Tương lai nào cho lãi suất? Fed theo dõi sát sao biến động việc làm và giá cả

Trong một cuộc phỏng vấn đáng chú ý với CNBC vào thứ Sáu, ông Christopher J. Waller - một trong những Thống đốc có tiếng nói quan trọng của Fed - đã phác họa ba kịch bản có thể xảy ra. Nếu tình hình kinh tế vẫn ổn định, Fed có thể tiếp tục giảm lãi suất từng bước nhỏ, mỗi lần 25 bps. Tuy nhiên, nếu lạm phát bất ngờ gia tăng, Fed sẽ không ngần ngại giữ nguyên mức lãi suất hiện tại.

Đáng chú ý, ông Waller cũng đề cập đến một kịch bản táo bạo hơn. Nếu thị trường lao động suy yếu nhanh hơn dự kiến hoặc lạm phát giảm mạnh bất ngờ, Fed sẵn sàng đẩy nhanh tốc độ giảm lãi suất.

Nhấn mạnh quan điểm này, ông Waller tuyên bố: "Nếu các chỉ số kinh tế bắt đầu suy yếu và tiếp tục đà giảm, chúng tôi sẽ không ngần ngại áp dụng chính sách cắt giảm lãi suất quyết liệt. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là đưa lạm phát về mức 2% - con số lý tưởng mà Fed luôn hướng tới."

Các ngân hàng trung ương dường như đang chuẩn bị cắt giảm lãi suất nhanh hơn nhiều so với dự đoán của hầu hết các nhà kinh tế cách đây một vài tháng. Điều này khiến một số người đặt câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi đột ngột trong chính sách của Fed. Quyết định cắt giảm lãi suất với mức độ lớn hơn thông thường - 50 bps - của Fed trong tuần này cũng khiến nhiều nhà đầu tư tự hỏi liệu có thể có những động thái lớn khác trong tương lai.

Những nhận xét của ông Waller cung cấp cái nhìn sâu sắc về tư duy của Fed tại một thời điểm quan trọng. Các nhà hoạch định chính sách đang cố gắng đưa lãi suất - vốn đã được tăng nhanh chóng từ năm 2022 và duy trì ở mức cao kể từ năm 2023 - trở lại mức bình thường hơn, khi mà lãi suất không còn gây áp lực quá lớn lên nền kinh tế. Tuy nhiên, việc thực hiện điều này nhanh đến mức nào là một câu hỏi đầy thách thức.

Một mặt, nếu các nhà hoạch định chính sách mạnh tay cắt giảm lãi suất nhưng lạm phát lại bùng phát hoặc dai dẳng như đã từng xảy ra nhiều lần trước đây, họ có nguy cơ bị chỉ trích là hành động quá vội vàng. Hệ quả là mức tăng giá có thể vẫn có thể duy trì ở ngưỡng cao hơn mức lạm phát.

Ngược lại, nếu Fed thận trọng quá mức, chỉ hạ lãi suất một cách dè dặt trong khi lạm phát đang hạ nhiệt và thị trường lao động đang chậm lại, họ có thể vô tình kìm hãm đà phát triển kinh tế quá mức. Kịch bản này có thể dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt hoặc đẩy lạm phát xuống mức quá thấp, gây ra những bất ổn kinh tế khác.

Trong ba năm qua, mối quan tâm hàng đầu của các quan chức Fed là ngăn chặn lạm phát tăng vọt hơn là lo lắng về tình trạng lạm phát quá thấp. Tuy nhiên, qua những chia sẻ trên CNBC, ông Waller đã hé lộ một sự chuyển hướng đáng chú ý trong tầm nhìn của cơ quan này.

"Tôi nhận thấy lạm phát đang theo một quỹ đạo thấp hơn so với dự báo ban đầu của chúng tôi. Tôi tin rằng lạm phát đang đi đúng hướng, miễn là chúng ta không để nó rơi xuống mức quá thấp."

Dù chỉ là 1 trong số 12 vị quan chức có tiếng nói quyết định trong các cuộc họp hoạch định chính sách tiền tệ, nhưng lời phát biểu của ông Waller mang một trọng lượng đáng kể. Đây là một trong những phản hồi đầu tiên kể từ sau quyết định cắt giảm lãi suất mang tính bước ngoặt của Fed vào đầu tuần. Hơn nữa, những chia sẻ này không chỉ đồng điệu mà còn bổ sung chi tiết cho thông điệp mà Chủ tịch Fed Jerome Powell đã truyền tải trong cuộc họp báo sau quyết định hôm thứ Tư.

Trong cuộc họp báo đó, ông Powell đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của Bản Tóm tắt Dự báo Kinh tế - một tài liệu quan trọng được Fed công bố hàng quý, bao gồm các dự báo về tăng trưởng, thất nghiệp và lãi suất. Ông coi đây như một kim chỉ nam cho những bước đi tiếp theo của ngân hàng trung ương. Đáng chú ý, các dự báo này hé lộ khả năng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất thêm hai lần nữa trong năm nay.

"Mọi quyết định của chúng tôi sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên diễn biến thực tế của nền kinh tế," ông Powell khẳng định một cách chắc chắn. "Chúng tôi có thể đẩy nhanh tiến độ nếu tình hình cho phép, hoặc chậm lại nếu cần thiết. Thậm chí, chúng tôi cũng sẵn sàng tạm dừng nếu đó là lựa chọn phù hợp nhất."

Quyết định đột phá của Fed trong việc cắt giảm lãi suất mạnh mẽ tuần này không chỉ đơn thuần là phản ứng trước những biến động trên thị trường lao động. Dù tỷ lệ thất nghiệp đã leo thang lên 4.2%, một mức tăng đáng kể so với con số 3.4% của năm trước, và nhịp độ tuyển dụng đã chậm lại đáng kể trong thời gian gần đây, nhưng đó chưa phải là toàn bộ câu chuyện. Qua những chia sẻ của ông Waller, có thể thấy rằng diễn biến gần đây của lạm phát cũng đóng vai trò quan trọng trong quyết định này.

Ông Waller tiết lộ rằng các dự báo về chỉ số lạm phát PCE tháng 8, dự kiến sẽ được công bố trong tuần tới, đang ở mức cực kỳ thấp, bất chấp việc lạm phát trong lĩnh vực dịch vụ nhà ở vẫn đang ở mức cao đáng kể.

Nhận định này đã khiến ông phải thốt lên rằng: "Thật đáng kinh ngạc, lạm phát đang hạ nhiệt với tốc độ vượt xa dự đoán của tôi". Chính nhận thức này đã thôi thúc ông ủng hộ một động thái táo bạo - cắt giảm lãi suất mạnh mẽ 50 bps vào tháng 9, một bước đi vượt xa thông lệ thường thấy.

Tuy nhiên, trong một tổ chức đa dạng như Fed, sự đồng thuận không phải lúc nào cũng dễ dàng đạt được. Michelle Bowman, một thành viên có tiếng nói quan trọng khác trong Ban Thống đốc Fed, đã bày tỏ quan điểm trái chiều. Bà đã bỏ phiếu phản đối quyết định giảm cắt lãi suất 50 bps, thay vào đó ủng hộ một bước đi thận trọng hơn với mức giảm 25 bps. Trong một tuyên bố chính thức vào hôm thứ Sáu, bà đã làm rõ lập trường của mình. "Tôi nhận thấy một rủi ro đáng kể," bà Bowman cảnh báo. "Động thái chính sách mạnh mẽ này của Ủy ban có thể bị hiểu lầm là một tuyên bố chiến thắng quá sớm đối với sứ mệnh ổn định giá cả của chúng ta."