BoJ tiến gần quyết định nâng lãi suất lên mức cao nhất gần ba thập kỷ

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) nhiều khả năng sẽ nâng lãi suất vào thứ Sáu lên mức cao nhất trong gần ba thập kỷ, đồng thời phát tín hiệu sẵn sàng cho các đợt tăng tiếp theo sau năm tới, phản ánh niềm tin ngày càng vững chắc rằng tăng trưởng tiền lương bền vững sẽ giữ lạm phát quanh mục tiêu 2%.

Dù động thái này vẫn để lãi suất chính sách của Nhật Bản ở mức thấp so với mặt bằng toàn cầu, đây tiếp tục là một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực của Thống đốc Kazuo Ueda nhằm bình thường hóa chính sách tiền tệ tại nền kinh tế vốn đã quen với các biện pháp nới lỏng phi truyền thống và lãi suất gần bằng 0 trong nhiều năm.

BoJ được thị trường dự báo rộng rãi sẽ nâng lãi suất ngắn hạn thêm 25 bps, lên 0.75% từ mức 0.5%, tại cuộc họp kéo dài hai ngày kết thúc vào thứ Sáu. Đây sẽ là lần tăng đầu tiên kể từ tháng 1.

Nếu được thực hiện, mức lãi suất này sẽ cao nhất kể từ năm 1995 – thời điểm Nhật Bản đang chật vật sau khi bong bóng tài sản vỡ, mở đầu cho giai đoạn dài chống chọi với giảm phát.

Sự chú ý của thị trường hiện tập trung vào cuộc họp báo sau quyết định chính sách của Thống đốc Ueda, nơi nhà đầu tư tìm kiếm tín hiệu về tốc độ và mức độ thắt chặt tiếp theo. Bất kỳ gợi ý nào cũng có thể tạo tác động lan tỏa toàn cầu, khi vai trò của đồng yen như một đồng tiền tài trợ chi phí thấp có thể bị thay đổi.

“Chúng tôi cho rằng ông Ueda sẽ củng cố niềm tin rằng lạm phát đang trên đà ổn định quanh 2%, trong khi lãi suất thực vẫn ở mức rất thấp và điều kiện tài chính nhìn chung vẫn nới lỏng, ngay cả sau đợt tăng này. Điều đó hàm ý quá trình bình thường hóa thêm có thể sẽ cần thiết theo thời gian,” các nhà phân tích của Evercore ISI nhận định trong một báo cáo.

“Hướng dẫn chính sách nhiều khả năng sẽ phù hợp với kịch bản tăng lãi suất tiếp theo vào khoảng tháng 7 đến tháng 9, tùy thuộc vào mức độ phục hồi của nền kinh tế sau giai đoạn chững lại,” báo cáo cho biết thêm.

Theo một khảo sát, khoảng 90% các nhà kinh tế dự báo BoJ sẽ nâng lãi suất lên 0.75% trong tháng 12, và hơn hai phần ba cho rằng lãi suất có thể đạt ít nhất 1.0% vào tháng 9 năm sau.

Quyết định của BoJ được đưa ra chỉ một ngày sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên chính sách và phát tín hiệu rằng chu kỳ cắt giảm lãi suất đã đi đến hồi kết.

Việc nâng lãi suất lên 0.75% cũng sẽ đưa chi phí vay tiến gần hơn tới mức được xem là trung lập đối với nền kinh tế Nhật Bản – khoảng 1% đến 2.5% theo ước tính của BoJ – đồng thời làm gia tăng thách thức trong việc xác định lãi suất nên được nâng cao đến đâu.

BoJ sẽ không công bố các ước tính cập nhật về lãi suất trung lập trong cuộc họp lần này, cũng như không sử dụng chỉ số đó như một công cụ giao tiếp chính.

Thay vào đó, Thống đốc Ueda nhiều khả năng sẽ nhấn mạnh sự sẵn sàng tiếp tục nâng lãi suất, nhưng tránh đưa ra cam kết cụ thể về tốc độ hay quy mô của các bước đi tiếp theo, theo các nguồn tin.

BoJ đã chấm dứt chương trình kích thích quy mô lớn kéo dài một thập kỷ vào năm ngoái và đã hai lần nâng lãi suất, trong đó có đợt tăng lên 0.5% từ 0.25% vào tháng 1, với lập luận rằng Nhật Bản đang tiến gần hơn tới việc đạt mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Các dữ liệu gần đây cho thấy niềm tin kinh doanh đã lên mức cao nhất trong bốn năm, trong khi nhiều doanh nghiệp dự kiến tiếp tục tăng lương mạnh vào năm tới. Điều này cho thấy nền kinh tế Nhật Bản hiện vẫn đang chống chịu tương đối tốt trước tác động từ các mức thuế cao hơn của Mỹ.

Trong bối cảnh chi phí thực phẩm duy trì ở mức cao khiến lạm phát vượt mục tiêu gần bốn năm liên tiếp, ngày càng nhiều thành viên hội đồng BoJ phát tín hiệu sẵn sàng bỏ phiếu cho việc tăng lãi suất, nhằm tránh nguy cơ phản ứng chậm trước áp lực giá cả.

Dữ liệu công bố hôm thứ Sáu cho thấy lạm phát tiêu dùng cốt lõi đạt 3.0% trong tháng 11, không đổi so với tháng trước và tiếp tục cao hơn đáng kể so với mục tiêu của BoJ.

Những biến động tỷ giá gần đây – làm gia tăng chi phí nhập khẩu và lạm phát nói chung – cũng được cho là đã giúp BoJ thuyết phục chính quyền của Thủ tướng Sanae Takaichi, vốn có quan điểm ôn hòa, về sự cần thiết của một đợt tăng lãi suất bổ sung.

Ông Toshihiro Nagahama, một thành viên hội đồng chính phủ được xem là thân cận với đường lối tái lạm phát của bà Takaichi, cho biết chính quyền có thể đã đồng thuận với việc nâng lãi suất do lo ngại đồng yen suy yếu sẽ làm giảm hiệu quả của các gói kích thích kinh tế.

“Cá nhân tôi cho rằng tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng rất lớn tới các quyết định chính sách của BoJ,” ông Nagahama phát biểu tại một hội thảo hôm thứ Tư.