Bắc Kinh đẩy mạnh kích thích kinh tế giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gia tăng

Bắc Kinh nhắm đến thị trường lao động và tiêu dùng để thúc đẩy nguồn cầu nội địa

Trong tuần này, Bắc Kinh đã ban hành một loạt hướng dẫn mới nhằm hỗ trợ thị trường lao động và tăng thu nhập hộ gia đình, như một phần của nỗ lực ứng phó với tác động ngày càng rõ rệt từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đến nền kinh tế.

Theo nhận định từ China Beige Book:

“Chính phủ Trung Quốc vừa ban hành các hướng dẫn sử dụng công cụ tài chính để kích thích tiêu dùng, nhấn mạnh cam kết bảo vệ việc làm và nâng cao thu nhập hộ gia đình, trong nỗ lực thúc đẩy phục hồi kinh tế. Một động thái kích thích rõ ràng!”

Sau một thời gian im ắng, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cũng lên tiếng, cho biết sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp tiêu dùng huy động vốn thông qua niêm yết trên sàn chứng khoán và các kênh tài chính thay thế. Theo tuyên bố, PBoC sẽ:

“Chỉ đạo các tổ chức tài chính tăng cường dịch vụ tài chính từ cả phía cung và cầu tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của các chủ thể thị trường, qua đó thúc đẩy mở rộng tiêu dùng chất lượng cao.”

Chính phủ cũng nhấn mạnh việc giải quyết tâm lý tiêu dùng yếu bằng các biện pháp hỗ trợ thanh khoản và giảm chi phí tài chính xã hội, thông qua các công cụ chính sách như tỷ lệ dự trữ bắt buộc và tái cấp vốn.

Sự suy yếu trong tiêu dùng nội địa – phần thiết yếu trong chiến lược chuyển đổi sang mô hình kinh tế dựa vào tiêu dùng – đang đe dọa mục tiêu tăng trưởng GDP 5% vào năm 2025 của Bắc Kinh. Những tín hiệu từ hướng dẫn mới nhất cũng phản ánh kỳ vọng rằng đàm phán thương mại với Mỹ có thể kéo dài và có nguy cơ leo thang căng thẳng.

Việc làm và tâm lý tiêu dùng là trọng tâm trong kích cầu

Các chính sách hỗ trợ tài chính thường giúp tăng thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình. Tuy nhiên, bất ổn trong thị trường bất động sản, tình hình việc làm và áp lực từ thương mại với Mỹ đang kìm hãm sức mua của người dân.

Tỷ lệ thất nghiệp tại Trung Quốc giảm nhẹ từ 5,1% trong tháng 4 xuống 5% trong tháng 5. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm thanh niên (16–24 tuổi, không tính học sinh sinh viên) lại vẫn ở mức cao – mặc dù giảm từ 15.8% xuống 14.9% – nhưng vẫn cao hơn mức 14.2% cùng kỳ năm trước.

Với dự báo 12.22 triệu sinh viên tốt nghiệp mùa hè này, thị trường lao động có thể tiếp tục chịu áp lực. Nếu tỷ lệ thất nghiệp thanh niên tiếp tục gia tăng đột biến như trong giai đoạn đại dịch, tâm lý tiêu dùng có thể tiếp tục xấu đi, đe dọa hiệu quả của các biện pháp kích thích.

Chính phủ Trung Quốc đã từng đưa ra nhiều khoản hỗ trợ cho doanh nghiệp để tạo việc làm cho nhóm thanh niên thất nghiệp và sinh viên mới tốt nghiệp – và đây vẫn sẽ là một trọng tâm lớn.

Tuy vậy, các doanh nghiệp trong nước đang phải đối mặt với làn sóng cạnh tranh gia tăng và cuộc chiến giá ngày càng khốc liệt – hệ quả trực tiếp từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung – điều này có thể làm suy giảm khả năng tuyển dụng, dù có các ưu đãi chính sách.

Thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung: Nguy cơ rạn nứt?

Trung Quốc và Mỹ đã đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại kéo dài 90 ngày sau cuộc đàm phán tại London hồi tháng 6. Tuy nhiên, việc Trung Quốc cắt giảm mạnh xuất khẩu nam châm đất hiếm – một mặt hàng chiến lược – có thể đặt ra nghi vấn về mức độ tuân thủ của Bắc Kinh.

Theo The Kobeissi Letter:

“Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc giảm mạnh 74% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 5 – mức giảm lớn nhất từng ghi nhận. Riêng xuất khẩu sang Mỹ giảm đến 93% chỉ còn khoảng 46,000 kg. Trung Quốc hiện khai thác khoảng 69% và xử lý tới 90% nguồn cung đất hiếm toàn cầu – đây là đòn bẩy quan trọng trong cuộc chiến thương mại.”

Nếu xuất khẩu đất hiếm tiếp tục bị hạn chế và chiến tranh thương mại leo thang, Bắc Kinh sẽ đối mặt với thách thức lớn trong việc duy trì đà phục hồi tâm lý và thu nhập hộ gia đình.

Alicia Garcia Herrero, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tại Natixis, cảnh báo:

“Rủi ro là thỏa thuận London có thể tan vỡ. Vì đất hiếm là vấn đề rất kỹ thuật, dễ nảy sinh xung đột.”

Chứng khoán Hồng Kông và Trung Quốc Đại Lục tăng bất chấp thách thức

Dù đối mặt với áp lực thuế quan và giới hạn tiếp cận công nghệ, thị trường Hồng Kông và Trung Quốc Đại Lục không ghi nhận làn sóng bán tháo ồ ạt. Từ đầu năm đến nay, chỉ số Hang Seng TECH và ETF Roundhill China Dragons lần lượt tăng 20.33% và 19.98%, vượt trội so với mức tăng 3.43% của Nasdaq Composite. Trong khi đó, ETF Roundhill Magnificent Seven chỉ nhích nhẹ 0.15%.

Đà hồi phục cũng được ghi nhận tại thị trường Đại Lục – chỉ số CSI 300 và Shanghai Composite lần lượt tăng 2.96% và 3.15% trong tháng 6, mặc dù thấp hơn mức tăng 4.5% của Nasdaq. Chỉ số Hang Seng vẫn dẫn đầu với mức tăng 4.51% trong cùng kỳ.

Triển vọng

Tiến triển trong đàm phán thương mại Mỹ-Trung sẽ là yếu tố quyết định đối với triển vọng thị trường tại Mỹ, Trung Quốc Đại Lục và Hồng Kông. Một thỏa thuận toàn diện có thể thúc đẩy tâm lý thị trường toàn cầu, trong khi bất kỳ sự gián đoạn nào đối với thỏa thuận đình chiến hoặc đàm phán bị trì trệ đều có thể đảo ngược các mức tăng đạt được trong tháng 6.

Trong khi đó, Bắc Kinh tiếp tục đóng vai trò trung tâm với trọng tâm là thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Các diễn biến từ thỏa thuận ngừng bắn giữa Iran và Israel, cũng như triển vọng đàm phán hạt nhân Mỹ-Iran, sẽ là các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến khẩu vị rủi ro toàn cầu.