Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

09:23 18/06/2024

Tuần trước, một số báo cáo cho rằng thỏa thuận petrodollar giữa Mỹ và Saudi đã bị huỷ bỏ và dự đoán Ả Rập Saudi sẽ bán dầu trên thị trường quốc tế bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, bao gồm cả đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.

Tuy nhiên, những thông tin này có phần không chính xác: Ả Rập Saudi đã giao dịch bằng các loại tiền tệ khác ngoài USD trong nhiều thập kỷ, và chưa từng có một hiệp ước chính thức nào (với ngày hết hiệu lực cụ thể) chi phối thỏa thuận không chính thức vốn được gọi là "hệ thống petrodollar".

Nhưng bất chấp sai sót, những thông tin này cho thấy một xu hướng thực tế: Ả Rập Saudi đang dần giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ. Rất có thể phản ánh việc gia nhập khối BRICS mở rộng gần đây, nước này đang có xu hướng thanh toán các giao dịch dầu mỏ bằng nhiều loại tiền tệ khác ngoài đồng USD. Do sự liên minh ngày càng chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Tây Âu, cùng những nỗ lực nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng, Ả Rập Saudi đã tăng cường các hoạt động kinh tế và ngoại giao với Trung Quốc, Iran, Nga - những quốc gia được xem là đối thủ chính của Hoa Kỳ trên thị trường quốc tế. Những động thái gần đây hướng tới việc chấp nhận các loại tiền tệ khác ngoài USD phản ánh sự thay đổi địa chính trị rộng lớn hơn nhằm khỏi khỏi sự thống trị của Hoa Kỳ.

Hệ thống petrodollar, được hình thành vào những năm 1970, là một thỏa thuận không chính thức, trong đó Ả Rập Saudi đồng ý bán dầu độc quyền bằng USD để đổi lấy sự bảo vệ của quân đội Hoa Kỳ và đầu tư của Mỹ vào TPCP Hoa Kỳ. Ngay sau sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods năm 1971, thỏa thuận này đã củng cố giá trị của đồng USD và đảm bảo sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ả Rập Saudi. Nó cũng đảm bảo nhu cầu tương đối ổn định đối với TPCP Hoa Kỳ, một khoản lợi nhuận bất ngờ mà sau 5 thập kỷ đã trở thành một gánh nặng khổng lồ.

Tuy nhiên, một vài thay đổi về chính sách gần đây cho thấy sự rời bỏ khuôn khổ trước đây.

Vào tháng 1/2023, Bộ trưởng tài chính Ả Rập Saudi đã công bố về khả năng thực hiện giao dịch bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau. Tiếp theo đó là việc tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga và thiết lập thỏa thuận hoán đổi tiền tệ theo tỷ giá hối đoái ấn định với Trung Quốc. Đây là những điều chỉnh trong chiến lược, khi Ả Rập Saudi tìm cách xây dựng mối quan hệ linh hoạt với các cường quốc trong khu vực và trên toàn cầu - đang nổi lên ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ.

Bỏ qua những thông tin phóng đại và sai lệch, quan hệ Mỹ-Saudi đang suy yếu chỉ là một ví dụ trong xu hướng ngày càng thịnh hành về tầm ảnh hưởng đang giảm sút của Mỹ trên thị trường tiền tệ toàn cầu và tài chính quốc tế. Sự thay đổi này phản ánh việc "vũ khí hóa" đồng USD vào đầu năm 2022 và hàng loạt các chính sách của Mỹ đang khiến đồng USD trở nên kém hấp dẫn hơn. Chắc chắn, tác động của những thay đổi này sẽ không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được ngay lập tức.

Tuy nhiên, những diễn biến đang nổi lên với tốc độ ngày càng nhanh cho thấy sự suy giảm về khả năng kiểm soát và vai trò của Mỹ trong các vấn đề tài chính và địa chính trị toàn cầu.

Zerohedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Giới chức Hoa Kỳ ngày càng bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn trước tiến độ chậm chạp của tiến trình hòa bình tại Ukraine. Điểm mấu chốt của vấn đề nằm ở sự miễn cưỡng bất thường của họ trong việc gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải thực hiện những nhượng bộ đáng kể. Trong bối cảnh Hoa Kỳ không sẵn lòng hành động, các quốc gia châu Âu cần phải chủ động đảm nhận vai trò này.
Thị trường tài chính trước sóng gió mới từ chính sách thương mại của Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thị trường tài chính trước sóng gió mới từ chính sách thương mại của Mỹ

Thị trường tài chính toàn cầu đang căng thẳng sau khi Mỹ thay đổi đột ngột chính sách thương mại và gia tăng nguy cơ can thiệp vào Fed. IMF cảnh báo rủi ro tài chính leo thang, trong khi Trung Quốc phản ứng cứng rắn với bất kỳ thỏa thuận nào gây tổn hại đến lợi ích của nước này. Nhà đầu tư đang dõi theo diễn biến trái phiếu và USD để đo lường mức độ áp lực lên chính quyền Trump.
Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?
Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Trong thương mại, độc lập là sức mạnh. Phụ thuộc là rủi ro. Một quốc gia càng có khả năng tự cung tự cấp, càng có nhiều quyền kiểm soát vận mệnh kinh tế của chính mình. Ngược lại, khi phụ thuộc vào hàng hóa, nguyên liệu hoặc công nghệ từ bên ngoài, quốc gia đó trở nên dễ tổn thương trước các cú sốc địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng hay sự thao túng của đối thủ.
Trump đẩy mạnh áp lực lên Powell: Cảnh báo suy thoái kinh tế nếu Fed không nhanh chóng hạ lãi suất
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Trump đẩy mạnh áp lực lên Powell: Cảnh báo suy thoái kinh tế nếu Fed không nhanh chóng hạ lãi suất

Trong một diễn biến mới nhất phản ánh mối quan hệ căng thẳng giữa Nhà Trắng và chính sách tiền tệ độc lập, Tổng thống Donald Trump đã gia tăng áp lực lên Cục Dự trữ Liên bang (Fed) với cảnh báo nghiêm khắc về nguy cơ suy thoái kinh tế nếu không có động thái hạ lãi suất nhanh chóng.
Trump, Vance và cuộc tấn công vào các trường đại học Mỹ dưới danh nghĩa chống bài Do Thái
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Trump, Vance và cuộc tấn công vào các trường đại học Mỹ dưới danh nghĩa chống bài Do Thái

Chính quyền Trump đang lợi dụng cáo buộc bài Do Thái để gây áp lực lên các trường đại học, nhằm kiểm soát tư tưởng và phá vỡ nền học thuật tự do. Các yêu sách can thiệp sâu vào tuyển sinh, nhân sự và quan điểm chính trị cho thấy mục tiêu không phải là bảo vệ sinh viên Do Thái mà là trấn áp môi trường học thuật độc lập. Nếu thành công với Harvard, cả hệ thống giáo dục đại học Mỹ có thể bị khuất phục.
Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Làn sóng bán tháo dữ dội đang càn quét khắp thị trường Mỹ, với cổ phiếu, trái phiếu chính phủ dài hạn và USD đồng loạt lao dốc, phản ánh rõ nét hệ quả trực tiếp từ các quyết sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Bức tranh kinh tế ảm đạm này đang làm dấy lên ba mối lo ngại chính có thể xói mòn nền tảng kinh tế vững chắc nhất thế giới.
Khi những điều phi lý trở thành chuẩn mực: Định nghĩa lại ‘bình thường’ trong thời đại siêu bình thường hóa
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Khi những điều phi lý trở thành chuẩn mực: Định nghĩa lại ‘bình thường’ trong thời đại siêu bình thường hóa

Trong bối cảnh các chỉ số tài chính dường như chỉ còn phản ánh kỳ vọng đầu cơ và chính sách nới lỏng cực độ hơn là nền tảng thực của nền kinh tế, ngày càng nhiều chuyên gia cho rằng toàn bộ hệ thống kinh tế hiện tại đã rơi vào một trạng thái đặc biệt: siêu bình thường hóa (hypernormalization).
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ