Các công ty sẽ được phép khấu trừ 20% giá trị tài sản mới như máy móc và tòa nhà trong năm mua sắm, Bộ trưởng Tài chính Nicola Willis đã công bố trong ngân sách hàng năm của bà vào thứ Năm tại Wellington. Đồng thời, các công ty sẽ phải đối mặt với chi phí tăng thêm từ những thay đổi đối với chương trình tiết kiệm lương hưu KiwiSaver của người lao động.

Bà Willis muốn thúc đẩy đầu tư kinh doanh để tạo đà cho nền kinh tế đang gặp khó khăn trong việc phục hồi sau suy thoái sâu vào năm 2024. Chính phủ, vốn đã loại trừ việc tăng thuế, đang dựa vào mở rộng kinh tế để tăng doanh thu và cuối cùng đưa ngân sách trở lại trạng thái thặng dư.

Ưu đãi thuế, có tên gọi Tăng cường Đầu tư (Investment Boost), sẽ tiêu tốn 6.6 tỷ NZD (3.9 tỷ USD) trong bốn năm đến hết năm 2029. Bà Willis cho biết, ưu đãi này dự kiến sẽ đóng góp thêm 0.4% vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong cùng kỳ, đồng thời thúc đẩy tiền lương.

Bà nói: “Bây giờ là thời điểm thích hợp để hỗ trợ sự phục hồi kinh tế của New Zealand bằng cách giúp các doanh nghiệp dễ dàng đầu tư, thuê thêm lao động, trả lương tốt hơn cho họ và đóng góp vào sự thịnh vượng lâu dài của chúng ta”. “Các doanh nghiệp đã bị ảnh hưởng bởi các điều kiện kinh tế địa phương và quốc tế đầy thách thức. Ưu đãi thuế này cho thấy chúng tôi đang hỗ trợ họ thành công.”

Tuy nhiên, chính phủ cũng sẽ tăng tỷ lệ đóng góp vào KiwiSaver để tăng khoản tiết kiệm lương hưu của người lao động.

Tỷ lệ tối thiểu mặc định do cả người lao động và người sử dụng lao động đóng sẽ tăng lên 3.5% tiền lương và tiền công vào ngày 1 tháng 4 năm sau, từ mức 3% hiện tại. Tỷ lệ này sẽ tăng lên 4% vào tháng 4 năm 2028.

Chính phủ cho biết, việc tăng đóng góp này dự kiến sẽ làm giảm chi tiêu hộ gia đình và có thể hạn chế tăng lương. Chính phủ cũng cho biết, người lao động có thể chọn duy trì mức đóng góp 3%.

Chính phủ sẽ giảm một nửa khoản đóng góp hàng năm cho mỗi người lao động và sẽ không còn đóng góp cho những người có thu nhập hơn 180,000 NZD.

Bộ Ngân khố hôm nay đã dự báo thâm hụt ngân sách rộng hơn so với dự báo trước đó trong bản cập nhật tài khóa tháng 12, mặc dù vẫn tiếp tục dự kiến ngân sách sẽ trở lại trạng thái thặng dư vào năm 2029.

Cán cân hoạt động được dự báo sẽ thâm hụt 12.1 tỷ NZD trong năm kết thúc vào tháng 6 năm 2026. Con số này so với mức thâm hụt 10.5 tỷ NZD được dự báo vào tháng 12.

Khoảng cách thâm hụt thu hẹp, với mức thâm hụt năm 2028 được dự kiến là 3.1 tỷ NZD, nhưng con số này so với mức thâm hụt 304 triệu NZD trong bản cập nhật tháng 12.

Dự kiến sẽ có thặng dư 214 triệu NZD vào năm 2029.

Nợ ròng được dự kiến sẽ tăng lên 46% GDP vào năm 2028 từ mức 42.7% vào tháng 6 năm 2025 trước khi bắt đầu giảm. Bà Willis nhắc lại rằng bà muốn đưa nợ gần hơn mức 40% theo thời gian.

Ngân sách được đưa ra trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế yếu hơn giữa sự bất ổn về tác động của chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đối với thương mại toàn cầu. Điều này dự kiến sẽ ảnh hưởng đến doanh thu của chính phủ.

Tăng trưởng GDP New Zealand hiện được dự kiến là 0.6% trong năm kết thúc vào tháng 6 năm 2025, giảm từ mức 1.6% được dự báo vào tháng 12. Tăng trưởng sẽ phục hồi lên 3.2% một năm sau đó.

Bộ Ngân khố ước tính doanh thu thuế sẽ thấp hơn 13.3 tỷ NZD so với các dự báo tháng 12 của họ trong giai đoạn đến năm 2029.

Trước tình hình doanh thu giảm sút, bà Willis cần phải thực hiện cắt giảm chi phí đáng kể và tái cơ cấu lại các khoản cấp vốn hiện có để chi trả cho các sáng kiến mới.

Phần lớn các khoản tiết kiệm đến từ việc gây khó khăn hơn cho người lao động trong các ngành nghề do phụ nữ chiếm đa số trong việc yêu cầu bồi thường bình đẳng tiền lương, điều này đã giảm số tiền chính phủ cần dành ra cho các khoản thanh toán bồi thường xuống còn 12.8 tỷ NZD trong bốn năm.

Bà Willis cho biết, việc hạn chế chi tiêu chính phủ mới sẽ giúp Ngân hàng Dự trữ New Zealand giảm lãi suất hơn nữa.

Bà nói: “Bộ Ngân khố ước tính rằng gói ngân sách thắt chặt hơn sẽ khiến lãi suất thấp hơn 30 điểm cơ bản so với mức dự kiến vào cuối giai đoạn dự báo”. “Việc chúng tôi kiểm soát chi tiêu tạo điều kiện cho chính sách tiền tệ phản ứng bằng cách giảm lãi suất."