Áp lực tài chính toàn cầu đè nặng lên thị trường trái phiếu

Ngày thứ Tư, thị trường trái phiếu lớn nhất thế giới rơi vào trạng thái lặng sóng. Tuy nhiên, đằng sau đó là những lo ngại ngày càng lớn về sức khỏe tài chính của các nền kinh tế hàng đầu – từ Nhật Bản, Anh cho đến Mỹ – khiến chi phí vay dài hạn vẫn neo gần mức cao nhiều năm.

Tại Nhật Bản, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm tăng lên mức kỷ lục hơn 3% sau khi một cố vấn thân cận của Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố dự định từ chức. Diễn biến này xuất hiện chỉ một ngày sau khi chi phí vay dài hạn tại Anh và Pháp tăng vọt, đồng bảng Anh suy yếu.

Ở Anh, việc Thủ tướng Keir Starmer sắp xếp lại nhóm cố vấn cấp cao hôm thứ Hai đã thu hút sự chú ý đến thách thức kép: mức nợ cao và tăng trưởng ì ạch. Trong khi đó, tại Pháp, Thủ tướng Francois Bayrou gần như chắc chắn sẽ thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ngày 8/9 về kế hoạch giảm nợ vốn vấp phải nhiều phản đối.

“Có rất nhiều sự tập trung toàn cầu về triển vọng tài chính, và điều này lặp lại gần như vài tuần một lần. Hôm qua, Anh và Pháp là tâm điểm,” ông Zachary Griffiths, Trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại CreditSights (Bắc Carolina, Mỹ), nhận định. Ông bổ sung: “Điều an ủi là lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ vẫn khá ổn định, cho thấy mọi thứ chưa rơi vào hỗn loạn. Thực tế, Mỹ đang trông khá vững so với nhiều thị trường phát triển khác.”

Trái phiếu Mỹ: căng thẳng nhưng chưa vỡ trận

Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ – trụ cột của hệ thống tài chính toàn cầu – cũng không tránh khỏi áp lực từ mức nợ cao, tác động lạm phát của thuế quan và nỗi lo chính trị.

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm có lúc chạm mốc 5% – mức được giới đầu tư đặc biệt theo dõi – lần đầu kể từ giữa tháng 7. Tuy nhiên, sau khi số liệu cho thấy số lượng việc làm mới giảm trong tháng 7, phản ánh thị trường lao động suy yếu, lợi suất đã hạ nhiệt 7.2 bps, còn 4.898%. Diễn biến này củng cố kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ sớm nới lỏng chính sách.

Tương tự, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm Mỹ – sau khi chạm đỉnh một tuần vào thứ Ba – cũng giảm 7 bps, còn 4.207%.

Anh và châu Âu: Nợ nần, bất ổn chính trị và áp lực lãi suất

Tại Anh, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm vọt lên mức cao nhất kể từ 1998, quanh 5.75%, trước khi giảm nhẹ 7 bps khi thị trường tạm ổn định. Thống đốc Ngân hàng Anh Andrew Bailey trấn an rằng không nên quá tập trung vào chi phí vay 30 năm, do các kỳ hạn siêu dài ít khi được sử dụng để huy động vốn.

Ở khu vực đồng euro, lợi suất dài hạn cũng hạ nhẹ. Tuy nhiên, trái phiếu 30 năm của Pháp vẫn ở gần đỉnh cao nhất kể từ 2009, trong khi lợi suất cùng kỳ của Đức duy trì quanh mức cao 14 năm. CEO Deutsche Bank Christian Sewing cảnh báo: “Những cải cách kinh tế cần thiết để kiểm soát gánh nặng nợ đang thiếu hụt – và thị trường vốn nhìn thấy điều đó.”

Áp lực toàn cầu gia tăng

Chi phí vay tăng cao đang bào mòn khả năng tài chính của chính phủ, khi họ phải chi nhiều hơn cho dịch vụ nợ trong bối cảnh chi tiêu công phình to. Đồng thời, nhu cầu phát hành thêm trái phiếu để bù thâm hụt ngân sách càng khiến áp lực chồng chất.

Tại Anh, chính phủ đã thông báo sẽ công bố ngân sách mới vào ngày 26/11, trong khi giới đầu tư bàn tán về khả năng tăng thuế – yếu tố có thể làm chậm tăng trưởng. Ở Mỹ, lo ngại rằng chính phủ có thể buộc phải từ bỏ nguồn thu từ thuế quan cũng góp phần đè nặng lên thị trường trái phiếu.

Ông Dario Messi, Trưởng nghiên cứu thu nhập cố định tại Julius Baer, nhận định: “Nhu cầu đối với trái phiếu siêu dài hạn đang giảm sút rõ rệt, không chỉ từ nhà đầu tư cá nhân mà còn cả từ các tổ chức vốn thường đóng vai trò trụ cột trong phân khúc này.”

Khối lượng bán trái phiếu cao bất thường trong tuần này càng làm gia tăng áp lực. Theo Fred Repton, Giám đốc danh mục tại Neuberger, thứ Ba đã chứng kiến lượng bán trái phiếu châu Âu kỷ lục, ngay sau khi giới đầu tư tăng cược vào việc Fed sẽ hạ lãi suất.

Tại Mỹ, nhiều công ty cũng đã ồ ạt phát hành trái phiếu doanh nghiệp loại tốt trong ngày thứ Ba để tranh thủ chi phí vay thấp kỷ lục, đồng thời phòng ngừa biến động có thể xảy ra sau cuộc họp chính sách Fed cuối tháng này.

“Dù hoạt động phát hành có thể là nguyên nhân chính cho đợt bán tháo hôm thứ Ba, song các nhà đầu tư đang tập trung vào thâm hụt và rủi ro chính trị. Đây sẽ còn là chủ đề dai dẳng trong suốt năm nay,” Repton nói thêm.