Tình trạng dư thừa thép của Trung Quốc đang không dễ giải quyết

“Chỉ cần đóng cửa một công ty thép đã gây ra hiệu ứng dây chuyền lớn trong phần còn lại của nền kinh tế nội địa,” ông Edwin Basson, tổng giám đốc của tổ chức đại diện cho các nhà sản xuất thép trên toàn thế giới, cho biết. “Không có giải pháp thực tế ngắn hạn nào,” ông nói với Bloomberg News.

Ngành thép sản xuất 1 tỷ tấn mỗi năm của Trung Quốc đang vật lộn với tình trạng dư thừa công suất sau nhiều năm mở rộng nhanh chóng cho một mức cầu mà giờ đây không còn tồn tại. Sự suy thoái kéo dài nhiều năm trên thị trường bất động sản của đất nước đã làm suy yếu nhu cầu về các sản phẩm thép, tạo ra dư thừa ngày càng được đẩy ra các thị trường toàn cầu với giá thấp. Điều này lần lượt gây áp lực lên các nhà sản xuất ở các quốc gia khác, làm leo thang căng thẳng thương mại.

Thép là một trong những sản phẩm đầu tiên bị Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm đến khi ông áp dụng hàng loạt thuế nhập khẩu hồi đầu năm nay, và nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam, đã áp thuế chống bán phá giá đối với Trung Quốc. Những rào cản thương mại như vậy đang phá vỡ hai thập kỷ tương đối cởi mở trong kinh doanh thép toàn cầu.

“Thị trường mở mà chúng ta đã được hưởng từ năm 2000 đến khoảng năm 2020 đang biến mất,” ông Basson nói. “Khả năng để nguyên liệu lưu thông giữa các châu lục là một chủ đề quan trọng đối với ngành công nghiệp.”

Worldsteel dự kiến nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ giảm 2% vào năm 2025 và thêm 1% nữa vào năm 2026, kéo dài tình trạng suy thoái đã đẩy các nhà sản xuất phải xuất khẩu khối lượng gần kỷ lục ra nước ngoài bất chấp các rào cản bảo hộ ngày càng gia tăng.

Thương mại sẽ không phải là nạn nhân duy nhất của một ngành công nghiệp thép toàn cầu bị phân mảnh hơn, một quan chức khác của Worldsteel cho biết. Việc làm sạch một ngành chịu trách nhiệm cho khoảng 8% lượng khí thải carbon dioxide toàn cầu đòi hỏi sự hợp tác chưa từng có — điều khó đạt được hơn khi các thị trường bị chia cắt, ông Rizwan Janjua, trưởng bộ phận công nghệ của hiệp hội, cho biết.

Những bước đột phá lớn trong việc giảm phát thải carbon sẽ chỉ đạt được nếu các quốc gia thống nhất nỗ lực của họ, ông nói, đồng thời bổ sung rằng – mặc dù công nghệ để cắt giảm khí thải đã tồn tại – nhưng việc cung cấp năng lượng và điều phối chính sách vẫn là những nút thắt lớn đối với ngành công nghiệp. “Trừ khi mọi người nói chuyện với nhau, mỗi người sẽ cố gắng tối ưu hóa thứ của riêng mình,” ông nói.