Sự trỗi dậy của địa chính trị: Thách thức mới cho sự ổn định của thị trường toàn cầu

Địa chính trị đứng đầu danh sách rủi ro của các nhà quản lý quỹ quốc gia năm nay. Sau một đợt tăng vọt, tiền đang đổ xô ra khỏi các điểm nóng tiềm năng như thị trường chứng khoán Đài Loan, và chảy vào các tài sản trú ẩn an toàn như vàng, vốn đã chạm mức cao kỷ lục vào tuần trước.

Quan điểm chung cho rằng thời kỳ hòa bình và tự do thương mại đã kết thúc, và giai đoạn tiếp theo có vẻ kém sinh lợi hơn.

Gần một nửa thế giới bầu cử năm nay, và kết quả cho đến nay phản ánh sự thay đổi tâm lý: Đài Loan bầu ra một tổng thống bị Bắc Kinh ghét cay ghét đắng, cử tri Pháp nghiêng mạnh về phe cánh hữu, còn ở Anh, phe cánh tả giành được đa số ghế lớn nhất trong một thế hệ.

Chỉ trong vòng 8 ngày, chiến dịch tranh cử Mỹ đã tạo ra những cú sốc: Ứng cử viên dẫn đầu Donald Trump suýt trúng đạn, còn Tổng thống Joe Biden rút lui khi chỉ còn chưa đầy 4 tháng nữa là đến ngày bầu cử.

Địa chính trị đã trở thành tâm điểm của sự chú ý và những tin tức gần đây đã đẩy mối quan ngại về địa chính trị lên hàng đầu trong tâm trí các nhà đầu tư.

Erik Knutzen, Giám đốc đầu tư đa tài sản tại Neuberger Berman - công ty quản lý tài sản trị giá 481 tỷ USD chia sẻ: "Đây chắc chắn là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà chúng tôi đã tích hợp vào quy trình làm việc suốt cả năm nay". Ông nói thêm: "Ở cấp độ cao, điều này được thể hiện qua việc đánh giá lại mức độ rủi ro tổng thể của danh mục đầu tư. Trong một môi trường có rủi ro địa chính trị cao, bạn sẽ phải giảm mức độ chấp nhận rủi ro xuống."

Điều này đã được thể hiện rõ qua biến động giá cả, khi thị trường ngay lập tức tập trung vào hai nguy cơ tiềm ẩn gia tăng nếu ông Trump giành chiến thắng: lạm phát và các hạn chế hoặc gián đoạn trong việc bán chất bán dẫn, đặc biệt là đối với Đài Loan.

Vàng, vốn được coi là công cụ phòng ngừa lạm phát và được ưa chuộng bởi các ngân hàng trung ương, đã tăng vọt lên mức kỷ lục trên 2,450 USD/oz trong những ngày sau vụ mưu sát cựu Tổng thống Trump - một sự kiện đã khiến những người ủng hộ ông càng thêm đoàn kết.

Prashant Kothaari, CEO của Alpha Alternatives, nhận định: "Tất cả chính sách của Trump đều có khả năng gây lạm phát - dù là cắt giảm thuế, nhập cư, hay đưa sản xuất về nước. Điều này sẽ khiến đồng USD mất giá. Do đó, đồng USD có thể sẽ "tụt hậu" so với vàng."

Đồng thời, hơn 100 tỷ đô la đã bị xóa sổ khỏi giá trị thị trường của Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) chỉ trong chưa đầy một tuần, sau khi Trump tỏ ra mập mờ về cam kết bảo vệ Đài Loan và ngành công nghiệp chip của họ.

Chỉ số rủi ro xuyên eo biển của Goldman Sachs, phân tích dựa trên tin tức, tuy chưa đạt đỉnh nhưng đã tăng trở lại trong tuần qua.

Đồng tiền Đài Loan đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 8 năm vào hôm thứ Hai, khi các nhà đầu tư rút khỏi hòn đảo - vốn đang đứng đầu về công nghệ sản xuất chip và là tâm điểm căng thẳng Mỹ-Trung.

Norman Villamin, chiến lược gia trưởng tại Union Bancaire Privée, nhận xét: "Sự trở lại của rủi ro địa chính trị này đã làm giảm đáng kể sự hào hứng đối với giao dịch phần cứng AI."

Rủi ro đuôi

Khi các nhà quản lý quỹ ngày càng chắc chắn về việc Mỹ sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9 và khả năng đảng Cộng hòa nắm quyền Nhà Trắng, những lo ngại về địa chính trị bắt đầu thấm vào tư duy dài hạn về tiềm năng kinh tế toàn cầu và những rủi ro tiềm ẩn.

Lãi suất cao đang bắt đầu gây tác động, trong khi tăng trưởng của Trung Quốc đang chậm lại. Các cuộc xung đột vẫn tiếp diễn ở Trung Đông và rìa châu Âu, nơi các cường quốc đứng về các phía đối lập.

David Bianco, Giám đốc đầu tư khu vực Mỹ tại DWS nhận định: "Chúng tôi thấy căng thẳng vẫn ở mức cao và dẫn đến những hậu quả chính sách có thể kéo dài cả thập kỷ."

Ông đề cập đến cổ phiếu năng lượng, quốc phòng và các hàng hóa như đồng và uranium là những lĩnh vực đang được nhà đầu tư chú ý.

Cổ phiếu Pháp đã tụt hậu so với châu Âu, và nợ chính phủ đạt mức chiết khấu cao nhất so với Đức trong 12 năm qua do lo ngại chính phủ chia rẽ do lo ngại về một chính phủ bị chia rẽ sẽ theo chủ nghĩa hoài nghi châu Âu và khó khăn trong việc cải thiện cán cân ngân sách.

David Zahn, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định châu Âu tại Franklin Templeton cho biết: "Chúng tôi giảm tỷ trọng trái phiếu Pháp và Ý vì cho rằng sẽ có nhiều ồn ào chính trị khi họ đàm phán để giảm thâm hụt ngân sách."

Tuy nhiên, không có dấu hiệu hoảng loạn trong đợt bán ra gần đây, chỉ số S&P 500 chỉ giảm khoảng 3% so với mức cao kỷ lục - điều mà nhiều nhà tham gia thị trường coi là sự điều chỉnh lành mạnh.

Hiện tại, biến động cổ phiếu Mỹ, đo bằng chỉ số VIX, đang tăng nhưng vẫn ở mức thấp. Tính đến đầu tuần trước, chưa có dòng tiền đáng kể nào chảy vào các quỹ "rủi ro đuôi" - được thiết kế để thu lợi trong thời kỳ suy thoái.

Matt Sherwood, người đứng đầu chiến lược đầu tư đa tài sản tại Perpetual ở Sydney nhận xét: "Địa chính trị không bao giờ là trọng tâm chính của thị trường tài chính, đặc biệt là đối với thị trường cổ phiếu - nơi luôn tập trung vào lãi suất và tăng trưởng lợi nhuận. Nhưng địa chính trị là một trong những vấn đề mà nếu được kích hoạt, có thể gây biến động mạnh. Vì vậy, nhà đầu tư cần một chiến lược đa dạng hóa chi phí thấp, vừa bảo vệ khỏi rủi ro giảm giá, vừa có tiềm năng tăng trưởng."

Hiện tại, các quyền chọn 6 tháng cho những biến động lớn trên thị trường, chẳng hạn như sự sụt giảm mạnh của cổ phiếu hoặc sự thay đổi đột ngột trong giao dịch đồng USD, đang được giao dịch với giá rẻ, cho thấy chúng không được ưa chuộng.

Tuy nhiên, gần đây đã có một số hoạt động mua vào và - như hiệu suất kém của cổ phiếu Trung Quốc đã chứng minh - sự lạc quan đã thúc đẩy lợi nhuận trong các chu kỳ trước đang dần phai nhạt.

Pankaj Agarwal, quản lý danh mục đầu tư tại văn phòng gia đình AT Capital ở Singapore, đang phòng ngừa rủi ro bằng cách giảm tỷ trọng cổ phiếu tiền mặt và mua vị thế call spread - một chiến lược có thể giới hạn lợi nhuận nhưng hạn chế sự sụt giảm. Những người khác đang điều chỉnh lại kỳ vọng cho một tương lai ít hứa hẹn hơn.

Michael Rosen, Giám đốc đầu tư của Angeles Investments tại Santa Monica kết luận: "Trong ba mươi năm qua, các nhà đầu tư đã hưởng lợi từ kỷ nguyên toàn cầu hóa và ổn định địa chính trị vĩ đại nhất mà thế giới từng chứng kiến. Một kỷ nguyên mới, đầy rủi ro hơn đã bắt đầu."