Trump sẽ gặp các nhà lập pháp khi chính phủ Mỹ đối mặt với nguy cơ đóng cửa

Trump sẽ tiếp đón các lãnh đạo lưỡng đảng tại Nhà Trắng sau khi đã hủy một cuộc gặp trước đó trong tuần với Chuck Schumer và Hakeem Jeffries, hai lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện và Hạ viện.

Chính phủ liên bang sẽ cạn kiệt ngân sách, khiến hàng trăm nghìn nhân viên phải nghỉ việc không lương và nhiều dịch vụ công cộng tạm dừng, trừ khi các nhà lập pháp đạt được thỏa thuận để giữ cho chính phủ hoạt động trước hạn chót vào 11 giờ 59 phút tối thứ Ba. Đảng Cộng hòa cần ít nhất bảy phiếu từ phe Dân chủ tại Thượng viện để thông qua dự luật ngân sách tạm thời duy trì chi tiêu đến ngày 20 tháng 11.

Nhà Trắng đã nâng cao sức ép hôm thứ Tư khi Văn phòng Quản lý và Ngân sách chỉ đạo các cơ quan liên bang cân nhắc việc sử dụng tình huống đóng cửa để sa thải nhân viên thay vì cho nghỉ tạm thời. Đe dọa này xuất hiện sau khi chính quyền đã thực hiện cắt giảm nhân sự quy mô lớn hồi đầu năm thông qua cái gọi là Bộ Hiệu quả Chính phủ.

Cả Cộng hòa và Dân chủ đều nói rằng nếu chính phủ đóng cửa, lỗi là do bên kia. Đảng Cộng hòa cáo buộc phe Dân chủ bắt chính phủ liên bang làm “con tin”, trong khi phe Dân chủ chỉ trích phe Cộng hòa không tham gia đàm phán nghiêm túc và bỏ qua truyền thống đạt được thỏa thuận ngân sách lưỡng đảng.

“Họ điên rồi, bọn Dân chủ ấy. Nếu phải đóng cửa thì cứ đóng, nhưng chính họ là người gây ra”, Trump nói hôm thứ Sáu.

“Chúng tôi không muốn chính phủ đóng cửa”, Phó tổng thống JD Vance nói trên Fox News hôm Chủ nhật. “Nhưng điều đó thật sự phụ thuộc vào phe Dân chủ.”

Schumer hôm Chủ nhật cho rằng cuộc họp sắp tới tại Nhà Trắng là “một bước khởi đầu tốt”, nhưng “chúng ta cần một cuộc đàm phán nghiêm túc”. Ông nói thêm rằng nếu trong cuộc gặp, Trump “chỉ gào thét và công kích phe Dân chủ… thì chúng ta sẽ chẳng giải quyết được gì cả”.

Việc chính phủ có duy trì hoạt động hay không “phụ thuộc vào phe Cộng hòa”, ông nói với NBC. “Tôi nghĩ họ đã cảm nhận sức ép và giờ muốn ngồi lại.”

Cuộc họp hôm thứ Hai sẽ có sự tham gia của Trump, Schumer, Jeffries, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune.

Johnson nói trên CNN rằng Tổng thống muốn nói chuyện với Schumer và Jeffries để “thuyết phục họ hành động theo lẽ thường và làm điều đúng đắn cho người dân Mỹ.” Ông không khẳng định liệu sẽ có đàm phán thực chất trong cuộc gặp hay không.

Đảng Cộng hòa đã đưa ra một kế hoạch duy trì ngân sách chính phủ tạm thời đến ngày 20 tháng 11. Họ cho rằng đây là một nghị quyết “sạch”, tức là duy trì chi tiêu ở mức hiện tại.

Thune nói trên NBC hôm Chủ nhật rằng phe Dân chủ đang “đùa với lửa” và đã biến chính phủ Mỹ cùng người dân Mỹ thành “con tin”.

Tuy nhiên, phe Dân chủ khẳng định họ chỉ đồng ý với thỏa thuận nếu trong đó có gia hạn các khoản tín thuế liên quan đến Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá phải chăng (Obamacare), vốn sẽ hết hạn vào cuối năm. Đảng Cộng hòa cho rằng phe Dân chủ muốn cấp hàng trăm tỷ USD phúc lợi y tế cho người nhập cư bất hợp pháp.

“Họ muốn đóng cửa chính phủ chỉ vì muốn trao hàng tỷ, rồi cuối cùng là hàng nghìn tỷ USD, cho dân nhập cư bất hợp pháp”, Trump nói hôm thứ Sáu.

Jeffries nói trên ABC rằng lập trường của phe Dân chủ “rất rõ ràng: hủy bỏ các khoản cắt giảm, giảm chi phí, bảo vệ chăm sóc sức khỏe”.

Lần gần nhất chính phủ đóng cửa, dưới nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, đã kéo dài 35 ngày — lâu nhất trong lịch sử Mỹ.

Chiến lược gia Cộng hòa Whit Ayres nhận định rằng “rất khó đoán trước” đảng nào sẽ phải trả giá chính trị nếu chính phủ đóng cửa. “Hầu hết người dân chỉ phản ứng bằng cách nói, ‘cả hai bên đều tệ như nhau. Các ông chẳng làm được gì, thậm chí còn không giữ nổi chính phủ hoạt động.’”