Khi mà May mắn cũng được coi là một kỹ năng. Hãy cùng xem yếu tố này đóng vai trò như thế nào trên con đường sự nghiệp thành công?

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, may mắn đóng một vai trò quan trọng và thường bị đánh giá thấp trong việc đạt được thành công sự nghiệp. Warren Buffett đã nói rằng ông đã may mắn đầu thai khi sinh ra tại Mỹ và được làm việc trong nền kinh tế thị trường phát triển. Trong quá trình tuyển dụng, ngoại hình đẹp có tương quan với mức lương cao hơn và khả năng được gọi phỏng vấn cao hơn. Trải nghiệm ​​của bạn về sự phân biệt đối xử sẽ phản ánh hoàn cảnh sinh ra của bạn.

Các giai đoạn đầu của sự nghiệp đôi khi xuất hiện một cách tình cờ: chẳng hạn như một người chủ rất tận tâm hoặc một nhiệm vụ đưa bạn vào một lộ trình bất ngờ nhưng rõ ràng. Ngay cả những ngành nghề “lý trí nhất” cũng có thể bị ảnh hưởng bởi sự tình cờ. Một báo cáo được công bố vào năm 2022 bởi Qi Ge của Đại học Vassar và Stephen Wu của Đại học Hamilton đã phát hiện ra rằng các nhà kinh tế có những cái tên khó phát âm hơn, đặc biệt là trong các nhóm dân tộc, ít có khả năng được đưa vào các vị trí học thuật hoặc đảm nhận các vị trí trong biên chế. Những cái tên có thể gây khó khăn cho các nhà kinh tế theo những cách khác. Một nghiên cứu khác của Liran Einav thuộc Đại học Stanford và Leeat Yariv, hiện thuộc Đại học Princeton, phát hiện ra rằng các giảng viên có họ tên viết tắt đứng trước nhiều khả năng được bổ nhiệm vào các khoa cấp cao hơn, một một hiệu ứng mà họ cho là do tác giả của các bài báo kinh tế thường được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái abc.

Làm tốt có thể là do may mắn chứ không phải tài năng. Trên thị trường tài chính, các nhà quản lý tài sản có thành tích vượt trội trong một thời kỳ nhất định trên thị trường tài chính thường đánh mất sự thành công trong thời gian tiếp theo. Sự gia tăng của đầu tư thụ động phản ánh thực tế rằng rất ít nhà đầu tư cổ phiếu có thể liên tục vượt trội hơn thị trường. Những khám phá bất ngờ xuất hiện rất nhiều trong suốt lịch sử của ngành công nghiệp dầu mỏ. Một bài báo gần đây của Alexei Milkov và William Navidi của trường Colorado School of Mines cho thấy 90% những người hành nghề trong ngành tin rằng may mắn ảnh hưởng đến kết quả của các nỗ lực thăm dò. Phân tích của các tác giả về 50 năm khai thác dầu trên Thềm lục địa Na Uy đã kết luận rằng sự khác biệt về tỷ lệ thành công giữa các công ty riêng lẻ là ngẫu nhiên.

Có một cuộc tranh luận kéo dài về việc liệu may mắn có ảnh hưởng đến lương của các giám đốc điều hành hay không?

Một bài báo gần đây của Martina Andreani và Lakshmanan Shivakumar của Trường Kinh doanh Luân Đôn và Atif Ellahie của Đại học Utah cho rằng điều này có ảnh hưởng. Các học giả đã xem xét tác động của đợt cắt giảm thuế doanh nghiệp lớn ở Mỹ vào năm 2017, một sự kiện dẫn đến các khoản lãi và lỗ thuế rất lớn đối với các công ty dựa trên các giao dịch trong quá khứ, đồng thời không thể quy việc này cho kỹ năng của các nhà quản lý. Họ phát hiện ra rằng những khoản lợi nhuận lớn hơn sẽ dẫn tới việc trả lương cao hơn cho các CEO của các công ty ít được giám sát chặt chẽ hơn; nhưng khoản lỗ về thuế dường như không ảnh hưởng đến thu nhập của họ. Quả là điều may mắn.

Cũng như một số người tin tưởng một cách mù quáng rằng thành tích quyết định thành công, người ta dễ dàng đánh giá quá cao ảnh hưởng của sự may mắn. Các CEO có thể được khen thưởng vì sự may mắn của họ, nhưng việc vươn lên dẫn đầu một công ty đòi hỏi phải có tài năng và sự chăm chỉ. Mặc dù một số người lập luận rằng doanh nhân chỉ đơn giản là những người có khả năng chấp nhận rủi ro cao, nhưng năng lực vẫn rất quan trọng. Một bài báo từ năm 2006 của Paul Gompers thuộc Đại học Harvard và các đồng tác giả đã chỉ ra rằng những người sáng lập một công ty thành công có cơ hội thành công trong lần kinh doanh tiếp theo cao hơn những doanh nhân đã thất bại trước đó. Công nghệ tốt hơn và chuyên môn cao hơn làm giảm vai trò của sự may mắn. Ví dụ, tỷ lệ thành công trung bình trong khai thác dầu khí đã tăng lên theo thời gian.

Nhưng nếu may mắn đóng vai trò quan trọng hơn trong kết quả so với mức người ta thường thừa nhận thì điều đó có nghĩa là gì? Đối với các cá nhân, nó gợi ý rằng bạn nên tự tạo thêm nhiều cơ hội vì điều này sẽ giúp ích cho bạn. Các đối tác tại Y Combinator, một công ty khuyến khích khởi nghiệp, khuyến khích những người sáng lập đăng ký tham gia các chương trình của họ bằng cách đề cập đến việc mở rộng "phạm vi may mắn": đặt bản thân vào hoàn cảnh có thể bị từ chối sẽ làm tăng cơ hội gặp may mắn.

Nhận thức về vai trò của may mắn cũng sẽ ảnh hưởng đến hành vi của các nhà quản lý. Tư duy danh mục đầu tư làm giảm vai trò của may mắn: Messrs Milkov và Navidi đưa ra quan điểm rằng xác suất gặp may trong hoạt động khai thác dầu khí sẽ tăng lên nếu các công ty hoàn toàn độc lập. Nếu may mắn có nghĩa là một quyết định tồi sẽ mang lại kết quả tốt hoặc ngược lại, các nhà quản lý nên học cách đánh giá sự thành công của một sáng kiến ​​dựa trên cả phương pháp và kết quả.

Và nếu sự khác biệt giữa tài năng và may mắn trở nên rõ ràng theo thời gian, hãy khen thưởng những người có thành tích ổn định thay vì những thành tích cao nhất một thời. Ông Buffett có thể đã gặp may mắn ngay từ đầu, nhưng sự nghiệp thành công về mặt tài chính cho thấy ông đã tận dụng tối đa cơ hội đó.