Thị trường trái phiếu doanh nghiệp châu Âu - "kẻ tí hon" so với "gã khổng lồ" Mỹ

Thất bại của châu Âu trong việc bắt kịp trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã ăn sâu và mang tính cấu trúc. Các chủ ngân hàng tập hợp các giao dịch trái phiếu cho các công ty - tính toán quy mô phát hành trái phiếu phù hợp của công ty và tìm nhà đầu tư để mua - cho biết giao dịch trái phiếu nhỏ diễn ra thường xuyên ở Mỹ nhưng ở châu Âu, chúng thường phức tạp và không đáng để chú ý. Một nhà đầu tư cho biết: “Công sức để thực hiện một giao dịch quy mô 5 tỷ EUR ngang bằng với giao dịch quy mô 100 triệu EUR, và sau khi phát hành, các trái phiếu nhỏ không còn thanh khoản nữa”.

Việc thực hiện giao dịch tương đối khó khăn liên quan đến các khoản phí, thường phụ thuộc vào chữ ký viết tay và các biểu mẫu đóng dấu được gửi qua fax, tất cả đều là một mớ hỗn độn các tiêu chuẩn cụ thể của từng quốc gia về thuế và phá sản. Trong tất cả trường hợp, theo quy định, các nhà đầu tư châu Âu không quan tâm đến các giao dịch trái phiếu nhỏ.

Thật khó để tránh kết luận rằng hàng nghìn công ty nhỏ đang bỏ lỡ cơ hội. Các ngân hàng thường sẵn lòng cung cấp khoản vay cho họ, nhưng môi trường trái phiếu doanh nghiệp cạnh tranh khiến họ không có nguồn tài trợ thay thế.

Đây chỉ là một khía cạnh trong những nỗ lực của EU nhằm tạo ra một liên minh thị trường vốn thực sự. Tại một sự kiện ở Brussels vào đầu năm nay, ủy viên tài chính EU Mairead McGuinness tiếp tục nhấn mạnh vấn đề này, thúc đẩy hợp tác với các chủ ngân hàng, nhà đầu tư và các trung gian thị trường để đạt được một trong những mục tiêu khó khăn nhất của khối, một mệnh lệnh chiến lược.

Bà phát biểu: "Chúng ta cần xây dựng một nền kinh tế và xã hội bền vững hơn. Ngân sách công có thể giúp ích, nhưng đây sẽ không phải là nguồn tài trợ chính cho chương trình nghị sự bền vững này".

Bà đang phát biểu cho những người đồng tình: các nhà đầu tư biết rằng sự phức tạp của các quy tắc và giao thức cạnh tranh đối với giao dịch chứng khoán trên khắp châu Âu là một mớ hỗn độn. Nhưng hầu hết đều cam chịu.

Cựu thủ tướng Ý Enrico Letta cũng có giọng điệu tương tự trong bài đánh giá thị trường của mình vào tháng 4, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết đối với một thị trường tài chính châu Âu tích hợp và mạnh mẽ hơn.

Điều này bao trùm tất cả các loại tài sản, cho phép Mỹ tự do thống trị toàn cầu về cổ phiếu, nhưng cũng cản trở thị trường trái phiếu doanh nghiệp kém hấp dẫn hơn. Các công ty lớn có con đường bằng phẳng hơn và châu Âu đã xây dựng một thị trường trái phiếu xanh phát triển, nhưng vẫn chưa tạo điều kiện cho thị trường của những công ty nhỏ.

Jochen Metzger, cựu quan chức Bundesbank và hiện là giám đốc thị trường tại NowCM - một trong số ít công ty đang cố gắng mở rộng thị trường, cho biết: “Đây là về một vòng xoáy các cơ hội bị bỏ lỡ. Các công ty lớn như BMW có thể dễ dàng khai thác thị trường trái phiếu xanh của châu Âu. Nhưng toàn bộ chuỗi giá trị đằng sau BMW cũng phải bền vững, có nghĩa là rất nhiều công ty sẽ cần phải thực hiện các khoản đầu tư”.

Ngay cả những người lạc quan ở đây cũng khó giữ được vẻ mặt nghiêm túc khi tranh luận rằng vấn đề này có thể và sẽ được giải quyết. Sự quan tâm của nhà đầu tư đối với các sản phẩm quy mô nhỏ là rất ít vì nhu cầu của họ không nằm ở đó. Không có một “phép màu” nào có thể giải quyết tất cả các vấn đề về thuế, phá sản và pháp lý xuyên biên giới cùng một lúc.

Câu trả lời, hoặc một phần của điều này, có thể không phải là sửa chữa những gì đã tồn tại, mà là nắm bắt cuộc cách mạng cho vay tư nhân đã lan rộng khắp nước Mỹ. Dữ liệu mới nhất từ ​​IMF cho thấy rằng châu Âu chậm hơn Mỹ khoảng một thập kỷ về quy mô phát hành trái phiếu của các công ty cổ phần tư nhân. Nhưng điều này sẽ gây khó chịu và báo động cho những người lo sợ rằng thị trường tư nhân che giấu các rủi ro có khả năng mang tính hệ thống. Tuy nhiên, trừ khi châu Âu có thể tìm thấy lập trường chính trị chung để biến một “thị trường trái phiếu toàn diện” thành hiện thực, nếu không thì châu Âu có nguy cơ trao cơ hội cho các hình thức cho vay kém minh bạch hơn.