Xuất khẩu Nhật Bản giảm tháng thứ tư liên tiếp, ngành ô tô chịu áp lực nặng từ thuế Mỹ

Xuất khẩu của Nhật Bản tiếp tục giảm tháng thứ tư liên tiếp trong tháng 8, theo dữ liệu chính phủ công bố hôm thứ Tư, khi mức thuế cao từ Mỹ gây sức ép ngày càng nặng lên ngành ô tô và nhiều lĩnh vực sản xuất khác.

“Các hãng xe Nhật Bản hiện vẫn đang phải gánh chi phí thuế quan bằng cách hạ giá xuất khẩu để duy trì doanh số tại Mỹ,” Saisuke Sakai, chuyên gia kinh tế trưởng về Nhật Bản tại Mizuho Research nhận định. “Tuy nhiên, một số công ty không thể chịu đựng chi phí tăng cao đã bắt đầu nâng giá, chuyển gánh nặng sang người tiêu dùng.” Ông cho rằng cùng với những bất ổn của kinh tế Mỹ, tác động từ thuế quan đối với xuất khẩu và sản lượng Nhật Bản sẽ còn rõ rệt hơn vào cuối năm.

Trong tháng 8, tổng giá trị xuất khẩu giảm 0.1% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức dự báo giảm 1.9% và sau khi giảm 2.6% trong tháng 7. Xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh 13.8% - mức sụt giảm lớn nhất kể từ tháng 2/2021, chủ yếu do ô tô giảm 28.4% và thiết bị sản xuất chip giảm 38.9%. Về khối lượng, hàng hóa xuất sang Mỹ giảm 12.0%, nối tiếp mức giảm 2.3% trong tháng 7. Kết quả này khiến thặng dư thương mại với Mỹ giảm một nửa, xuống còn 324 tỷ yên (2.21 tỷ USD), mức thấp nhất kể từ tháng 1/2023.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm nhẹ 0,5%, nhưng xuất khẩu sang châu Á và EU lại tăng, phần nào bù đắp sự sụt giảm từ Mỹ. Tổng nhập khẩu giảm 5.2% trong tháng 8, trái ngược với dự báo tăng 4.2%, chủ yếu do giá dầu hạ. Nhờ vậy, thâm hụt thương mại của Nhật Bản chỉ ở mức 242.5 tỷ yên (1.66 tỷ USD), thấp hơn nhiều so với dự báo 513.6 tỷ yên.

Hồi cuối tháng 7, Washington đã đồng ý áp thuế với hầu hết hàng nhập khẩu từ Nhật ở mức thấp hơn mức đe dọa ban đầu (27.5% với ô tô và 25% với các sản phẩm khác), mang lại đôi chút nhẹ nhõm cho các nhà xuất khẩu. Tuy vậy, mức thuế hiện tại vẫn cao gấp nhiều lần so với mức 2.5% trước đây, gây sức ép lớn lên các hãng xe và nhà cung ứng linh kiện.

Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản, 37 chuyên gia dự báo kinh tế nước này sẽ suy giảm 1.1% theo năm trong quý hiện tại do nhu cầu toàn cầu yếu. Thống đốc Ngân hàng Nhật Bản Kazuo Ueda khẳng định sẽ tiếp tục lộ trình tăng lãi suất thận trọng, do chưa rõ tác động thực sự từ thuế quan Mỹ.

Giới phân tích hiện theo dõi sát việc xuất khẩu sụt giảm sẽ ảnh hưởng thế nào đến chi tiêu doanh nghiệp và tiền lương. Cho đến nay, đầu tư của doanh nghiệp vào nhà máy và thiết bị vẫn tăng mạnh, đạt 7.6% trong quý II so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, mức tăng lớn nhất đến từ ngành ô tô với 43.4%, nhờ dòng vốn đổ vào sản xuất xe điện, dù lợi nhuận hoạt động toàn ngành giảm tới 30.7% trong cùng giai đoạn.