Donald Trump và Tập Cận Bình gặp tại Hàn Quốc, kỳ vọng mở đường cho thỏa thuận thương mại mới

Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc gặp nhau tại Hàn Quốc, thảo luận đình chiến thương mại

Tổng thống Mỹ đã gặp lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại một căn cứ không quân ở Hàn Quốc vào thứ Năm để thảo luận về khả năng đình chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Cuộc gặp diễn ra tại thành phố cảng Busan, đánh dấu lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo đối thoại trực tiếp kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, đồng thời khép lại chuyến công du ngắn ngày của ông quanh khu vực châu Á.

Trump nhiều lần bày tỏ sự lạc quan về triển vọng đạt được thỏa thuận với ông Tập trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC). Tâm lý tích cực này được củng cố sau bước tiến mới trong đàm phán thương mại giữa Mỹ và Hàn Quốc vào hôm thứ Tư.

Tuy nhiên, với việc cả hai bên ngày càng thể hiện lập trường cứng rắn hơn trong cạnh tranh kinh tế và địa chính trị – mà giới phân tích coi là một dạng “Chiến tranh Lạnh mới” – nhiều câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ về việc liệu bất kỳ thỏa thuận hòa hoãn nào có thể duy trì lâu dài hay không.

Căng thẳng thương mại leo thang trong tháng này sau khi Bắc Kinh đề xuất mở rộng mạnh mẽ các hạn chế xuất khẩu đất hiếm – nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghệ cao mà Trung Quốc đang chiếm ưu thế.

Đáp lại, Trump áp thuế bổ sung 100% lên hàng hóa Trung Quốc và cân nhắc các biện pháp hạn chế mới đối với hàng xuất khẩu sử dụng phần mềm Mỹ, những động thái có thể tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu.

“G2 sẽ sớm họp mặt,” Trump đăng trên Truth Social ngay trước khi hạ cánh xuống Busan để gặp ông Tập tại căn cứ không quân Gimhae. Trong một bài đăng khác, ông tuyên bố Mỹ sẽ tăng cường thử nghiệm vũ khí hạt nhân, đồng thời nhắc đến kho vũ khí ngày càng lớn của Trung Quốc.

Mỹ kỳ vọng Bắc Kinh sẽ hoãn kiểm soát đất hiếm

Sau một cuối tuần đàm phán căng thẳng giữa các quan chức thương mại hàng đầu, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông kỳ vọng Bắc Kinh sẽ tạm hoãn kiểm soát xuất khẩu đất hiếm trong một năm và khôi phục việc mua đậu nành Mỹ, như một phần của “khung thỏa thuận đáng kể” đang được hai bên hướng tới.

Trước thềm hội nghị, Trung Quốc đã mua lô đậu nành Mỹ đầu tiên sau nhiều tháng gián đoạn, theo nguồn tin độc quyền của Reuters hôm thứ Tư.

Nhà Trắng cho biết hội nghị thượng đỉnh có thể là bước khởi đầu cho chuỗi cuộc gặp tiếp theo giữa Trump và Tập, bao gồm các chuyến thăm cấp cao song phương trong năm tới, báo hiệu một quá trình đàm phán dài hơi.

Tuy vậy, Trump muốn đạt một số tiến triển cụ thể trong ngắn hạn, khi các cuộc đàm phán hiện được cộng đồng quốc tế theo dõi sát sao. Ông nói hôm thứ Tư rằng Mỹ có thể giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc để đổi lấy cam kết từ Bắc Kinh về việc hạn chế xuất khẩu các hóa chất tiền chất sản xuất fentanyl, loại opioid tổng hợp gây chết người và là nguyên nhân hàng đầu của các ca tử vong do quá liều tại Mỹ.

Trump cũng nói rằng ông có thể ký thỏa thuận về TikTok với ông Tập – ứng dụng đang đối mặt nguy cơ bị cấm ở Mỹ nếu các nhà đầu tư Trung Quốc không thoái vốn khỏi hoạt động tại đây.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun cho biết Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác để đạt “kết quả tích cực” trong hội nghị này.

Các thỏa thuận thuế quan và đất hiếm sắp hết hiệu lực

Những thỏa thuận trước đó – vốn giúp giảm mạnh mức thuế trả đũa xuống còn khoảng 55% đối với Mỹ và 10% với Trung Quốc, đồng thời khôi phục dòng chảy đất hiếm từ Bắc Kinh – sẽ hết hiệu lực vào ngày 10 tháng 11.

Bessent cho biết Trung Quốc đã đồng ý giúp hạn chế dòng chảy tiền chất fentanyl, song không tiết lộ liệu Mỹ có đưa ra nhượng bộ nào để đổi lại hay không.

Bắc Kinh, về phần mình, tìm cách dỡ bỏ thuế 20% đối với fentanyl, nới lỏng kiểm soát xuất khẩu công nghệ nhạy cảm của Mỹ, và chấm dứt lệnh cấm đối với tàu Trung Quốc, nhằm củng cố vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực đóng tàu, vận tải biển và logistics toàn cầu.

Cuộc gặp Trump – Tập diễn ra vào cuối chuyến công du 5 ngày của Tổng thống Mỹ tới châu Á, trong đó ông đã ký nhiều thỏa thuận với Nhật Bản và các quốc gia Đông Nam Á về nguồn cung đất hiếm, nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc – nước hiện thống trị nguồn cung khoáng sản chiến lược này.

Căng thẳng về Đài Loan

Bên cạnh vấn đề thương mại, căng thẳng chiến lược khu vực, đặc biệt là về Đài Loan, vẫn là tâm điểm đáng lo ngại tại hội nghị.

Cuối tuần qua, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin các lực lượng Trung Quốc đã tiến hành tập trận quy mô lớn gần Đài Loan.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio cho biết Đài Loan lo ngại về nội dung các cuộc đàm phán Mỹ - Trung, trong khi một số chuyên gia cảnh báo Trump có thể đưa ra nhượng bộ liên quan đến hòn đảo này.

Theo luật Mỹ, Washington có nghĩa vụ cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ, đảm bảo duy trì thế cân bằng trong khu vực.