Viễn cảnh thâm hụt ngân sách khi Trump quay trở lại Nhà Trắng: Điểm yếu hay bàn đạp cho sức mạnh đồng USD?

Các chuyên gia cho rằng chiến thắng của Trump nhiều khả năng sẽ khiến thâm hụt ngân sách liên bang tăng cao hơn so với kịch bản Kamala Harris nắm quyền. Hệ quả tất yếu là nền kinh tế sẽ tăng trưởng nóng, buộc Fed phải thắt chặt chính sách tiền tệ. Thêm vào đó, các chính sách siết chặt nhập cư và tăng thuế quan mà Trump đề xuất được dự báo sẽ đẩy lạm phát lên cao.

Mối tương quan này đã được phản ánh qua nhiều biểu đồ phân tích xuất hiện dày đặc trong các báo cáo nghiên cứu gần đây. Tuy nhiên, cần có cái nhìn thận trọng về vấn đề này. Như các phân tích trước đây của chúng tôi đã chỉ ra, độ chính xác của thị trường dự báo đối với các cuộc bầu cử là không đồng đều, và những người tham gia thị trường này có thể không phản ánh chân thực xu hướng của toàn bộ cử tri. Đáng chú ý hơn, khi mở rộng khung thời gian quan sát, có thể thấy hai yếu tố này chỉ thực sự bắt đầu biến động đồng điệu kể từ thời điểm Harris chính thức tham gia cuộc đua tranh ghế Tổng thống vào tháng 7.

Một điều đáng chú ý là trong khoảng một tháng qua, làn sóng số liệu kinh tế khởi sắc - yếu tố thúc đẩy làn sóng bán tháo trái phiếu - đã tình cờ trùng khớp với thời điểm Harris đánh mất sức hấp dẫn ban đầu trong các cuộc thăm dò. Tuy nhiên, khi đi sâu phân tích các xu hướng thị trường, logic thuần túy không phải lúc nào cũng đủ sức giải thích mọi hiện tượng. Câu chuyện về "Trump - ứng viên của chính sách tài khóa mở rộng và nguy cơ lạm phát" đã ăn sâu vào nhận thức của giới đầu tư, và có lẽ sẽ tiếp tục thống trị cho đến khi một luận điểm thuyết phục hơn xuất hiện.

Đáng ngạc nhiên là mối tương quan giữa xác suất chiến thắng tăng dần của Trump và sự mạnh lên của đồng USD lại không nhận được nhiều sự quan tâm tương xứng. Nguyên nhân có thể do mối liên hệ giữa lãi suất cao và đồng USD mạnh đã quá hiển nhiên. Khi lãi suất Mỹ vượt trội so với phần còn lại của thế giới, đồng USD tăng giá gần như là một quy luật tất yếu.

Từ đó có thể thấy, nếu sự thăng tiến của Trump lý giải được việc lãi suất leo thang, thì điều đó cũng giải thích được sự mạnh lên của đồng USD. Tuy vậy, bản thân cựu Tổng thống Trump lại không ưa thích một đồng USD mạnh. Ông nhiều lần cáo buộc các quốc gia khác thao túng tiền tệ để phá giá nội tệ so với đồng USD, tạo ra "gánh nặng khổng lồ đè lên vai doanh nghiệp Mỹ." Ông thậm chí còn đe dọa sẽ đáp trả bằng các biện pháp thuế quan. Theo phân tích của Unhedged, việc làm suy yếu đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt khác là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Trong khi một số ứng viên quan chức kinh tế tiềm năng của Trump, điển hình như Robert Lighthizer, công khai ủng hộ chính sách đồng USD yếu, thì những nhân vật khác như Scott Bessent lại cho rằng thực chất Trump ngấm ngầm ủng hộ đồng USD mạnh, và việc đe dọa áp thuế chỉ là một chiến thuật đàm phán khéo léo.

Dù quan điểm thực sự của Trump về đồng USD là gì đi nữa, việc đồng USD mạnh lên ngay trước triển vọng tình hình tài khóa xấu đi đã phản ánh một cách hoàn hảo vị thế độc nhất vô nhị của Mỹ trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Không thể phủ nhận rằng một đồng USD mạnh sẽ tạo ra những áp lực nhất định lên nền kinh tế Mỹ, điển hình như khiến hàng xuất khẩu kém cạnh tranh hơn về giá. Tuy nhiên, điều này lại gây tổn thương nghiêm trọng hơn cho phần còn lại của thế giới - và nghịch lý thay, hệ quả này lại càng thúc đẩy sức mạnh của đồng USD.

Joseph Wang, trong một phân tích gần đây trên blog của mình, đã khắc họa tình huống này như sau: "Xác suất thâm hụt ngân sách gia tăng dường như đang đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ lên cao, từ đó nâng cao sức hấp dẫn của đồng USD. Hiệu ứng domino từ lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ cao cũng kéo theo sự leo thang của lợi suất ở các quốc gia khác, bất chấp nền tảng kinh tế của họ đang yếu hơn. Sự kết hợp giữa lợi suất toàn cầu tăng cao và đồng USD mạnh lên đã tạo ra một làn sóng thắt chặt điều kiện tài chính toàn cầu, có thể buộc các ngân hàng trung ương phải đẩy mạnh cắt giảm lãi suất, và điều này lại càng củng cố thêm sức mạnh của đồng USD."

Tình thế nghịch lý và tự củng cố này có thể kéo dài cho đến khi, như cách Wang ví von là "nền kinh tế chạm đến điểm tới hạn" - khi thế giới không còn kiên nhẫn tài trợ cho thâm hụt của Mỹ để đổi lấy những mức lợi suất khiêm tốn. Kịch bản này từng diễn ra ngắn ngủi với nước Anh vào năm 2022. Song với nước Mỹ, không một ai có thể đoán định được thời khắc đó sẽ đến khi nào. Điều duy nhất có thể trấn an chúng ta là thực tế rằng kịch bản ấy vẫn chưa xảy ra. Cho đến lúc đó, Wang khẳng định, "thâm hụt lớn sẽ vẫn là yếu tố tích cực cho rủi ro", như những gì đã diễn ra trong suốt 5 năm qua.

Thâm hụt không phải là yếu tố duy nhất thúc đẩy sức mạnh của đồng USD. Như chuyên gia Tyler Cowen đã chỉ ra trong một bài viết trên Bloomberg mới đây, một nền kinh tế Mỹ mạnh mẽ với nhu cầu đầu tư dồi dào đang là điểm tựa vững chắc cho đồng USD. Dù vậy, giới đầu tư cần phải chấp nhận một thực tế rằng mối quan hệ giữa đồng USD và chính sách tài khóa của Hoa Kỳ sẽ vẫn tiếp tục mang tính nghịch lý trong tương lai.