Tăng trưởng Trung Quốc chậm lại, triển vọng kích thích mới được đặt lên bàn nghị sự

Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc có khả năng giảm xuống mức thấp nhất trong một năm trong quý III, do tình trạng suy thoái bất động sản kéo dài và căng thẳng thương mại gia tăng gây sức ép lên nhu cầu. Điều này buộc các nhà hoạch định chính sách phải cân nhắc đưa ra thêm các biện pháp kích thích nhằm củng cố niềm tin và duy trì đà tăng trưởng.

Bắc Kinh đã công bố một số biện pháp hỗ trợ khiêm tốn trong năm nay để bảo vệ dư địa chính sách cho các cú sốc tiềm ẩn trong tương lai, được hỗ trợ bởi xuất khẩu ổn định và thị trường chứng khoán mạnh mẽ. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tái diễn đang tạo thêm rủi ro, và dù vẫn còn không gian cho các biện pháp kích thích, giới phân tích có quan điểm khác nhau về khả năng chính phủ hành động trong năm nay.

Dữ liệu công bố vào thứ Hai dự kiến sẽ cho thấy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc tăng 4.8% so với cùng kỳ năm trước trong giai đoạn tháng 7 – tháng 9, mức thấp nhất kể từ quý III/2024 và giảm so với mức 5.2% trong quý II, theo khảo sát của Reuters.

Tăng trưởng GDP được dự báo sẽ tiếp tục chậm lại, chỉ đạt 4.3% trong quý IV, kéo tăng trưởng cả năm xuống mức 4.8% – thấp hơn so với mục tiêu chính thức khoảng 5%. Theo khảo sát, tăng trưởng kinh tế có thể giảm tiếp xuống 4.3% vào năm 2026.

“Chúng tôi không kỳ vọng bất kỳ chính sách tái lạm phát đáng kể nào trong ngắn hạn,” Xing Zhaopeng, chiến lược gia cấp cao về Trung Quốc tại ANZ, nhận định. “Mục tiêu tăng trưởng GDP 5% vẫn trong tầm với – với mức tăng 5.3% trong nửa đầu năm 2025, Trung Quốc chỉ cần tăng trưởng 4.6% trong nửa cuối năm để đạt được mục tiêu.”

Robin Xing, kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Morgan Stanley, dự đoán các biện pháp kích thích sẽ giới hạn trong khoảng 500 tỷ đến 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (70.22 – 140.44 tỷ USD), với mức tăng trưởng nửa cuối năm khoảng 4.5% hoặc thấp hơn.

Căng thẳng thương mại với Washington một lần nữa phơi bày những điểm yếu cơ cấu của nền kinh tế Trung Quốc – vốn phụ thuộc nặng nề vào sản xuất và xuất khẩu. Điều này làm dấy lên kỳ vọng rằng Bắc Kinh có thể buộc phải chấp nhận các biện pháp tái cơ cấu khó khăn để chuyển hướng tăng trưởng sang tiêu dùng nội địa.

Theo quý, nền kinh tế được dự báo chỉ tăng 0.8% trong quý III, chậm lại so với mức 1.1% của quý II, theo cuộc thăm dò của Reuters.

Dữ liệu GDP sẽ được công bố vào thứ Hai. Các số liệu riêng về tháng 9 dự kiến sẽ cho thấy sản lượng công nghiệp và doanh số bán lẻ cùng chậm lại.

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp kín từ thứ Hai đến thứ Năm để thảo luận về kế hoạch phát triển 5 năm lần thứ 15 của đất nước, trong đó dự kiến tập trung vào sản xuất công nghệ cao giữa bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt với Mỹ.

Giới đầu tư cũng đang chờ đợi cuộc họp Bộ Chính trị và Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương vào tháng 12 để tìm tín hiệu về định hướng chính sách năm tới.

Tổng thống Mỹ đã đe dọa tăng gấp đôi thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc bắt đầu từ ngày 1/11, song các quan chức Washington cũng phát đi tín hiệu rằng cả hai bên đều sẵn sàng hạ nhiệt căng thẳng thương mại.

Dù nền kinh tế Trung Quốc có dấu hiệu phục hồi trong tháng 9, phần lớn dữ liệu gần đây cho thấy đà tăng trưởng vẫn yếu, với các vấn đề mang tính cơ cấu kéo dài bất chấp những nỗ lực kiểm soát dư thừa công suất và cạnh tranh khốc liệt trong sản xuất.

Các nhà hoạch định chính sách đang phải đối mặt với bài toán khó giữa việc thúc đẩy tăng trưởng và xử lý những mất cân đối nghiêm trọng về cung – cầu, thể hiện qua tình trạng giảm phát kéo dài. Việc khuyến khích tiêu dùng tư nhân để xây dựng tăng trưởng bền vững sẽ đòi hỏi những cải cách sâu rộng và khó khăn.

Truyền thống, các gói kích thích của Trung Quốc vẫn tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng và sản xuất, dù chính phủ gần đây đã tăng trợ cấp cho người tiêu dùng.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), vốn đã giữ nguyên lãi suất chính sách suốt bốn tháng qua, được cho là sẽ tiếp tục các bước nới lỏng khiêm tốn trong vài tuần tới.

Các nhà phân tích được Reuters khảo sát dự đoán PBOC sẽ cắt giảm 10 điểm cơ bản lãi suất repo ngược 7 ngày – công cụ chính của ngân hàng trung ương – trong quý IV, cùng mức giảm tương tự đối với lãi suất cho vay cơ bản (LPR).

Vào tháng 8, Bắc Kinh đã công bố các biện pháp hỗ trợ tín dụng cho hộ gia đình và doanh nghiệp nhằm kích thích tiêu dùng. Trung Quốc cũng lên kế hoạch triển khai 500 tỷ nhân dân tệ các công cụ tài chính dựa trên chính sách để đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư, củng cố nền kinh tế đang chậm lại.