Donald Trump gọi Ấn Độ và Nga là "những nền kinh tế chết" sau căng thẳng thuế quan

Trên nền tảng Truth Social vào sáng thứ Năm, Tổng thống Mỹ đã công kích Ấn Độ cùng với đối tác quốc phòng và thương mại lâu năm là Nga, sau khi cảnh báo hôm trước rằng ông sẽ trừng phạt New Delhi vì mua vũ khí và năng lượng từ Moscow.

“Tôi không quan tâm Ấn Độ làm gì với Nga,” Trump viết. “Họ có thể kéo nhau xuống cùng với những nền kinh tế chết đó, tôi chẳng quan tâm.”

“Chúng tôi giao thương rất ít với Ấn Độ, thuế quan của họ quá cao, thuộc hàng cao nhất thế giới,” ông nói thêm.

Trong năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Mỹ và Ấn Độ đạt hơn 129 tỷ USD, với Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ. Hai nước cũng đã xây dựng mối quan hệ chiến lược trong các lĩnh vực quốc phòng, công nghệ và nhiều lĩnh vực khác, chủ yếu dựa trên mục tiêu chung là kiềm chế Trung Quốc.

Tuy nhiên, New Delhi cũng là khách hàng mua dầu Nga lớn thứ hai thế giới (sau Trung Quốc) và Nga vẫn là nguồn cung vũ khí chính cho Ấn Độ, dù chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đã nỗ lực đa dạng hóa nguồn mua từ Pháp, Mỹ và Israel trong những năm gần đây.

Chỉ số chứng khoán Nifty 50 của Ấn Độ giảm 0,3% vào thứ Năm sau khi mức thuế mới được công bố. Đồng rupee gần như không đổi sau khi giảm 0,3% so với USD xuống mức thấp nhất trong 5 tháng.

Mức thuế 25% — chỉ thấp hơn 1 điểm phần trăm so với mức Trump công bố trong "ngày giải phóng" vào tháng 4 — dự kiến có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8.

Tuy nhiên, phía Ấn Độ chưa xác nhận đã nhận được thư chính thức từ Washington thông báo về động thái này, và Trump sau đó cũng nói với các phóng viên rằng hai bên vẫn đang đàm phán: “Chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra.”

Cuộc đối đầu khiến Ấn Độ trở thành trường hợp ngoại lệ trong bối cảnh Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước khác đã nhượng bộ trước sức ép thuế quan từ Washington và đồng ý ký các thỏa thuận thương mại. Chính phủ Modi hôm thứ Tư cho biết sẽ “thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia”.

Các nhà phân tích tại Ngân hàng Axis (trụ sở tại Mumbai) ước tính mức thuế 25% có thể gây thiệt hại thêm khoảng 10 tỷ USD cho xuất khẩu Ấn Độ, dù nền kinh tế nước này chủ yếu dựa vào thị trường nội địa.

Kunal Kundu, chuyên gia kinh tế Ấn Độ tại Société Générale, cho biết mức thuế có thể “làm suy giảm tâm lý trong nước”.

“Kỳ vọng của Ấn Độ về việc duy trì lợi thế thuế quan so với các đối thủ trong các ngành xuất khẩu thâm dụng lao động đã bị ảnh hưởng,” ông nói. “Tuy nhiên, bất lợi này không quá nghiêm trọng.”

Phát ngôn của Trump về Ấn Độ và quan hệ với Nga sẽ càng làm gia tăng căng thẳng song phương, trong bối cảnh nhiều người dân Ấn Độ đang tức giận vì những bình luận trước đó của ông về Pakistan, sau một cuộc đụng độ quân sự ngắn giữa hai nước láng giềng Nam Á vào tháng 5.

Hôm thứ Tư, Trump cũng công bố một thỏa thuận với Pakistan liên quan đến việc “khai thác trữ lượng dầu khổng lồ” của nước này, và nói thêm: “Ai mà biết được, có thể một ngày nào đó họ sẽ bán dầu cho Ấn Độ!” — những lời lẽ dường như nhằm chọc giận Ấn Độ.

Theo những người nắm rõ cuộc đàm phán ở New Delhi và Washington, lập trường cứng rắn của Ấn Độ trong việc bảo vệ thị trường lương thực và sữa là một trong những điểm vướng lớn. Ấn Độ không muốn mở cửa những thị trường này — nơi hàng trăm triệu người dân phụ thuộc để kiếm sống — cho hàng hóa Mỹ cạnh tranh.

Mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Ấn Độ sang Mỹ hiện là điện thoại di động, phần lớn nhờ vào việc Apple gần đây chuyển sản xuất iPhone xuất sang Mỹ ra khỏi Trung Quốc. Các mặt hàng điện tử như smartphone và dược phẩm được miễn khỏi đợt đe dọa thuế “có đi có lại” ban đầu của Trump.

“Smartphone hiện chưa bị ảnh hưởng bởi mức thuế mới, nhưng nếu tình hình thay đổi và Ấn Độ không đảm bảo được miễn trừ, Apple có thể phải cân nhắc lại giá bán ở Mỹ,” theo ông Sanyam Chaurasia, nhà phân tích chính tại Canalys (thuộc Omdia). “Chuyển sản xuất không phải việc dễ, và quay lại Trung Quốc thì rủi ro cao hơn, vì vậy Apple có khả năng sẽ tiếp tục đầu tư vào Ấn Độ.”