Nhật Bản phê duyệt ngân sách kỷ lục 785 tỷ USD, siết phát hành nợ giữa áp lực tài khóa

Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi hôm thứ Sáu đã phê duyệt ngân sách kỷ lục trị giá 785 tỷ USD cho năm tài chính tới, nhằm cân bằng giữa chủ trương theo đuổi chính sách tài khóa chủ động của bà và những lo ngại về nguy cơ nợ công phình to, thông qua việc kiểm soát chặt chẽ phát hành trái phiếu chính phủ mới.

Trong bối cảnh lợi suất trái phiếu chính phủ gia tăng và đồng yên suy yếu, chính quyền của bà Takaichi đã nỗ lực trấn an các nhà đầu tư rằng Nhật Bản sẽ không theo đuổi con đường vay nợ thiếu kiểm soát, cũng như không triển khai các biện pháp cắt giảm thuế có thể làm xấu thêm tình hình tài khóa.

Ngân sách cho năm tài chính bắt đầu từ tháng 4 tới, dự kiến được trình lên Quốc hội vào đầu năm sau, có tổng quy mô lên tới 122.3 nghìn tỷ yên (784.63 tỷ USD). Con số này vượt mức ngân sách ban đầu của năm tài chính hiện tại là 115.2 nghìn tỷ yên, đánh dấu mức cao kỷ lục mới.

Tuy nhiên, lượng trái phiếu chính phủ mới dự kiến phát hành chỉ tăng nhẹ, từ 28.6 nghìn tỷ yên trong năm nay lên 29.6 nghìn tỷ yên. Nhờ đó, tỷ lệ phụ thuộc vào nợ giảm xuống còn 24.2%, mức thấp nhất kể từ năm 1998.

Nguồn thu thuế cao hơn, được dự báo tăng 7.6% lên mức kỷ lục 83.7 nghìn tỷ yên, sẽ góp phần tài trợ cho chi tiêu tăng lên. Dù vậy, khoản thu này vẫn chưa đủ để bù đắp hoàn toàn chi phí phục vụ nợ gia tăng mạnh, cũng như mức chi lớn hơn dành cho phúc lợi xã hội và quốc phòng.

Chi phí phục vụ nợ, bao gồm thanh toán lãi vay và hoàn trả gốc, được dự báo sẽ tăng 10.8% lên 31.3 nghìn tỷ yên. Ước tính này dựa trên giả định lãi suất ở mức 3.0%, cao nhất trong vòng 29 năm, trong bối cảnh Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang dần rút khỏi chính sách tiền tệ siêu nới lỏng.

Hiện nay, Nhật Bản đang gánh mức nợ công cao nhất trong số các nền kinh tế phát triển, với quy mô vượt hơn gấp đôi GDP. Điều này khiến nền kinh tế đặc biệt nhạy cảm trước đà tăng của chi phí vay vốn, đồng thời làm phức tạp thêm kế hoạch của Thủ tướng Takaichi trong việc triển khai các biện pháp kích thích tài khóa mạnh mẽ.

Theo định hướng chính sách mới, bà Takaichi dự kiến sẽ từ bỏ mục tiêu cân đối ngân sách sơ cấp hằng năm như một thước đo củng cố tài khóa. Thay vào đó, chính phủ sẽ xây dựng một mục tiêu tài khóa mới mang tính trung hạn, cho phép dư địa chi tiêu linh hoạt hơn trong nhiều năm tới.