Suy thoái kinh tế là gì? Liệu kinh tế Anh có đang đi vào ngõ cụt?

1. Suy thoái kinh tế là gì?
Suy thoái kinh tế, hay suy thoái kỹ thuật xảy ra khi hai quý liên tiếp tăng trưởng GDP âm và các hoạt động kinh tế bị thu hẹp. Đối với hầu hết các nhà kinh tế, một cuộc suy thoái thực sự sẽ kéo theo hoạt động kinh tế giảm mạnh và kéo dài. Tuy nhiên, Vương quốc Anh chưa thực sự đối mặt với tình trạng đó, khi tỷ lệ thất nghiệp thấp và tâm lý người tiêu dùng và kinh doanh tích cực.

2. Điều gì khiến nó trở nên quan trọng?

Các chuyên gia kinh tế đã chấp nhận 1 nền kinh tế Anh gần như trì trệ trong nhiều năm, chính vì vậy thông tin về suy thoái kinh tế là không quá bất ngờ. Tăng trưởng kinh tế dù có vượt qua "ngưỡng 0" thực ra không có nhiều tác động tích cực, vì năng suất "ì ạch" vẫn sẽ cản trở các hoạt động dịch vụ công và giảm thiểu mức sống.

Về mặt chính trị, suy thoái kinh tế là một thuật ngữ gắn liền với chính sách "thắt lưng buộc bụng" và tỷ lệ thất nghiệp, nó sẽ được Đảng Lao động Anh sử dụng để điều hướng dư luận chống lại Đảng Bảo thủ.

Nếu xét theo GDP đầu người, Anh đã suy thoái kể từ quý 2/2022, sự suy giảm này bị che giấu bởi tỷ lệ di cư kỷ lục.

3. Cuộc suy thoái gần đây nhất ở Anh là khi nào?

Cuộc suy thoái kỹ thuật gần đây nhất ở Anh là vào nửa đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát và các lệnh phong tỏa đã khiến các hoạt động kinh tế sụt giảm. Đây là một cuộc suy thoái bất thường, do tác động của việc phong tỏa gây ra, chứ không phải là do những vấn đề nền tảng của nền kinh tế.

Trước đó, cuộc đại suy thoái do khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 đã khiến ​​tăng trưởng kinh tế ở Anh sụt giảm trong 4 quý liên tiếp.

4. Cuộc suy thoái sẽ tồi tệ đến mức nào?

Khác với hầu hết các cuộc suy thoái khác, cuộc suy thoái này không đi kèm với tỷ lệ thất nghiệp cao và tiền lương giảm, do thị trường lao động thắt chặt hậu Covid, các công ty không muốn sa thải nhân viên ngay cả khi lợi nhuận có thể giảm. Đồng thời, tình trạng thiếu lao động, do các yếu tố như Brexit và số lượng lớn công dân Anh bị dịch bệnh dai dẳng, cũng khiến mức lương duy trì cao.

Các cuộc khảo sát niềm tin kinh doanh ngày càng cho thấy nhiều tín hiệu tích cực trong 4 tháng qua, khi áp lực lạm phát đang bắt đầu giảm.

Tất cả những điều này cho thấy người lao động có thể ít bị ảnh hưởng hơn so với những đợt suy thoái trước đây.

5. Suy thoái đồng nghĩa với việc giảm đầu tư công?

Đầu tư công đã tăng vọt kể từ sau đại dịch, khiến Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt khó khăn hơn trong việc thực hiện các mục tiêu tài chính của mình.

Suy thoái kinh tế có thể làm giảm thuế, hạn chế ngân sách. Nhưng sau khi các cuộc thăm dò cho thấy Đảng Lao động sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, Hunt đã hứa hẹn cắt giảm thuế nhằm thu hút cử tri quay trở lại. Các nguồn tin của Bộ Tài chính cho biết những khoản cắt giảm đó sẽ được tài trợ bằng khoản cắt giảm ngân sách, vốn đã suy yếu dưới sức ép của lạm phát. Vì vậy, trong tương lai các dịch vụ công có thể sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Nếu được lên nắm quyền, Đảng Lao động hứa sẽ tăng cường đầu tư công nhưng vẫn thận trọng trong việc vay nợ, để thể hiện mình là người có trách nhiệm về mặt tài chính.

6. Khi nào mọi thứ sẽ bắt đầu ổn định?

Ngân hàng Anh cho rằng lạm phát sẽ quay trở lại mục tiêu 2% vào mùa xuân. Nếu lạm phát được duy trì ổn định, BOE có thể bắt đầu hạ lãi suất từ mức cao nhất trong 16 năm, điều này sẽ làm giảm chi phí đi vay và thúc đẩy tiêu dùng. Thị trường đang dự đoán mức cắt giảm là 76bps trong năm nay.

Ngân hàng Anh dự báo tăng trưởng sẽ mạnh trở lại trong vài năm tới, do tác động từ lãi suất giảm dần. Nhưng nền kinh tế Anh vẫn được dự đoán chỉ tăng trưởng 1% vào năm 2026, yếu hơn nhiều so với các nền kinh tế lớn khác.

7. Phần còn lại thì sao?

Dữ liệu công bố ngày 14/2 cho thấy Nhật Bản cũng đã rơi vào suy thoái khi người dân cắt giảm chi tiêu. Giờ đây, Đức đã soán ngôi Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, nhưng tốc độ tăng trưởng của Đức cũng không thực sự được đánh giá cao.

Nền kinh tế Đức suy giảm vào năm 2023 và Chủ tịch Bundesbank Joachim Nagel cho biết nền kinh tế này có thể suy thoái nhẹ trong quý 1/2024.

Tính đến thời điểm hiện tại, toàn bộ khu vực đồng tiền chung châu Âu cũng đã tránh được suy thoái nhờ tốc độ tăng trưởng vững chắc ở Ý và Tây Ban Nha vào cuối năm 2023 đã bù đắp cho tình trạng bất ổn ở Đức.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ vẫn tương đối mạnh, nhưng một số chuyên gia kinh tế vẫn dự đoán nền kinh tế sẽ thu hẹp trong hai quý cuối năm nay.