Thâm hụt ngân sách tại Anh vượt xa dự báo, Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves đối diện bài toán nan giải

Thâm hụt ngân sách tại Anh vượt xa dự báo, Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves đối diện bài toán nan giải

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

15:38 21/03/2025

Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves đang đối mặt với một thực tế đáng lo ngại: mức thâm hụt ngân sách của Vương quốc Anh trong năm tài chính hiện tại đã vượt xa dự báo ban đầu, phản ánh sự mong manh của tài chính công ngay trước thềm bài phát biểu kinh tế quan trọng vào ngày 26/3.

Trong 11 tháng đầu năm tài khóa, mức thâm hụt đã đạt 132.2 tỷ bảng Anh (171 tỷ USD), cao hơn 20.4 tỷ bảng so với dự báo của Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR) hồi tháng 10. Đặc biệt, riêng trong tháng 2, chính phủ đã vay thêm 10.7 tỷ bảng, một con số cao hơn cả mức kỳ vọng của giới kinh tế và OBR.

Những con số trên cho thấy ngân sách chính phủ đang ngày càng eo hẹp, tạo ra thách thức lớn cho chiến lược tài chính của bà Reeves. Khi mới nhậm chức, bà từng có một khoảng dư tài chính 9.9 tỷ bảng so với quy tắc ngân sách đặt ra. Tuy nhiên, đến nay, phần dư này đã không còn. Điều đó đồng nghĩa với việc bà Reeves gần như chắc chắn sẽ phải công bố kế hoạch cắt giảm mạnh chi tiêu công và phúc lợi xã hội, với tổng giá trị lên đến hàng tỷ bảng, trong Tuyên bố Mùa Xuân sắp tới.

Thâm hụt ngân sách Anh vượt dự báo 20 tỷ bảng sau 11 tháng

Thực tế, bài toán tài khóa của Reeves không chỉ là một thách thức kinh tế mà còn đang tạo ra những rạn nứt trong nội bộ chính phủ. Trước đó, khi công bố ngân sách, Bộ trưởng Tài chính đã hứng chịu chỉ trích từ cộng đồng doanh nghiệp khi áp đặt mức tăng thuế lên tới 40 tỷ bảng nhằm bù đắp lỗ hổng tài chính để lại bởi chính phủ Bảo thủ tiền nhiệm. Tuy nhiên, việc bà chuyển hướng từ tăng thuế sang cắt giảm chi tiêu công hiện tại lại tiếp tục gây chia rẽ trong nội bộ Đảng Lao động, trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ của đảng này đã sụt giảm đáng kể trong các cuộc thăm dò kể từ khi lên nắm quyền vào mùa hè năm ngoái.

Tuyên bố Mùa Xuân sắp tới không chỉ là cơ hội để Reeves đưa ra chiến lược tài chính mới mà còn là dịp để công bố các dự báo cập nhật từ OBR. Hồi tháng 10, OBR từng dự báo mức thâm hụt ngân sách cho năm tài chính 2024-2025 sẽ đạt 127.5 tỷ bảng, nhưng với thực trạng hiện tại, con số này có thể lên tới 150 tỷ bảng. Thâm hụt ngân sách trong 11 tháng đầu năm đã cao hơn 14.7 tỷ bảng so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tình hình tài chính công đang xấu đi nhanh chóng.

Bên cạnh đó, mục tiêu dài hạn của Reeves trong việc cân bằng chi tiêu thường xuyên với nguồn thu thuế vào cuối thập kỷ này cũng đang bị đe dọa bởi hàng loạt yếu tố bất lợi. Lãi suất vay nợ tăng cao khiến chi phí trả nợ của chính phủ ngày càng lớn, trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế suy yếu làm suy giảm nguồn thu ngân sách. Căng thẳng thương mại toàn cầu, đặc biệt là chính sách thuế quan cứng rắn của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, càng làm gia tăng những bất ổn đối với nền kinh tế Anh.

Trên thực tế, tháng 2 thường là một trong những giai đoạn có kết quả tài khóa khả quan hơn, nhờ vào nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân tự kê khai (đến hạn vào ngày 31/1) tiếp tục chảy vào ngân sách. Tuy nhiên, tổng thu ngân sách trong cả năm vẫn thấp hơn kỳ vọng, phần lớn do chính sách cắt giảm bảo hiểm quốc gia của chính phủ tiền nhiệm làm suy yếu một trong những nguồn thu quan trọng nhất. Trong khi đó, chi tiêu công lại tăng nhanh hơn dự kiến, bị đẩy lên bởi chi phí phúc lợi xã hội leo thang và mức tăng lương hào phóng dành cho khu vực công. Các số liệu mới nhất cũng cho thấy mức vay nợ trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 1 đã bị điều chỉnh tăng lên, phản ánh áp lực tài khóa ngày càng lớn.

Hiện tại, tổng nợ công của Anh đã lên tới 2.8 nghìn tỷ bảng, tương đương 95.5% GDP vào tháng 2 – mức cao nhất kể từ đầu những năm 1960, theo Văn phòng Thống kê Quốc gia (ONS). Trong bối cảnh này, chính phủ Đảng Lao động đang hướng tới một thước đo tài khóa rộng hơn – Nghĩa vụ Tài chính Ròng của Khu vực Công (PSNFL), với mục tiêu đưa tỷ lệ này giảm dần so với quy mô nền kinh tế vào cuối thập kỷ. Tuy nhiên, số liệu mới nhất cho thấy PSNFL hiện ở mức 82.9% GDP, tương đương 2.4 nghìn tỷ bảng – cao hơn 2 điểm phần trăm so với một năm trước.

Rõ ràng, Reeves đang phải đối diện với một bài toán tài khóa cực kỳ nan giải. Những gì bà công bố vào ngày 26/3 không chỉ định hình chính sách tài chính của chính phủ mà còn có thể quyết định tương lai chính trị của chính Đảng Lao động. Nếu không thể đưa ra một chiến lược khả thi để kiểm soát thâm hụt và duy trì tăng trưởng, Reeves có thể sẽ phải đối mặt với những áp lực chính trị ngày càng gia tăng trong những tháng tới.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Bảy sự thật về thương mại: Khi thuế quan trở thành công cụ bóp méo nền kinh tế
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Bảy sự thật về thương mại: Khi thuế quan trở thành công cụ bóp méo nền kinh tế

Trong bối cảnh hỗn loạn của các cuộc chiến thuế quan hiện nay, chúng ta đang chứng kiến những hiện tượng kỳ quặc chưa từng có: từ việc áp thuế lên những hòn đảo hoang vắng chỉ có chim cánh cụt sinh sống, đến những định nghĩa mang tính giả-học-thuật về khái niệm "đối ứng" trong thương mại.
Thị trường kể từ “ngày giải phóng”: "Lên voi xuống chó" theo từng dòng tweet
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Thị trường kể từ “ngày giải phóng”: "Lên voi xuống chó" theo từng dòng tweet

Kể từ sáng ngày 3 tháng 4 — thời điểm ngay sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ áp đặt loạt thuế quan mới trong khuôn khổ chính sách được ông gọi là “ngày giải phóng” — thị trường tài chính toàn cầu đã bước vào một chu kỳ biến động dữ dội, với những cú tăng giảm chóng mặt chẳng khác nào một chuyến tàu lượn siêu tốc.
Cơn sốt vàng bùng nổ tại Trung Quốc giữa căng thẳng của cuộc chiến thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Cơn sốt vàng bùng nổ tại Trung Quốc giữa căng thẳng của cuộc chiến thương mại

Giá vàng lập đỉnh đã thổi bùng làn sóng đầu cơ tại Trung Quốc, với khối lượng giao dịch và dòng tiền vào ETF tăng vọt. Nhà đầu tư cá nhân đổ xô mua vàng để phòng ngừa rủi ro trong bối cảnh kinh tế giảm tốc và căng thẳng thương mại leo thang. Trước tình hình quá nóng, giới chức Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo về biến động thị trường.
Bắc Kinh chuẩn bị kích thích kinh tế khi tăng trưởng suy yếu và áp lực từ Mỹ gia tăng
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Bắc Kinh chuẩn bị kích thích kinh tế khi tăng trưởng suy yếu và áp lực từ Mỹ gia tăng

Bộ Chính trị Trung Quốc dự kiến nhóm họp cuối tháng này để đánh giá triển vọng kinh tế và khả năng đẩy nhanh thực thi các biện pháp hỗ trợ. Tăng trưởng quý II được dự báo suy yếu do ảnh hưởng từ thuế quan Mỹ và tiêu dùng giảm tốc. Giới phân tích cho rằng Bắc Kinh có thể mở rộng kích thích để giữ vững mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% trong năm nay.
IMF: Châu Á có thể cắt giảm lãi suất để ứng phó cú sốc thuế quan từ Mỹ
Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

IMF: Châu Á có thể cắt giảm lãi suất để ứng phó cú sốc thuế quan từ Mỹ

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết các ngân hàng trung ương ở châu Á hiện có dư địa để hạ lãi suất, nhằm hỗ trợ nhu cầu trong nước và giảm bớt tác động từ căng thẳng thương mại toàn cầu, trong bối cảnh khu vực này có nền tảng vững chắc hơn nhiều so với thời kỳ khủng hoảng tài chính châu Á.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ