các con số này, trong khi thị trường vẫn đang chờ đợi tín hiệu về các đơn hàng quy mô lớn.

Đậu nành Brazil chiếm ưu thế

Các nhà nhập khẩu Trung Quốc gần đây chuyển sang mua đậu nành Brazil khi giá tại Nam Mỹ giảm do kỳ vọng rằng việc nối lại mua hàng từ Mỹ có thể khiến giá tăng trở lại.

Đậu nành Brazil giao tháng 12 hiện được báo giá chênh lệch từ 2.25 đến 2.30 USD/bushel so với hợp đồng Chicago tháng 1 (mã SF26), trong khi đậu nành Mỹ giao từ Bờ Vịnh được chào bán ở mức 2.40 USD/bushel, theo các nguồn thương mại.

Trước cuộc gặp giữa Trump và Tập, COFCO – tập đoàn ngũ cốc quốc doanh Trung Quốc – đã thực hiện các giao dịch đầu tiên mua đậu nành Mỹ từ vụ thu hoạch năm nay, được xem là cử chỉ thiện chí nhằm thúc đẩy đàm phán.

Theo dữ liệu hải quan, trong năm 2024, Trung Quốc mua khoảng 20% lượng đậu nành từ Mỹ, giảm mạnh so với 41% vào năm 2016, năm trước khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên. Năm nay, Trung Quốc phần lớn tránh mua hàng Mỹ do thuế quan cao, khiến nông dân Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD xuất khẩu.

Cuối cùng, Nội các Trung Quốc cũng thông báo sẽ tạm ngừng trong một năm việc áp dụng mức thuế bổ sung 24% mà nước này đã ban hành đối với hàng hóa Mỹ từ tháng Tư.