Trump thúc đẩy cuộc gặp Zelenskyy – Putin, cam kết phối hợp đảm bảo an ninh Ukraine với châu Âu

Trong bài đăng trên mạng xã hội tối thứ Hai, sau một ngày ngoại giao căng thẳng ở Washington, Trump cho biết Mỹ sẽ cung cấp “sự phối hợp” cho các đảm bảo an ninh của châu Âu — nhưng không cam kết trực tiếp hỗ trợ quân sự cho Kyiv.

Điện Kremlin cũng không xác nhận Nga sẽ sắp xếp cuộc gặp giữa Putin và Zelenskyy, khiến trọng tâm trong đề xuất của Trump bị bỏ ngỏ.

Tổng thống Mỹ chịu áp lực từ Zelenskyy và các đồng minh châu Âu phải đưa ra đảm bảo an ninh mạnh mẽ cho Ukraine.

Phát biểu bên cạnh tổng thống Ukraine tại Phòng Bầu Dục, Trump nói Mỹ sẽ tham gia giúp Ukraine "tự vệ" nhưng gánh nặng chủ yếu sẽ đặt lên vai châu Âu. Sau đó, trên Truth Social, ông viết: “Trong cuộc gặp, chúng tôi đã thảo luận về các đảm bảo an ninh cho Ukraine, những đảm bảo này sẽ do nhiều quốc gia châu Âu cung cấp, với sự phối hợp của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.”

Tổng thư ký NATO Mark Rutte, người tham dự các cuộc đàm phán tại Washington cùng Trump, Zelenskyy và nhiều lãnh đạo châu Âu, nói với Fox News rằng nhóm sẽ làm việc về chi tiết các đảm bảo an ninh cho Ukraine “trong những ngày tới” và sẽ họp trực tuyến. Ông cũng cho biết việc triển khai binh lính sẽ được đưa ra trong các cuộc thảo luận của các nước thành viên NATO.

Nỗ lực của Trump nhằm tổ chức cuộc gặp giữa tổng thống Ukraine và Nga cho thấy ông vẫn thấy có cơ hội đóng vai trò trung gian giải quyết xung đột. Nga không xác nhận Putin sẽ gặp Zelenskyy, hoặc đang chuẩn bị một hội nghị song phương, ngay cả sau khi tổng thống Mỹ và Nga điện đàm giữa lúc diễn ra đàm phán hôm thứ Hai.

Cố vấn đối ngoại của Putin, Yuri Ushakov, chỉ cho biết Điện Kremlin đồng ý “hỗ trợ đối thoại trực tiếp” và “thảo luận về việc nâng cấp cấp độ đại diện của Nga và Ukraine.”

Thủ tướng Đức Friedrich Merz, cũng có mặt tại Washington, cho biết cuộc gặp Putin–Zelenskyy có thể diễn ra trong vòng hai tuần, sau đó sẽ là hội nghị thượng đỉnh ba bên có Trump tham dự. “Chúng ta không biết tổng thống Nga có đủ can đảm đến tham dự hội nghị hay không. Vì vậy, chúng ta phải thuyết phục ông ấy,” ông nói.

Một quan chức châu Âu tham gia phái đoàn đến Washington cho biết vấn đề lãnh thổ không nằm trong các cuộc thảo luận. Vị quan chức nói rằng các đại diện châu Âu hài lòng khi Trump khẳng định: “Đó không phải là việc của tôi, đó là vấn đề của Ukraine.”

Trump cũng không đưa ra lời đe dọa mới nào nhằm trừng phạt kinh tế Nga nếu Putin tiếp tục từ chối chấm dứt chiến tranh, nhưng vị quan chức châu Âu cho biết họ tin rằng họ đã đưa tổng thống Mỹ trở lại lập trường như trước hội nghị ở Alaska.

Các cuộc họp kéo dài hơn sáu giờ tại Washington đánh dấu một bước thúc đẩy ngoại giao khẩn cấp mới của Zelenskyy và các đồng minh châu Âu nhằm giành thêm sự ủng hộ từ Trump, trong bối cảnh có nhiều lo ngại về kết quả hội nghị Alaska hôm thứ Sáu.

Cuộc họp của các nhà lãnh đạo châu Âu — bao gồm Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron — tại Nhà Trắng là cuộc gặp lớn nhất kể từ hội nghị thượng đỉnh NATO năm ngoái, khi Joe Biden còn là tổng thống.

Nhiều nhà lãnh đạo châu Âu đã phải cắt ngắn kỳ nghỉ hè để bay gấp đến Washington, thể hiện sự đoàn kết với Zelenskyy.

Trump nhiều lần nhấn mạnh mong muốn được coi là một “người kiến tạo hòa bình” toàn cầu, và một số nhà lãnh đạo châu Âu đã ca ngợi ông để cải thiện bầu không khí. Rutte gọi sự sẵn sàng thảo luận các đảm bảo an ninh cho Kyiv của Trump là một “bước đột phá”.

Phái đoàn của Zelenskyy cũng mang đến Nhà Trắng hôm thứ Hai một đề xuất nhằm mua vũ khí Mỹ trị giá 100 tỷ USD, để thuyết phục tổng thống Mỹ ủng hộ.

Trump hy vọng sẽ công bố một hội nghị thượng đỉnh ba bên với Zelenskyy và Putin, nhưng cuối cùng chỉ dừng ở đề xuất sắp xếp cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo kia, tại một địa điểm chưa xác định. “Sau khi cuộc gặp đó diễn ra, chúng ta sẽ có một hội nghị ba bên, gồm hai tổng thống và tôi. Một lần nữa, đây là bước khởi đầu rất tốt cho một cuộc chiến đã kéo dài gần bốn năm,” ông nói.