Tín hiệu từ thị trường lao động làm mờ triển vọng chính sách của fed

Ba chỉ số chứng khoán chính của Mỹ gần như không thay đổi trong phiên thứ Năm, trong khi đồng USD và lợi suất trái phiếu chính phủ tăng lên, sau khi một chỉ báo thị trường lao động làm dấy lên câu hỏi về mức độ cắt giảm lãi suất của Fed trong năm tới.

Trong bài viết hôm nay, tôi tập trung vào người tiêu dùng Mỹ. Dựa trên một số thước đo, mức nợ cao đang gây lo ngại khi cuộc khủng hoảng khả năng chi trả trở nên nghiêm trọng. Nhưng các thước đo khác lại cho thấy nợ đang ở mức thấp, ổn định hoặc thậm chí giảm. Ly nước có thể đang đầy một nửa, chứ không phải đang vơi một nửa.

Điểm chính hôm nay

• Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá ngoại hối

Đồng nhân dân tệ đã tăng mạnh, USD/CNY vọt lên mức cao nhất 14 và tiến gần mốc 7.00. Tuy nhiên, đà tăng này không đồng nghĩa Bắc Kinh sẵn sàng để đồng tiền hoàn toàn điều chỉnh theo thị trường.

Hôm thứ Năm, PBoC đặt tỷ giá tham chiếu yếu hơn 179 pip so với dự báo của Reuters — mức chênh lệch lớn nhất kể từ tháng 11 năm 2022. Đồng thời, các ngân hàng quốc doanh đã mua USD bằng một chiến lược can thiệp khác. Bắc Kinh vẫn giữ kiểm soát chặt chẽ.

• “Cuộc chơi” đơn xin trợ cấp thất nghiệp

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu của Mỹ giảm còn 191,000 trong tuần trước, mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm 2022. Trái ngược với sự sụt giảm bất ngờ trong báo cáo việc làm ADP, số liệu này cho thấy thị trường lao động vẫn rất vững.

Theo chuyên gia kinh tế Phil Suttle, đây chỉ là lần thứ 9 kể từ năm 1970 số đơn dưới 200,000. Và con số 191,000 hiện nay chiếm tỷ trọng nhỏ hơn nhiều trong lực lượng lao động so với trước kia. Vậy đây có phải tín hiệu khiến Fed cần cắt giảm lãi suất sâu hơn?

• Sự chia rẽ của Fed

Trừ khi dữ liệu lạm phát PCE tháng 9 công bố thứ Sáu bất ngờ giảm mạnh, Fed gần như chắc chắn sẽ cắt giảm lãi suất vào tuần tới. Nhưng sự chia rẽ trong nội bộ Ủy ban sẽ được thị trường chú ý hơn cả.

Không có cuộc họp FOMC nào đạt đồng thuận từ tháng 6, và năm 2025 ghi nhận số phiếu phản đối nhiều nhất kể từ 1993. FOMC chưa từng có từ ba phiếu phản đối trở lên trong một cuộc họp nào kể từ 2019 — và điều đó chỉ xảy ra chín lần kể từ năm 1990. Một cuộc bỏ phiếu 7–5 vào tuần tới sẽ khiến cuộc họp trở nên đặc biệt “nóng”, nhất là khi các chủ tịch Fed khu vực có xu hướng diều hâu hơn sẽ tham gia bỏ phiếu vào năm 2026.

Bức tranh nợ tiêu dùng Mỹ: không chỉ toàn màu xám

Lãi suất vay cao kéo dài và lạm phát dai dẳng đã tạo ra một cuộc khủng hoảng khả năng chi trả, nhưng một số dữ liệu nợ tiêu dùng cho thấy bức tranh không u ám như nhận định phổ biến.

Nhiều người nhắc đến nền kinh tế hình chữ K: nhóm giàu tiếp tục thịnh vượng, trong khi phần còn lại chật vật trả nợ từ thẻ tín dụng, vay xe, vay sinh viên…

Nếu thị trường lao động tiếp tục suy yếu, họ cảnh báo thu nhập giảm, nợ quá hạn tăng tốc và kinh tế chậm lại — thậm chí có nguy cơ suy thoái.

Với tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức cao nhất bốn năm và tiếp tục tăng, lập luận này không phải không có cơ sở, nhất là khi giảm tốc tuyển dụng có thể chuyển thành sa thải hàng loạt.

Dữ liệu của Fed New York ghi nhận nợ quá hạn ở một số nhóm đang tăng. Tuy nhiên, các chỉ số khác cho thấy nợ tiêu dùng nhìn chung vẫn thấp hoặc ổn định sau đợt tăng kéo dài hậu đại dịch.

Nhà kinh tế Joseph Briggs (Goldman Sachs) viết rằng “tỷ lệ đòn bẩy hộ gia đình và chi phí phục vụ nợ vẫn thấp theo chuẩn lịch sử, và tỷ lệ nợ thẻ tín dụng quá hạn ổn định trong quý III/2025”.

Thực tế, tỷ lệ thanh toán nợ hộ gia đình so với thu nhập khả dụng đã ổn định quanh 11% — thấp hơn mức trước Covid và thấp hơn cả trước ba cuộc suy thoái gần nhất kể từ 1990.

Cộng thêm khả năng lãi suất giảm và các chính sách tài khóa hỗ trợ trong năm tới, triển vọng của người tiêu dùng Mỹ — đặc biệt nhóm thu nhập thấp — có thể sáng hơn dự tính.

Những điểm tích cực

Dư nợ thẻ tín dụng của Mỹ ở mức 1.23 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng một phần tư tổng nợ hộ gia đình 5.09 nghìn tỷ USD. Lãi suất thẻ vẫn cao, trung bình hơn 20%.

Dù vậy, tỷ lệ nợ thẻ tín dụng quá hạn đang giảm. Tính đến cuối tháng 9, tỷ lệ này là 2.98%, giảm từ 3.22% tháng 6 năm ngoái — mức cao nhất từ 2011.

Đi sâu hơn, dữ liệu từ khoảng 4,000 ngân hàng thương mại (không tính top 100 ngân hàng phục vụ khách hàng giàu có) cho thấy tỷ lệ nợ quá hạn dưới 7%, thấp hơn mức đỉnh khoảng 8% vài năm trước.

Theo chuyên gia John Silvia, đây là “chỉ báo nhạy về chu kỳ tín dụng”, và từ góc nhìn các ngân hàng nhỏ, hiện chưa có dấu hiệu rủi ro nghiêm trọng. Tăng trưởng kinh tế ổn định, giá nhà tăng, và lợi suất trái phiếu hai năm giảm đều là yếu tố tích cực.

Điều quan trọng là triển vọng lãi suất thấp hơn đang đến gần khi Fed chuẩn bị tiếp tục nới lỏng — điều này giúp giảm chi phí vay cho toàn bộ người tiêu dùng, không chỉ nhóm giàu.

Dõi theo tăng trưởng tiền lương

Tăng trưởng thu nhập là yếu tố then chốt để giữ nợ quá hạn ổn định — và hiện đang ở mức khá tốt. Theo Fed Atlanta, tăng trưởng lương danh nghĩa trung bình vẫn trên 4%/năm và dương theo thực tế.

Dù vậy, lạm phát vẫn cao, tốc độ tạo việc làm chậm lại, và một số chỉ báo nợ tiêu dùng xấu đi khiến bức tranh không hoàn toàn màu hồng.

Nợ vay sinh viên — tổng cộng 1.65 nghìn tỷ USD — đã tăng mạnh tỷ lệ vỡ nợ sau khi hết thời gian hoãn trả kéo dài 12 tháng. Đây là khoản nợ chiếm khoảng một phần ba tổng nợ hộ gia đình không thế chấp và ngày càng là gánh nặng.

Nếu thị trường lao động suy yếu mạnh, tình hình nợ chắc chắn sẽ xấu đi. Nhưng ở thời điểm hiện tại, có lý do để duy trì sự lạc quan thận trọng rằng người tiêu dùng Mỹ vẫn đang trả nợ, và phần tệ nhất có lẽ đã qua.