Đây sẽ là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa hai bên kể từ tháng 3 năm 2022, nhưng hy vọng về một bước đột phá lớn đã bị suy giảm thêm bởi Donald Trump nói rằng sẽ không có tiến triển nào nếu không có cuộc gặp giữa ông và Putin.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco cũng đã nói rằng sẽ 'không có nhiều kỳ vọng' vào cuộc đàm phán về Ukraine ở Istanbul.

Trưởng phái đoàn Nga, cố vấn tổng thống Vladimir Medinsky, cho biết ông hy vọng đại diện của Ukraine sẽ có mặt để bắt đầu thảo luận vào thứ Sáu tại Istanbul lúc 14 giờ ngày hôm nay.

'Chúng tôi sẵn sàng làm việc,' Medinsky nói trong một video đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram. Ông cho biết phái đoàn của mình đã có cuộc đàm phán 'hiệu quả' vào tối thứ Năm với Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan.

Zelenskiy cho biết quyết định không tham dự mà cử phái đoàn cấp thấp cho thấy nhà lãnh đạo Nga không thực sự nghiêm túc trong việc chấm dứt chiến tranh. Nga cáo buộc Ukraine đang cố gắng 'làm trò' xung quanh cuộc đàm phán.

'Chúng tôi không thể chạy khắp thế giới để tìm Putin,' Zelenskiy nói sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại Ankara.

'Tôi cảm thấy sự thiếu tôn trọng từ Nga. Không có thời gian gặp mặt, không có chương trình nghị sự, không có phái đoàn cấp cao - đây là sự thiếu tôn trọng cá nhân. Đối với Erdogan, đối với Trump,' Zelenskiy nói với các phóng viên.

Zelenskiy cho biết ông cũng sẽ không đến Istanbul và rằng nhiệm vụ của đội ông là thảo luận về một lệnh ngừng bắn.

Một sắc lệnh do Zelenskiy ban hành cho biết phái đoàn của Ukraine sẽ do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu và bao gồm các phó cục trưởng cục tình báo, phó tổng tham mưu trưởng quân đội và thứ trưởng ngoại giao.

Ukraine ủng hộ một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, vô điều kiện trong 30 ngày, nhưng Putin nói rằng ông muốn bắt đầu đàm phán trước để thảo luận chi tiết về lệnh ngừng bắn đó. Hơn ba năm sau cuộc xung đột, Nga đang có lợi thế trên chiến trường và nói rằng Ukraine có thể lợi dụng việc tạm dừng chiến tranh để huy động thêm quân và mua thêm vũ khí phương Tây.

Cả Trump và Putin đều nói trong nhiều tháng rằng họ rất muốn gặp nhau, nhưng chưa có ngày cụ thể nào được ấn định. Trump, sau khi gây áp lực nặng nề lên Ukraine và xung đột với Zelenskiy tại Phòng Bầu dục vào tháng 2, gần đây đã bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn ngày càng tăng rằng Putin có thể đang 'câu giờ với tôi.'

'Sẽ không có gì xảy ra cho đến khi tôi và Putin gặp nhau,' Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Air Force One.

Rubio, phát biểu tại Antalya, sau đó đã lặp lại suy nghĩ đó: 'Đánh giá của tôi là tôi không nghĩ chúng ta sẽ có bước đột phá ở đây cho đến khi Tổng thống (Trump) và Tổng thống Putin tương tác trực tiếp về vấn đề này.'

Đề cập đến tình hình đàm phán hiện tại là 'bế tắc', Rubio cho biết ông sẽ tới Istanbul để gặp bộ trưởng ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ và phái đoàn của Ukraine vào thứ Sáu.

Trong khi Zelenskiy đợi Putin một cách vô vọng ở Ankara, các nhà đàm phán Nga lại không có ai để nói chuyện ở phía Ukraine. Khoảng 200 phóng viên tụ tập gần Cung điện Dolmabahce bên eo biển Bosphorus mà phía Nga đã chỉ định làm địa điểm.

Khi được hỏi liệu Putin có tham gia đàm phán vào thời điểm nào đó trong tương lai hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: 'Sự tham gia ở cấp độ nào, như thế nào sẽ được yêu cầu tiếp theo, vẫn còn quá sớm để nói ngay bây giờ.'

Nga cho biết vào thứ Năm rằng lực lượng của họ đã chiếm thêm hai khu định cư ở vùng Donetsk của Ukraine. Người phát ngôn của Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã cố ý nhắc nhở các phóng viên về bình luận của ông năm ngoái rằng Ukraine đang 'nhỏ lại' khi không có thỏa thuận ngừng chiến.

Khi bắt đầu, các cuộc đàm phán sẽ phải giải quyết một khoảng cách lớn giữa hai bên về một loạt vấn đề.

Trưởng phái đoàn Nga Medinsky là cựu bộ trưởng văn hóa, người đã giám sát việc viết lại sách giáo khoa lịch sử để phản ánh quan điểm của Moscow về cuộc chiến. Phái đoàn bao gồm một thứ trưởng quốc phòng, một thứ trưởng ngoại giao và cục trưởng cục tình báo quân đội.

Các thành viên chủ chốt của đội, bao gồm cả trưởng đoàn, cũng đã tham gia vào cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp cuối cùng ở Istanbul vào tháng 3 năm 2022 - và Medinsky vào thứ Năm nói rằng Nga coi cuộc đàm phán mới này là sự nối lại của những cuộc đàm phán đã bị gián đoạn ba năm trước.

'Nhiệm vụ của các cuộc đàm phán trực tiếp với phía Ukraine là sớm hay muộn cũng phải đạt được hòa bình lâu dài bằng cách loại bỏ các nguyên nhân gốc rễ cơ bản của cuộc xung đột,' Medinsky nói.

Các điều khoản được thảo luận vào năm 2022, khi Ukraine vẫn đang vật lộn sau cuộc tấn công ban đầu của Nga, sẽ cực kỳ bất lợi cho Kyiv. Chúng bao gồm yêu cầu của Moscow về việc cắt giảm lớn quy mô quân đội Ukraine.

Với việc quân đội Nga hiện kiểm soát gần một phần năm diện tích Ukraine, Putin vẫn giữ vững các yêu cầu lâu nay của mình là Kyiv phải nhượng bộ lãnh thổ, từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và trở thành một quốc gia trung lập.

Ukraine bác bỏ các điều khoản này vì cho rằng chúng tương đương với việc đầu hàng, và đang tìm kiếm sự đảm bảo an ninh trong tương lai từ các cường quốc trên thế giới, đặc biệt là Hoa Kỳ.