Trump mở mặt trận mới: Gây áp lực buộc Thống đốc Fed Lisa Cook rời ghế vì cáo buộc gian lận thế chấp

Tổng thống Mỹ hôm thứ Tư đã kêu gọi Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook từ chức, dựa trên các cáo buộc liên quan đến những khoản thế chấp ở Michigan và Georgia do một đồng minh chính trị của ông đưa ra. Động thái này cho thấy nỗ lực ngày càng rõ ràng của ông trong việc gia tăng ảnh hưởng đối với ngân hàng trung ương.

Tuy nhiên, Cook khẳng định bà “sẽ không để bị bắt nạt phải rời bỏ vị trí” tại Fed, sau khi Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang, William Pulte, đưa ra cáo buộc trên mạng xã hội. “Tôi sẽ nghiêm túc xử lý mọi câu hỏi liên quan đến lịch sử tài chính cá nhân và đang thu thập thông tin để trả lời minh bạch bằng sự thật,” Cook nhấn mạnh trong một tuyên bố.

Theo Wall Street Journal, Trump còn nói với các trợ lý rằng ông đang cân nhắc việc sa thải Cook – người phụ nữ Da đen đầu tiên từng phục vụ trong Hội đồng Thống đốc Fed.

Cáo buộc về các khoản vay

Pulte cáo buộc Cook đã khai báo căn hộ ở Atlanta là nơi cư trú chính sau khi vay mua nhà ở Michigan, vốn cũng được bà đăng ký là nơi cư trú chính. Ông còn nói đang điều tra thêm về tài sản của Cook tại Massachusetts.

Thông thường, các khoản vay mua nhà ở chính có điều kiện ưu đãi hơn so với nhà thứ hai hoặc bất động sản đầu tư. Các khoản vay này được thực hiện năm 2021, khi Cook còn là giáo sư kinh tế tại Đại học Bang Michigan, trước khi bà được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm vào Fed và Thượng viện phê chuẩn vào năm 2022.

Pulte đã kêu gọi Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi mở điều tra. Trump sau đó nhanh chóng lan truyền cáo buộc này, và một quan chức Bộ Tư pháp xác nhận cơ quan đang xem xét vấn đề.

Phản ứng chính trị

Các nghị sĩ Dân chủ tại Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện chỉ trích động thái của Trump, cho rằng ông đang tìm cách loại bỏ “người phụ nữ Da đen đầu tiên trong Hội đồng Fed để thay bằng một nhân vật trung thành, thiếu năng lực.”

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, thành viên cấp cao của Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, cảnh báo:
“Tổng thống không được phép biến chính phủ liên bang thành công cụ để sa thải bất hợp pháp các thành viên độc lập của Fed.”

Các khoản vay của Cook

Hồ sơ tài chính công khai liên bang cho thấy Cook có ba khoản thế chấp ký năm 2021:

• Một khoản vay 15 năm lãi suất 2.5% cho bất động sản đầu tư.
• Một khoản vay 30 năm lãi suất 3.25% cho nơi cư trú chính.
• Một khoản vay 15 năm lãi suất 2.875% cũng cho nơi cư trú chính.

Theo Hiệp hội Ngân hàng Thế chấp, lãi suất trung bình cho khoản vay 30 năm trong năm 2021 dao động từ 2.9% – 3.3%, phù hợp với mức lãi suất mà Cook nhận được.

Trump, trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội của mình, viết: “Cook phải từ chức, ngay lập tức!!!” Đây là động thái mới nhất của ông nhằm gây ảnh hưởng lên Fed – một cơ quan vốn được thiết kế hoạt động độc lập với Nhà Trắng trong việc hoạch định chính sách tiền tệ.

Bối cảnh chính trị

Trong quá khứ, chính quyền Trump từng sử dụng các cuộc điều tra gian lận thế chấp để gây sức ép lên đối thủ chính trị, ví dụ như Bộ trưởng Tư pháp bang New York Letitia James, người từng kiện Trump gian lận tài chính, dẫn tới bản án 355 triệu USD mà ông đang kháng cáo. Pulte gần đây cũng kêu gọi điều tra Thượng nghị sĩ Dân chủ Adam Schiff với cáo buộc tương tự, dù ông phủ nhận sai phạm.

Một chuyên gia am hiểu cho biết, việc chứng minh tội danh hình sự trong các vụ gian lận thế chấp thường khó khăn, bởi các ngân hàng thường nắm rõ thông tin và vẫn đồng ý cho vay. “Gian lận thế chấp chủ yếu là lừa dối ngân hàng để được hưởng điều kiện vay ưu đãi hơn,” người này giải thích.

Cán cân quyền lực tại Fed

Cook là một trong ba nhân vật do ông Biden bổ nhiệm với nhiệm kỳ kéo dài hơn nhiệm kỳ tổng thống của Trump, gây khó cho nỗ lực kiểm soát Fed của ông. Hiện tại, trong bảy thành viên Hội đồng Thống đốc Fed, có hai người do Trump bổ nhiệm: Christopher Waller và Michelle Bowman.

Trump từng nhiều lần chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không hạ lãi suất đủ mạnh, thậm chí kêu gọi ông từ chức, dù ông thừa nhận mình không có quyền sa thải các thành viên Fed vì lý do chính sách.

Powell sẽ hết nhiệm kỳ Chủ tịch vào tháng 5 tới, nhưng vẫn có thể ở lại Hội đồng Thống đốc đến năm 2028. Điều này đồng nghĩa Trump chỉ có thể bổ nhiệm thêm một ghế, thay thế vị trí của Adriana Kugler, người mới từ chức gần đây. Đầu tháng này, Trump đã đề cử Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế, cho vị trí đó.