Trong diễn biến mới nhất, Tổng thống Biden - người đang đứng trước những thách thức chính trị không nhỏ - đã thể hiện lập trường phản đối việc tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran. Đồng thời, ông cũng cảnh báo Tehran không được manh động tấn công các căn cứ của Mỹ ở Trung Đông. Tuy nhiên, Israel buộc phải có hành động đáp trả, và đó chính là lý do khiến giá dầu vừa tăng vọt ngay sau khi có tin rằng Tổng thống Biden được các phóng viên chất vấn bên ngoài Nhà Trắng về việc liệu ông có ủng hộ Israel tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran hay không và ông đã trả lời rằng "Chúng tôi đang thảo luận về vấn đề đó."

Phát ngôn này lập tức gây chấn động thị trường dầu mỏ thế giới. Giá dầu thô bùng nổ, tiếp nối đà tăng 5% trong ba ngày trước đó. Điều đáng chú ý là cho đến thời điểm này, thị trường vẫn tương đối bình tĩnh trước những căng thẳng leo thang trong khu vực, chủ yếu vì hoạt động vận chuyển dầu thô vẫn chưa bị gián đoạn. Thậm chí, theo nhận định của Goldman Sachs, giá dầu hiện tại vẫn chưa định giá đầy đủ yếu tố rủi ro địa chính trị. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ sự gián đoạn nào đối với nguồn cung từ khu vực này đều có thể châm ngòi cho một cơn bão giá trên thị trường dầu mỏ. Đây là một viễn cảnh đáng lo ngại đối với Hoa Kỳ, đặc biệt khi cuộc bầu cử Tổng thống chỉ còn cách đây chưa đầy một tháng.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, dù phương thức đáp trả của Israel đối với Iran vẫn còn là ẩn số, một sự thật không thể phủ nhận đó là vị thế của quốc gia Ba Tư này trên bàn cờ năng lượng toàn cầu. Là nhà sản xuất dầu mỏ lớn thứ ba trong khối OPEC, Iran nắm giữ vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng năng lượng thế giới. Mỗi ngày, khoảng một phần năm lượng dầu thô toàn cầu cùng một khối lượng khổng lồ khí đốt tự nhiên hóa lỏng lưu thông qua eo biển Hormuz - tuyến huyết mạch chạy dọc bờ biển Iran. Đây cũng là con đường sinh tử cho các cường quốc dầu mỏ như Ả Rập Xê-út, Iraq, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Kuwait và Qatar.

Để minh họa rõ nét hơn về tầm quan trọng chiến lược của Iran, chúng ta có thể tham khảo bản đồ chi tiết dưới đây về hệ thống cơ sở năng lượng của quốc gia này. Từ các mỏ dầu khí đến mạng lưới đường ống, từ những nhà máy lọc dầu hiện đại đến các kho chứa quy mô lớn - tất cả đều là những mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị năng lượng toàn cầu.

Trong cuộc thảo luận về các kịch bản trả đũa tiềm tàng của Israel, Michael Every, chuyên gia phân tích hàng đầu của Rabobank, đã đưa ra nhận định đáng chú ý. Ông cho rằng danh sách các mục tiêu tương xứng của Israel, trong bối cảnh leo thang căng thẳng với Hamas, Hezbollah và lực lượng Houthi, là khá hạn chế, trong đó cơ sở hạ tầng dầu mỏ nổi lên như một lựa chọn hàng đầu.

Mặc dù các hệ thống radar quân sự có thể là mục tiêu dễ bị tổn thương trước các cuộc không kích của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), và chương trình hạt nhân của Iran đòi hỏi sự can thiệp trực tiếp từ Hoa Kỳ, cơ sở hạ tầng dầu mỏ vẫn được xem là mục tiêu chiến lược nhất. Việc nhắm vào ngành công nghiệp này không chỉ cắt đứt nguồn tài chính chính yếu dùng để mua sắm vũ khí cho Iran và các lực lượng ủy nhiệm, mà còn có khả năng gây bất ổn sâu sắc cho chế độ hiện tại.

Tuy nhiên, tình hình có thể diễn biến theo hướng phức tạp hơn. Các kênh truyền thông chính thức của Iran trên Telegram, cùng với phát biểu gây chú ý của một giáo sư văn học Iran trong cuộc phỏng vấn với BBC, đã đưa ra cảnh báo đáng lo ngại: nếu cơ sở dầu mỏ của họ bị tấn công, Iran sẽ không ngần ngại "châm lửa" vào các mỏ dầu của Ả Rập Xê-út, Kuwait, UAE, Bahrain và Azerbaijan. Đây là một kịch bản leo thang nguy hiểm mà các chuyên gia đã cảnh báo là rất rủi ro ngay từ sau sự kiện ngày 7/10.

Đáng chú ý, Qatar - nhà cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng quan trọng cho Liên minh Châu Âu và được xem là đồng minh thân cận của Mỹ - lại vắng mặt trong danh sách mục tiêu trả đũa này của Iran. Điều này gợi lên nhiều câu hỏi về động thái ngoại giao và chiến lược trong khu vực.

Trước tình hình phức tạp này, Hoa Kỳ có thể sẽ phản đối bất kỳ hành động quyết liệt nào nhắm vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ Iran. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc kịch bản này sẽ không xảy ra. Israel đang đứng trước một lựa chọn khó khăn: một cuộc tấn công mạnh mẽ có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn, lôi kéo nhiều bên tham gia; nhưng ngược lại, một phản ứng quá yếu ớt có thể mang lại những rủi ro còn lớn hơn trong dài hạn. Trong bối cảnh này, có vẻ như Tel Aviv đang nghiêng về phương án mạnh tay hơn trong đòn đánh tiếp theo của mình.

Mặc dù Hoa Kỳ ủng hộ Israel thực hiện một đòn tấn công có chừng mực vào Iran để đáp trả cuộc tấn công tên lửa gần đây, nhằm tránh làm leo thang tình hình, nhưng điều này lại không phù hợp với học thuyết chiến lược của Israel. Quốc gia Do Thái này quyết tâm gây tổn thương sâu sắc cho Iran trên cả phương diện chính trị lẫn kinh tế, ngầm ám chỉ việc nhắm vào các cơ sở hạt nhân hoặc dầu mỏ. Trong khi đó, Hoa Kỳ chỉ muốn tập trung vào các mục tiêu quân sự, nhưng cách tiếp cận này khó lòng ngăn chặn được sự leo thang và cuối cùng vẫn có thể dẫn đến tấn công cơ sở hạt nhân và dầu mỏ, trong một tình thế bất lợi hơn cho Israel.

Đáng chú ý, Jerusalem đã từng phớt lờ lệnh cấm của Hoa Kỳ khi tấn công các cơ sở hạt nhân ở Osirak (Iraq) năm 1981 và Deir-ez-Zor (Syria) năm 2007. Gần đây, họ còn cố tình không thông báo trước cho Nhà Trắng về các chiến dịch tấn công nhằm vào Hamas và Hezbollah. Điều này cho thấy, những lời cấm đoán từ Hoa Kỳ giờ đây đã mất đi phần lớn sức nặng so với trước kia, một thực tế mà các thị trường tài chính cần phải lưu tâm.

Tóm lại, Tổng thống Biden đang đứng trước một tình thế khó xử. Một mặt, ông có thể phải sử dụng tiền thuế của người dân để hiện thực hóa cam kết ngoại giao, đứng về phía Israel trong cuộc tấn công Iran. Tuy nhiên, điều này sẽ khiến giá dầu và khí đốt tăng vọt, làm suy giảm nghiêm trọng cơ hội đắc cử của Phó Tổng thống Kamala Harris. Mặt khác, nếu ông chọn không hành động, Biden có nguy cơ bị coi là con rối của chế độ Iran, không gây sức ép lên quốc gia này cho đến sau cuộc bầu cử nhằm giữ giá dầu ở mức thấp. Tuy nhiên, quyết định này có thể dẫn đến một cuộc tấn công đơn phương từ phía Israel, qua đó phơi bày sự suy giảm ảnh hưởng của ông Biden trên trường quốc tế.