Cựu trader đối mặt bản án 10 năm tù vì đánh cắp đoạn code trị giá 1 tỷ USD - Hé lộ bí mật các quỹ định lượng trên phố trên phố Wall

Việc truy tố Ho đang được xem là bước ngoặt có thể tái định hình cách Phố Wall nhìn nhận về tài sản trí tuệ trong lĩnh vực giao dịch định lượng. Trong khi các tranh chấp về mã nguồn hay chiến lược giao dịch thường được xử lý âm thầm thông qua kiện tụng dân sự và dàn xếp kín, thì việc cơ quan công tố liên bang chính thức vào cuộc đã nâng mức độ nghiêm trọng lên một tầm cao mới. Nếu Ho bị kết tội, đây sẽ là tiền lệ pháp lý đầu tiên xác lập ranh giới rõ ràng giữa ý tưởng cá nhân và tài sản sở hữu trí tuệ của công ty – điều có thể khiến giới quants - những nhà toán học, lập trình viên và chuyên gia giao dịch giỏi - phải dè chừng hơn khi "mang theo" những mô hình giao dịch trong đầu sang nơi làm việc mới.

Vụ kiện chống lại Ho hứa hẹn sẽ làm sáng tỏ thế giới bí mật của các công ty định lượng và sự cạnh tranh khốc liệt giữa họ.

Trong khi vẫn làm việc tại Headlands, Ho bị cáo buộc đã hợp tác với một trong những đối thủ lớn của công ty này. Dù bản cáo trạng hình sự không nêu tên cụ thể, các hồ sơ tòa án dân sự đã cho thấy rõ: Richard Ho bị cáo buộc bí mật cấu kết với Tower Research Capital, một trong những “ông lớn” của giới giao dịch tần suất cao tại Phố Wall. Tower không bị truy tố hình sự, nhưng trong vụ kiện dân sự, Headlands khẳng định chính công ty này đã bơm vốn và hỗ trợ kỹ thuật cho Ho để thành lập công ty riêng, sử dụng mã nguồn và chiến lược bị đánh cắp. Nếu những cáo buộc này là thật, vụ việc không chỉ phơi bày cuộc chiến ngầm giữa các quỹ định lượng mà còn hé lộ những “liên minh trong bóng tối” có thể làm lung lay cả cấu trúc cạnh tranh trong giới tài chính siêu tốc.

David Meister, luật sư của Richard Ho đã mạnh mẽ phản bác cáo buộc, cho rằng vụ việc vốn chỉ là một tranh chấp dân sự nhưng đã bị công tố viên “thổi phồng” thành một vụ án hình sự hiếm gặp trong giới tài chính. Ông nhấn mạnh rằng Ho, một kỹ sư lập trình xuất sắc tốt nghiệp Đại học Cambridge với hơn một thập kỷ kinh nghiệm, chỉ đơn thuần rời bỏ Headlands để khởi nghiệp tại New York – một bước đi bình thường trong ngành công nghệ và tài chính. Phía bào chữa khẳng định Ho đang bị nhắm mục tiêu một cách không công bằng và rất mong chờ ngày được minh oan trước tòa.

Headlands Technologies định nghĩa “alphas” là những mô hình dự báo giá tài sản dựa trên dữ liệu thời gian thực, trong khi “atoms” là các thành phần chức năng nhỏ hơn được kết hợp để tạo nên các mô hình này. Những thuật toán này được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu, tạo nền tảng cho hoạt động giao dịch tự động của công ty. Richard Ho được cho là đã đóng vai trò then chốt trong chiến lược mở rộng của Headlands tại thị trường Trung Quốc và quốc tế, thiết lập kết nối với các sàn giao dịch và môi giới. Tuy nhiên, công ty cáo buộc Ho đã lợi dụng kiến thức nhạy cảm này để gây thiệt hại, khi sử dụng cho mục đích cá nhân trong việc thành lập công ty riêng.

Phía luật sư của Richard Ho đã đưa ra lập luận phản bác cáo buộc, so sánh mã giao dịch định lượng của Headlands không phải là một “bí mật thương mại bất biến” như công thức Coca-Cola, mà giống như một “lon Coca đã mở” – nhanh chóng lỗi thời và mất giá trị sau một thời gian ngắn. Quan điểm này nhằm phủ nhận tính độc quyền và tổn thất lâu dài mà công ty cáo buộc. Headlands, được thành lập năm 2010 bởi những cựu lãnh đạo từ đế chế tài chính Citadel, hiện là một trong những công ty định lượng hàng đầu thế giới với các văn phòng tại Chicago, London và Singapore, cho thấy mức độ cạnh tranh gay gắt trong ngành này.

Headlands được thành lập vào năm 2010 bởi Andresen, Jason Lehman và Neil Fitzpatrick, tất cả đều là cựu giám đốc điều hành trong đế chế tài chính Citadel của Ken Griffin. Headlands có trụ sở tại Chicago hiện có năm văn phòng khác bao gồm London và Singapore.

Trong đơn kiện, Headlands đã đưa ra một ví dụ minh họa cách các “alphas” và “atoms” vận hành trong chiến lược giao dịch tự động của họ. Một “alpha” có thể dựa vào nhóm “atoms” để nhận biết xu hướng giá hợp đồng tương lai kim loại quý, chẳng hạn như platinum và palladium, thường giảm vào thứ Ba lúc 2:30 chiều và tăng trở lại vào lúc 2:32 chiều. Từ đó, hệ thống giao dịch tự động của Headlands sẽ thực hiện lệnh bán vào lúc 2:29 và mua lại vào lúc 2:31, tận dụng sự biến động nhỏ trong giá để tạo ra lợi nhuận. Đây chính là minh chứng cho sức mạnh của thuật toán định lượng trong việc tối ưu hóa giao dịch và sinh lợi trên thị trường tài chính toàn cầu.

Theo ông Ernest Chan, một nhà giao dịch định lượng kỳ cựu, người sáng lập QTS Capital Management, một mã nguồn được xây dựng đúng cách, được hỗ trợ bởi cơ sở hạ tầng phù hợp, về cơ bản là một “mỏ vàng” vì nó “tự động tạo ra tiền cho dù thế nào đi nữa.”

Vụ án thu hút sự chú ý đặc biệt từ Văn phòng công tố viên quận Manhattan – đơn vị chuyên xử lý các vụ án tài chính lớn nhất nước Mỹ – bởi giá trị khổng lồ của mã code giao dịch định lượng mà Headlands và công ty do Richard Ho thành lập có thể thu về hàng tỷ đô la lợi nhuận. Chuyên gia an ninh mạng và cựu công tố viên liên bang Aloke Chakravarty cho rằng sự gia tăng các tranh chấp dân sự giữa các công ty tài chính tại Phố Wall đã thúc đẩy chính quyền liên bang xác lập những “ranh giới hình sự” rõ ràng hơn trong lĩnh vực này, nhằm bảo vệ nghiêm ngặt hơn tài sản trí tuệ và răn đe các hành vi vi phạm.

Theo vụ kiện của Headlands, Richard Ho gia nhập công ty này vào tháng 7/2019 với vai trò nhà nghiên cứu và phát triển định lượng, hưởng mức lương trên 1 triệu USD mỗi năm. Tuy nhiên, trong khi còn làm việc tại đây, Ho bí mật thành lập công ty giao dịch định lượng riêng mang tên One R Squared vào mùa xuân năm 2021. Headlands cáo buộc Ho đã đánh cắp một lượng lớn mã nguồn quan trọng, gọi là “atoms” và “alphas”, để sử dụng cho công ty mới này. Mặc dù One R Squared không được nêu tên trong cáo trạng hình sự, luật sư của Ho đã xác nhận đây chính là công ty do Ho thành lập. Đáng chú ý, trong thỏa thuận bảo lãnh trị giá 1 triệu USD, Ho cam kết One R Squared sẽ không tham gia giao dịch bất kỳ sản phẩm tài chính nào trong thời gian vụ án được xét xử, nhằm ngăn chặn việc sử dụng mã bị cáo buộc đánh cắp cho mục đích bất hợp pháp.

Theo cáo buộc từ phía chính phủ và Headlands, Richard Ho đã trực tiếp sao chép mã nguồn quan trọng của Headlands rồi tinh vi chỉnh sửa về hình thức và định dạng để che giấu hành vi này, sau đó đưa vào hệ thống công ty riêng One R Squared. Ho rời Headlands vào tháng 8/2021 và nhanh chóng chiêu mộ thêm nhiều nhân viên cho công ty mới. Công ty One R Squared bắt đầu hoạt động giao dịch tại thị trường Trung Quốc vào mùa xuân năm 2022, sau đó mở rộng sang các sàn giao dịch lớn như CME và ICE, đẩy cao mức độ cạnh tranh với Headlands trên nhiều lĩnh vực.

Headlands cáo buộc rằng Tower Research Capital đã rót 15 triệu USD vào công ty One R Squared với cam kết phát triển các chiến lược giao dịch tự động, mà Tower “biết hoặc lẽ ra phải biết” là dựa trên tài sản trí tuệ của Headlands. Theo Headlands, One R Squared hoạt động như một “đội giao dịch nội bộ” bên trong Tower, thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa hai công ty trong hoạt động giao dịch. Dù vậy, Tower không bị đưa vào danh sách bị đơn trong vụ án dân sự này. Đồng thời, cả Tower và One R Squared đều là thành viên của sàn giao dịch CME, nơi mọi tranh chấp được yêu cầu giải quyết thông qua trung gian, điều này có thể khiến quá trình pháp lý thêm phần phức tạp.

Theo vụ kiện, Ho đã làm việc tại Tower từ năm 2012 đến năm 2015 và đã có thỏa thuận với nhà tuyển dụng cũ của mình trước khi ra mắt One R Squared. Headlands tuyên bố Tower đã đồng ý xử lý các giao dịch cho công ty của Ho, điều này làm trầm trọng thêm thiệt hại từ "vụ trộm" của anh ta.

Nền tảng giao dịch của Tower Research Capital nổi bật với khả năng thực thi lệnh nhanh và chính xác vượt trội. Nhờ đó, One R Squared đã tận dụng các “alpha” tương tự Headlands để thực hiện giao dịch nhanh hơn đối thủ. Điều này khiến Headlands thiệt hại hàng chục triệu USD lợi nhuận mỗi tháng khi bị mất cơ hội giao dịch có lợi trước các đối thủ. Tốc độ giao dịch vượt trội đã giúp One R Squared chiếm ưu thế trên thị trường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của Headlands.

Trong một hồ sơ pháp lý nộp tháng 3/2024, Tower Research Capital khẳng định One R Squared chỉ là nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba, đồng thời tiết lộ hai nhân viên của công ty này từng tạm thời làm việc tại Tower trong giai đoạn 2021-2023. Tower yêu cầu tòa bác bỏ trát đòi cung cấp thông tin từ hai nhân viên, vì Headlands không đưa ra được bằng chứng cho thấy mã nguồn của Tower chứa bất kỳ phần mã nào sao chép từ Headlands. Đồng thời, Tower bày tỏ lo ngại rằng nếu thông tin nhạy cảm bị rò rỉ cho đối thủ cạnh tranh, giá trị của những bí mật thương mại mà công ty dày công xây dựng suốt nhiều năm sẽ lập tức bị tổn hại nghiêm trọng. Điều này cho thấy Tower rất thận trọng trong việc bảo vệ các tài sản công nghệ và chiến lược kinh doanh của họ.

Cựu công tố viên liên bang Keri Axel, hiện làm việc tại công ty luật Waymaker ở Los Angeles, đánh giá vụ án hình sự chống lại Richard Ho có cơ sở pháp lý vững chắc. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng việc chứng minh những vụ án liên quan đến công nghệ cao luôn gặp nhiều khó khăn. Một thách thức lớn là liệu các thuật toán “atom” và “alpha” mà Headlands bảo vệ có được xem là bí mật thương mại hợp pháp hay không, bởi nếu không, các bồi thẩm viên có thể không chấp nhận chúng là tài sản cần bảo vệ đặc biệt, gây khó khăn cho phía công tố trong việc buộc tội.

Hơn 15 năm trước, một vụ án nổi tiếng liên quan đến việc đánh cắp mã nguồn giao dịch tần suất cao đã làm chấn động giới tài chính. Sergey Aleynikov, lập trình viên của Goldman Sachs, bị kết án 8 năm tù năm 2010 vì đánh cắp mã nguồn quan trọng của ngân hàng. Tuy nhiên, sau một năm thụ án, bản án này bị tòa phúc thẩm liên bang hủy bỏ do các vấn đề pháp lý. Aleynikov sau đó tiếp tục đối mặt với các cáo buộc tương tự tại tòa án bang New York, nhưng không phải chịu thêm hình phạt tù nào. Vụ việc cho thấy việc truy tố các vụ án liên quan đến công nghệ cao và mã nguồn là thách thức lớn trong hệ thống pháp luật Mỹ.