Sự mâu thuẫn trong thông điệp của Fed: Dovish trong hành động, hawkish trong lời nói

Giới truyền thông chính thống đã bỏ quên điểm chính

Bản tin của CNBC về cuộc họp tháng 12 của Fed là một ví dụ. Họ đưa tin FOMC bỏ phiếu 9–3 để giảm lãi suất về khoảng 3.5–3.75%, nhấn mạnh biểu đồ chấm cho thấy chỉ một lần cắt giảm vào năm 2026 và một lần khác vào năm 2027. Tuy nhiên, mãi đến đoạn thứ 19, CNBC mới đề cập việc Fed sẽ bắt đầu mua trái phiếu chính phủ vào thứ Sáu. AP thậm chí không đề cập đến điểm này.

Tuyên bố chính thức của FOMC giải thích như sau: “Ủy ban đánh giá rằng số dư dự trữ đã giảm xuống mức đủ và sẽ bắt đầu mua các trái phiếu chính phủ ngắn hạn khi cần thiết để duy trì nguồn cung dự trữ đầy đủ một cách liên tục.”

Nói một cách trực tiếp, Fed đang mở rộng bảng cân đối kế toán. Đây chính là QE, dù họ không muốn gọi tên.

Ở cuộc họp tháng 10, Fed cho biết sẽ dừng việc thu hẹp bảng cân đối kế toán từ ngày 1 tháng 12. Khi đó, tôi đặt câu hỏi liệu Fed có chuẩn bị khởi động lại QE hay không. Và thực tế, điều đó đã xảy ra.

Theo các quan chức Fed, ngân hàng trung ương sẽ mua 40 triệu USD trái phiếu chính phủ ngắn hạn vào thứ Sáu. Hoạt động mua sẽ duy trì ở mức cao trong vài tháng trước khi giảm dần. Tuy nhiên, các quan chức và giới truyền thông không dùng thuật ngữ QE. Nếu bị hỏi, họ sẽ phủ nhận và gọi đây là “quản lý dự trữ” hoặc “các hoạt động kỹ thuật để đảm bảo thị trường vận hành ổn định.”

Dù được gọi bằng tên nào, việc mở rộng dự trữ đồng nghĩa Fed dùng tiền mới tạo ra để mua trái phiếu chính phủ, tăng cung tiền, giảm lợi suất, mở rộng bảng cân đối và bổ sung thanh khoản, từ đó tạo điều kiện đẩy giá tài sản rủi ro lên. Đây chính là cơ chế của QE. Theo định nghĩa, đây là hành động gây lạm phát.

Thực tế, Fed vừa cắt giảm lãi suất, đồng thời cố duy trì giọng điệu thận trọng về hướng đi sắp tới. David Russell, Giám đốc chiến lược thị trường của TradeStation, nói với CNBC rằng Fed “đã khéo léo xử lý tình huống,” thực hiện cắt giảm nhỏ nhưng lại mở rộng nới lỏng thông qua hoạt động bổ sung dự trữ. Ông cho rằng điều này cho Fed thời gian thu thập thêm dữ liệu và khiến cuộc họp tháng Một trở nên quan trọng hơn, trong khi thị trường vẫn phản ứng tích cực trong kỳ nghỉ lễ.

Thị trường chứng khoán tăng điểm vì dự báo nguồn tiền rẻ sẽ đến sớm hơn kỳ vọng. Giá vàng cũng tăng nhẹ do USD suy yếu.

Phần hawkish nằm ở đâu?

Các chuyên gia gọi đây là “một đợt cắt giảm mang tính hawkish.” Nhưng nếu xét hành động, Fed cắt giảm lãi suất và mở rộng bảng cân đối – cả hai đều có tính hỗ trợ, không mang tính thắt chặt.

Tuy nhiên, Jerome Powell có đưa ra một số phát biểu được xem là mang hơi hướng hawkish. Ông cố làm giảm kỳ vọng về các đợt cắt giảm tiếp theo và mô tả tình hình hiện tại là “chờ xem.”

Ông nói Fed sẽ đánh giá kỹ dữ liệu và lưu ý rằng sau khi đã cắt giảm tổng cộng 75 bps kể từ tháng Chín và 175 bps trong một năm, lãi suất quỹ liên bang đã tiến vào vùng trung lập và Fed đang chờ quan sát các diễn biến kinh tế.

Powell cho biết quyết định cắt giảm tháng 12 là “khó khăn” và có thể lập luận theo cả hai hướng. Ông mô tả môi trường hiện tại là thách thức và cho rằng Fed đang ở vị trí phù hợp để theo dõi diễn biến kinh tế trước khi đưa ra quyết định tiếp theo.

Powell thừa nhận rủi ro lạm phát nhưng quy phần lớn nguyên nhân cho thuế quan. Ông cho biết Fed cần đảm bảo đợt tăng giá không trở thành lạm phát kéo dài, nhưng rủi ro suy yếu việc làm đã tăng trong vài tháng qua nên cân bằng rủi ro đã thay đổi. Theo ông, Fed cần cách tiếp cận cân bằng nhằm đạt hai mục tiêu kép.

Việc quy trách nhiệm cho yếu tố bên ngoài có thể là bước đi chiến lược, đặc biệt khi Fed vừa đưa ra các hành động mang tính mở rộng tiền tệ.

Biểu đồ chấm mới của Fed được xem là hawkish vì chỉ dự báo một lần cắt giảm trong năm tới. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa các thành viên FOMC lại lớn, cho thấy thiếu đồng thuận. Ngoài ra, biểu đồ chấm thường không đáng tin. Lịch sử cho thấy các thành viên FOMC dự đoán sai nhiều lần, dù họ là người điều chỉnh lãi suất.

Nhà quản lý quỹ David Hay phát hiện FOMC chỉ đúng 37% trong các dự báo trước đó. Ví dụ, tháng 3/2021, họ dự đoán lãi suất sẽ là 0 vào năm 2022, nhưng thực tế là 1,75%. Năm 2023. phần lớn thành viên dự đoán lãi suất vẫn là 0, nhưng thực tế đã tăng lên trên 5%.

Họ đang thúc đẩy lạm phát

Tóm lại, Fed đang mở rộng chính sách tiền tệ trong khi cố tạo ấn tượng rằng họ vẫn nghiêm túc đối phó với lạm phát. Họ làm hai việc có tác dụng nới lỏng, nhưng phát biểu theo hướng muốn giữ kỳ vọng thận trọng. Điều tương tự từng xảy ra ở cuộc họp tháng 11: Fed cắt giảm lãi suất và dừng thu hẹp bảng cân đối, nhưng nói rằng không có kế hoạch cắt giảm trong tháng 12, hành động của họ trái ngược với lời nói, với thực tế là vào tháng 12 họ vẫn hạ lãi suất.

Về lý thuyết, Fed có thể tiếp tục cắt giảm, thậm chí đưa lãi suất về 0, nhưng vẫn duy trì ngôn ngữ mang sắc thái hawkish. Tuy nhiên, hành động in tiền và mở rộng tín dụng vẫn là yếu tố gây lạm phát.

Trong nhiều tháng qua, tình thế của Fed không thay đổi: họ cần giữ lãi suất đủ cao để kiểm soát lạm phát nhưng cũng phải hạ lãi suất để giảm rủi ro suy thoái, khi nền kinh tế đối mặt áp lực nợ. Dù phát biểu thế nào, lựa chọn thực tế của họ đang nghiêng về phía mở rộng tiền tệ.

Điều quan trọng là quan sát hành động thay vì lời nói. Phát biểu mang tính định hướng có thể không phản ánh đúng tác động thực tế. Chính sách mà Fed triển khai đang làm giảm giá trị đồng tiền theo thời gian.