Trung Quốc chuẩn bị bơm mạnh diesel ra châu Á, lấp khoảng trống nguồn cung từ Ấn Độ

Trung Quốc có thể giúp hạ nhiệt tình trạng khan hiếm diesel ở châu Á bằng cách tăng mạnh xuất khẩu trong tháng 12, nhằm bù đắp lượng hàng sụt giảm từ các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang chịu ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt áp lên dầu thô Nga.

Theo các nguồn tin thị trường, xuất khẩu diesel của Trung Quốc trong tháng 12 có thể tăng lên khoảng 4.5 triệu thùng khi các nhà máy lọc dầu tranh thủ mức biên lợi nhuận đang đặc biệt hấp dẫn đối với loại nhiên liệu vận tải này. Nếu khối lượng xuất khẩu tháng 12 đạt kỳ vọng, đây sẽ là tháng mạnh nhất kể từ tháng 8 và là mức tăng đột biến so với dự báo 2.76 triệu thùng trong tháng 11 của hãng phân tích hàng hóa Kpler.

Trung Quốc sở hữu công suất lọc dầu lớn thứ hai thế giới, nhưng các nhà máy lớn thuộc sở hữu nhà nước thường chỉ vận hành dưới 80% công suất, còn các nhà máy nhỏ, độc lập vận hành ở mức thấp hơn. Việc xuất khẩu cũng bị chi phối bởi hạn ngạch của chính phủ — vốn ưu tiên an ninh năng lượng nội địa hơn là để các nhà máy điều chỉnh theo tín hiệu thị trường nhằm tận dụng biên lợi nhuận cao.

Dù vậy, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc có vẻ vẫn còn đủ hạn ngạch để đẩy mạnh xuất khẩu diesel, nhiên liệu phản lực chưng cất trung bình và xăng trong tháng 12. Trong đợt cấp hạn ngạch gần nhất, Trung Quốc đã phân bổ 8.395 triệu tấn diesel, nhiên liệu phản lực và xăng, nâng tổng hạn ngạch cả năm lên 40.195 triệu tấn, gần bằng con số 41.0 triệu tấn của năm 2024.

Tính đến 10 tháng đầu năm, các nhà máy đã xuất khẩu 29.91 triệu tấn của ba loại nhiên liệu này, theo dữ liệu chính thức công bố ngày 18/11. Điều này cho thấy còn khoảng 10.29 triệu tấn hạn ngạch cho tháng 11 và tháng 12. Xuất khẩu ba loại nhiên liệu trong tháng 11 được Kpler dự báo khoảng 1.58 triệu tấn, và dù con số này có thể tăng khi thêm nhiều lô hàng được ghi nhận cuối tháng, bức tranh chung cho thấy các nhà máy Trung Quốc vẫn còn rộng dư địa để nâng xuất khẩu trong tháng 12.

Yếu tố thúc đẩy nằm ở biên lợi nhuận lọc dầu đang mạnh nhất trong hai năm qua đối với cả diesel và xăng. Lợi nhuận sản xuất một thùng gasoil — thành phần chính của diesel — tại Singapore đạt 24.37 USD vào thứ Hai, giảm từ 25.97 USD phiên trước đó, chủ yếu vì thị trường kỳ vọng Trung Quốc sẽ tăng xuất khẩu trong tháng tới.

Biên lợi nhuận này từng đạt 31.25 USD/thùng vào ngày 19/11, mức cao nhất từ ngày 23/9 và tăng 140% so với mức thấp nhất của năm 2025 là 13.05 USD vào ngày 25/3.

Biên lợi nhuận sản xuất một thùng xăng cũng ở mức cao, đạt 14.54 USD vào thứ Hai, tăng nhẹ so với 14.42 USD trước đó. Mức đỉnh gần nhất là 17.71 USD/thùng vào ngày 14/11 — cao nhất kể từ ngày 29/8/2023 — và gần gấp 5 lần mức đáy của năm 2025 là 3.68 USD vào ngày 21/1.

Đà tăng của biên lợi nhuận một phần xuất phát từ xuất khẩu suy yếu của Ấn Độ. Theo dữ liệu của Kpler, lượng hàng diesel, nhiên liệu phản lực và xăng xuất khẩu từ quốc gia Nam Á này trong tháng 11 dự kiến giảm còn 4.34 triệu tấn — mức thấp nhất từ tháng 4 và giảm đáng kể so với mức đỉnh năm 2025 là 5.54 triệu tấn vào tháng 9.

Một số nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang phải tìm kiếm nguồn dầu thô thay thế cho dầu Nga, vốn trước đây họ mua với giá chiết khấu trước khi Mỹ áp các lệnh trừng phạt mới đối với các công ty dầu mỏ Nga.

Khả năng cao các nhà máy Ấn Độ sẽ tìm được nguồn cung thay thế, nghĩa là sự sụt giảm xuất khẩu sản phẩm lọc dầu có thể chỉ mang tính tạm thời. Tuy nhiên, trong giai đoạn thị trường đang thiếu hụt, Trung Quốc dường như là quốc gia có vị thế tốt nhất để lấp đầy khoảng trống bằng việc cung cấp thêm diesel và xăng.