Niềm tin ngành ô tô Nhật Bản lao dốc, tâm lý sản xuất toàn cầu chịu áp lực

Niềm tin kinh doanh trong lĩnh vực ô tô của Nhật Bản đã giảm mạnh, kéo chỉ số tâm lý của các nhà sản xuất đi xuống lần đầu tiên trong bốn tháng, theo khảo sát Reuters Tankan. Nguyên nhân đến từ việc các doanh nghiệp đang chật vật đối phó với thuế quan của Mỹ, chi phí tăng cao và nhu cầu yếu từ thị trường nước ngoài.

Khảo sát hàng tháng này, vốn theo dõi sát cuộc khảo sát kinh doanh hàng quý của Ngân hàng Nhật Bản, cho thấy chỉ số niềm tin của các nhà sản xuất giảm xuống +8 trong tháng 10 từ +13 trong tháng 9, mức thấp nhất kể từ tháng 7. Dự báo, chỉ số này sẽ tiếp tục giảm còn +4 vào tháng 1 tới.

Niềm tin giảm sâu nhất đến từ ngành ô tô và máy móc vận tải, khi chỉ số của nhóm này lao dốc xuống +9 từ +33. Đây là lĩnh vực chiếm khoảng 1/3 kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ năm ngoái và sử dụng khoảng 8% lực lượng lao động Nhật Bản, hiện đang phải gánh mức thuế 15% theo thỏa thuận thương mại mới với chính quyền Trump.

Chi phí đầu vào tăng mạnh — từ nguyên liệu, lao động đến năng lượng — là mối lo chung của nhiều doanh nghiệp. “Chúng tôi đang chứng kiến chi phí leo thang trên diện rộng, và không thể chuyển toàn bộ gánh nặng này sang khách hàng,” một quản lý tại công ty sản xuất thiết bị vận tải cho biết.

Chỉ số Reuters Tankan được tính bằng cách lấy tỷ lệ phản hồi lạc quan trừ đi tỷ lệ phản hồi bi quan; con số dương cho thấy số doanh nghiệp lạc quan nhiều hơn bi quan. Khảo sát được thực hiện từ 24/9 đến 3/10, gửi đến gần 500 công ty lớn ngoài lĩnh vực tài chính, với 237 phản hồi hợp lệ. Tất cả người tham gia đều được đảm bảo ẩn danh.

Trong số chín ngành sản xuất được khảo sát, năm ngành ghi nhận chỉ số giảm trong tháng 10. Các lĩnh vực máy móc và thiết bị chính xác cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế quan. “Chi phí bổ sung từ thuế của Mỹ, bao gồm thuế thép và nhôm, đang làm giảm triển vọng của chúng tôi,” một quản lý tại công ty máy móc nhận định.

Một số doanh nghiệp khác chỉ ra sự chậm lại của kinh tế Trung Quốc, khiến nhu cầu suy yếu và cạnh tranh tăng từ hàng nhập khẩu giá rẻ. Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản với 37 nhà kinh tế, suy giảm nhu cầu nước ngoài được xem là nguyên nhân chính khiến GDP quý III của Nhật có thể giảm 1.1% (tính theo năm hóa).

Ở chiều ngược lại, chỉ số tâm lý phi sản xuất vẫn ổn định ở +27, và được dự báo giảm nhẹ xuống +26 vào tháng 1. Tâm lý trong ngành bán lẻ cải thiện đáng kể, với chỉ số tăng lên +27 từ +20, nhờ doanh số tại các đô thị phục hồi và lượng khách du lịch quốc tế gia tăng.