Lương cơ bản của Nhật Bản tăng nhanh hơn, củng cố kỳ vọng BoJ tăng lãi suất

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Tăng trưởng lương cơ bản của người lao động Nhật Bản tăng tốc khi các đợt tăng lương hàng năm bắt đầu có hiệu lực, đây là một diễn biến tích cực, tạo điều kiện cho BoJ tăng lãi suất ngay cả khi rủi ro kinh tế trong nước và toàn cầu gia tăng.

Lương cơ bản tăng 2.2% trong tháng 4 so với một năm trước, tăng tốc so với mức tăng đã điều chỉnh 1.4% của tháng trước. Tiền lương danh nghĩa tăng 2.3%.
Một thước đo xu hướng tiền lương ổn định hơn, tránh các vấn đề về lấy mẫu và loại trừ tiền thưởng cũng như tiền làm thêm giờ, cho thấy tiền lương của người lao động toàn thời gian tăng 2.5%, duy trì ở mức hoặc trên 2% trong tháng thứ 20 liên tiếp.
Mặt khác, thu nhập thực tế giảm 1.8% so với một năm trước, giảm nhiều hơn mức dự báo 1.6%.

Tăng trưởng tiền lương danh nghĩa là một yếu tố quan trọng của chu kỳ kinh tế tốt đẹp mà BoJ đã theo đuổi. Các nhà chức trách đang tìm kiếm dấu hiệu cho thấy việc tăng lương đang thúc đẩy lạm phát khi họ cân nhắc định hướng chính sách trong tương lai. Dữ liệu hôm thứ Năm có thể sẽ khuyến khích BoJ tiếp tục xem xét khả năng tăng lãi suất nếu các điều kiện cho phép.
“Con số hôm nay phản ánh một phần kết quả của các cuộc đàm phán lao động năm nay, và đó là một khởi đầu tốt,” Toshifumi Umezawa, chiến lược gia cấp cao tại Pictet Asset Management Japan Ltd. cho biết. “Ở mức này, tôi nghĩ nó giữ BoJ đi đúng hướng.”
Triển vọng tiền lương nhìn chung tươi sáng sau khi các cuộc đàm phán hàng năm giữa các công đoàn và công ty đã dẫn đến cam kết từ các nhà tuyển dụng sẽ tăng lương hơn 5% trong năm thứ hai liên tiếp. Một số người lao động đã chứng kiến mức tăng lương lớn nhất trong hơn ba thập kỷ.
Một số nhà kinh tế đã cảnh báo rằng thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể làm giảm lợi nhuận doanh nghiệp, hạn chế khả năng của một số công ty trong việc đưa ra mức lương hậu hĩnh cho người lao động. BoJ đã lưu ý trong báo cáo triển vọng mới nhất của mình rằng tốc độ tăng trưởng tiền lương danh nghĩa có thể sẽ chậm lại trong tương lai, bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm lợi nhuận doanh nghiệp, mà không cung cấp ngữ cảnh.
Dữ liệu trong những tháng trước bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng năm nhuận, và tác động đó đã mờ dần trong tháng gần đây nhất, một phần thúc đẩy các số liệu tháng 4, theo Taro Kimura, một nhà kinh tế tại Bloomberg Economics.
Một yếu tố thúc đẩy chính đằng sau tăng trưởng tiền lương là sự thắt chặt kéo dài trên thị trường lao động, với tỷ lệ thất nghiệp duy trì dưới 3% trong hơn bốn năm. Ngân hàng trung ương cũng gợi ý rằng tốc độ tăng trưởng tiền lương danh nghĩa có khả năng vẫn ở mức cao trong thời điểm hiện tại, do tình trạng thiếu lao động tiếp diễn và nguồn cung hạn chế.
BoJ dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất điều hành của mình khi thiết lập chính sách tiếp theo vào ngày 17 tháng 6, với trọng tâm của thị trường có thể là các kế hoạch cập nhật của ngân hàng về việc mua trái phiếu khi tiến hành thắt chặt định lượng.
Trong khi đó, sự sụt giảm liên tục của tiền lương thực tế nhấn mạnh áp lực lạm phát dai dẳng, làm lu mờ quỹ đạo của nhu cầu trong nước. Trong tháng 4, lạm phát tăng tốc nhanh nhất trong hơn hai năm, do chi phí thực phẩm và năng lượng cao hơn. Xu hướng này có thể sẽ kéo dài ít nhất trong vài tháng tới, như dữ liệu cho thủ đô đã chỉ ra.
Trong khi tiền lương danh nghĩa đã tăng đều đặn trong bốn năm qua, thu nhập thực tế chỉ ghi nhận mức tăng trong bốn tháng đó. Các nhà kinh tế rộng rãi mong đợi tiền lương thực tế sẽ duy trì ở mức thấp trong một thời gian trước khi chúng bắt đầu tăng đều đặn.
Thu nhập khả dụng trì trệ đang làm giảm tâm lý tiêu dùng và làm suy yếu chi tiêu hộ gia đình, làm dấy lên lo ngại rằng Nhật Bản có thể rơi vào suy thoái kỹ thuật. Trong ba tháng đầu năm, nền kinh tế lớn thứ tư thế giới đã thu hẹp chủ yếu do thương mại yếu hơn và tiêu dùng trì trệ. Một số liệu GDP sửa đổi đến hạn vào thứ Hai dự kiến sẽ cho thấy GDP vẫn tiếp tục suy giảm.
Thu nhập ròng giảm cũng đã thúc đẩy sự bất mãn của công chúng, tạo thêm áp lực lên Thủ tướng Shigeru Ishiba khi một cuộc bầu cử thượng viện quan trọng sắp diễn ra vào tháng 7. Để đáp lại, chính quyền của ông đã công bố các biện pháp nhằm kiềm chế lạm phát và thúc đẩy tiền lương.
Trong số các bước mới nhất là một kế hoạch cụ thể theo ngành để tăng lương tối thiểu, chủ yếu tập trung vào việc nâng cao năng suất lao động thông qua số hóa và tự động hóa. Kế hoạch này là một con đường khả thi để đạt được mục tiêu tăng lương tối thiểu theo giờ lên 1,500 yên (10.42 USD) trong vòng năm năm, điều này sẽ yêu cầu mức tăng hàng năm hơn 7% so với mức hiện tại là 1,055 yên.
Trong cùng gói chính sách, chính phủ của Ishiba đã đặt mục tiêu đạt được mức tăng 1% hàng năm trong tiền lương thực tế vào năm tài chính bắt đầu vào tháng 4 năm 2029.
“Lạm phát đang diễn ra là một yếu tố tiêu cực” đối với Ishiba trước cuộc bầu cử thượng viện, Umezawa cho biết, đồng thời nói thêm rằng chính phủ cần tiếp tục theo đuổi các bước để kiểm soát giá cả và thúc đẩy tiền lương. “Tất cả những gì họ có thể làm bây giờ là tiếp tục nỗ lực hết mình cho đến phút cuối cùng.”
Bloomberg