Ứng viên thủ tướng Nhật ủng hộ BoJ nâng lãi suất thận trọng

Kế hoạch của Ngân hàng Nhật Bản (BoJ) nhằm từng bước nâng lãi suất cơ bản nhìn chung phù hợp với định hướng chính sách kinh tế của chính phủ, theo chia sẻ của Yoshimasa Hayashi – Chánh văn phòng nội các, người phát ngôn hàng đầu và cũng là ứng viên sáng giá cho vị trí thủ tướng tiếp theo.

Khi được hỏi liệu động thái của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể gây tổn hại cho nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu của Nhật Bản bằng cách đẩy đồng yên tăng giá so với USD hay không, Hayashi cho biết giới hoạch định chính sách ở Tokyo không quá lo ngại về kịch bản này.

Ông lưu ý rằng thái độ truyền thống phản đối đồng yên mạnh, vốn phổ biến ở các nhà xuất khẩu và đôi khi thúc đẩy chính phủ can thiệp, nay đã giảm dần. Ngược lại, sự suy yếu của đồng yên cùng với chi phí năng lượng cao đã tạo ra lạm phát do chi phí đẩy thay vì từ nhu cầu tiêu dùng. “Tiền lương trong nước và giá gạo đều đang tăng, dù áp lực từ chi phí nhập khẩu – vốn bùng lên sau khi chiến sự Ukraine nổ ra năm 2022 – đã phần nào giảm bớt,” Hayashi nói.

Những phát biểu này cho thấy giới hoạch định chính sách đang chuyển trọng tâm sang thách thức từ đồng yên yếu và lạm phát leo thang, khác hẳn quan điểm truyền thống nhiều năm trước vốn coi yên mạnh và giảm phát là rào cản chính đối với tăng trưởng.

Với việc lạm phát đã vượt mục tiêu 2% hơn ba năm liên tiếp, Thống đốc BoJ Kazuo Ueda đã khởi động quá trình tăng dần lãi suất, hiện vẫn ở mức thấp 0.5%, hướng tới mức “trung lập” với nền kinh tế. “Theo hiểu biết của tôi, BoJ đang phối hợp chặt chẽ với chính phủ để thực hiện chính sách tiền tệ, và cách tiếp cận này không chệch nhiều so với quan điểm của chúng tôi,” Hayashi nhấn mạnh.

Nhận xét của ông được đưa ra sau khi BoJ hôm thứ Sáu công bố kế hoạch bắt đầu bán ra tài sản rủi ro đang nắm giữ, cùng với cuộc bỏ phiếu chia rẽ về việc duy trì lãi suất thấp – động thái làm dấy lên kỳ vọng rằng BoJ có thể sớm tiếp tục nâng lãi suất.

Hayashi hiện là một trong số ứng viên hàng đầu trong cuộc đua lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) dự kiến tổ chức ngày 4/10, sau khi Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố từ chức đầu tháng này. LDP, với vị thế là đảng lớn nhất tại Hạ viện, gần như chắc chắn sẽ đưa nhà lãnh đạo mới lên nắm chức thủ tướng. Tuy nhiên, con đường không hoàn toàn bằng phẳng bởi LDP đã mất đa số tại cả hai viện dưới thời Ishiba.

Cuộc đua lãnh đạo LDP đang thu hút sự quan tâm lớn từ thị trường, đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ tăng do kỳ vọng người kế nhiệm có thể đẩy mạnh chi tiêu tài khóa. Nếu trở thành thủ tướng, Hayashi cho biết chính phủ của ông sẽ xây dựng gói biện pháp để giảm thiểu tác động từ chi phí sinh hoạt tăng cao, đồng thời củng cố quỹ dự phòng ứng phó thiên tai. Tuy nhiên, quy mô chi tiêu sẽ phải cân nhắc đến khoảng cách sản lượng “khá nhỏ” của Nhật Bản và tránh phát hành thêm nợ để bù thâm hụt, tức không có chỗ cho gói kích thích lớn.

Lập trường này trái ngược với một ứng viên khác, người cam kết sẽ mở rộng chi tiêu tài khóa nhằm thúc đẩy tái lạm phát.

Hayashi, một nghị sĩ kỳ cựu từng giữ nhiều chức vụ như Bộ trưởng Quốc phòng, Ngoại giao và Nông nghiệp, đã đảm nhận vai trò Chánh văn phòng nội các từ tháng 12/2023 dưới thời Thủ tướng Fumio Kishida và sau đó là Ishiba.

Theo kết quả khảo sát của nhật báo Mainichi cuối tuần qua, Hayashi đứng thứ ba trong danh sách được ủng hộ làm lãnh đạo LDP với 11%, sau ứng viên dẫn đầu với 40% và Sanae Takaichi với 22%.