Các nhà đầu tư đang "ngóng chờ" gói kích thích của chính phủ Trung Quốc hơn bao giờ hết?

Những người nắm giữ cổ phiếu Trung Quốc đã nhận được tin tức trái chiều vào thứ Sáu. Tại kỳ họp Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, chính phủ đã công bố gói tài chính trị giá 10 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 1.4 nghìn tỷ USD) nhằm cứu trợ các khoản nợ xấu của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, gói hỗ trợ này, tiếp nối mô hình của các biện pháp kích thích gần đây, chưa gây được ấn tượng mạnh. Chỉ số chứng khoán CSI 300 của Thượng Hải và Thâm Quyến cùng với đồng nhân dân tệ đều giảm nhẹ trước tin tức này:

Nợ xấu là một vấn đề đối với Trung Quốc. Các chính quyền địa phương Trung Quốc, do không thể tự phát hành trái phiếu, thường sử dụng các công ty tài chính tương tự như công ty đầu tư để vay vốn; sau khi thị trường bất động sản suy thoái, nhiều tỉnh không còn có thể dùng doanh thu từ bán đất để trả nợ, dẫn đến các khoản nợ xấu "ẩn" không nằm trên bảng cân đối chính thức. Việc hoán đổi nợ sẽ giúp giảm rủi ro tài chính và giải phóng ngân sách, nhất là trong bối cảnh nhiều chính quyền địa phương đã cắt giảm dịch vụ công. Tuy nhiên, quy mô của gói cứu trợ này là khá nhỏ. Theo Tianlei Huang tại Viện Peterson:

“Tác động của gói này đối với tình hình kinh tế ngắn hạn sẽ không lớn. Bộ trưởng Tài chính Lan Fo’an ước tính rằng các chính quyền địa phương sẽ tiết kiệm được khoảng 600 tỷ nhân dân tệ (83 tỷ USD) tiền lãi trong 5 năm. 120 tỷ nhân dân tệ mỗi năm, tương đương 17 tỷ USD, là không đủ lớn để tạo ra sự khác biệt. Thực tế, chi tiêu của chính quyền địa phương tính đến nay thấp hơn gần 3 nghìn tỷ nhân dân tệ so với ngân sách dự kiến năm nay.”

10 nghìn tỷ nhân dân tệ có lẽ là chưa đủ để tạo ra sự thay đổi lâu dài trong vấn đề nợ “ẩn”. Mặc dù ông Lan cho biết có khoảng 14.3 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 2 nghìn tỷ USD) nợ “ẩn” trên bảng cân đối của các tỉnh, nhưng Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã ước tính con số này vào khoảng 60 nghìn tỷ nhân dân tệ trong báo cáo năm ngoái. Thêm vào đó, con số 10 nghìn tỷ nhân dân tệ không phải là toàn bộ cam kết mới. Trong đó, 6 nghìn tỷ nhân dân tệ là khoản nợ mới sẽ được phát hành cho chương trình hoán đổi nợ, còn 4 nghìn tỷ nhân dân tệ là khoản nợ đã có sẵn cho các chính quyền địa phương sử dụng cho các mục đích liên quan.

Nếu không có các gói kích thích mạnh mẽ hơn, khả năng đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% trong năm nay của chính phủ vẫn còn thấp. Tuy nhiên, có thể sẽ có thêm các biện pháp hỗ trợ. Cuộc họp của Bộ Tài chính (MOF) vào tháng 10 đã đưa ra bốn mục tiêu của gói kích thích, trong đó giải quyết nợ ẩn của địa phương là ưu tiên đầu tiên (tiếp theo là tăng cường cho vay ngân hàng, ổn định thị trường bất động sản, và hỗ trợ người tiêu dùng). Dù không rõ các mục tiêu này sẽ được thực hiện theo thứ tự nào, những phát biểu của ông Lan ngụ ý rằng chính phủ sẽ thực hiện ba mục tiêu còn lại.

Thị trường đang thiếu kiên nhẫn chờ đợi các chi tiết về gói kích thích. Thời điểm công bố gói hỗ trợ này, ngay sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, cho thấy chính phủ Trung Quốc có thể đã đợi kết quả để xác định các cam kết tài chính mạnh mẽ. Quy mô của gói kích thích này cũng cho thấy khả năng chính phủ đang để dành nguồn lực tài chính để ứng phó với các chính sách của chính quyền Trump đối với Trung Quốc. Một gói tài chính cụ thể và đáng kể hơn có thể sắp được công bố.