Người nước ngoài kỳ vọng Hàn Quốc sẽ trở thành “Nhật Bản mới”

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Trong hơn hai thập kỷ qua, các nhà đầu tư lạc quan đã nhiều lần dự đoán sự chấm dứt của cái gọi là “chiết khấu Hàn Quốc” — tình trạng định giá thấp kéo dài của các công ty Hàn Quốc so với các đối thủ toàn cầu — nhưng hầu như không có kết quả. Tuy nhiên, những nỗ lực gần đây nhằm cải thiện tình trạng quản trị doanh nghiệp vốn nổi tiếng kém hiệu quả ở nước này đang đem lại hy vọng mới cho giới đầu tư nước ngoài.

Chỉ số Kospi của Seoul đã tăng 40% từ đầu năm đến nay và đầu tháng này đã lập kỷ lục mới. Đợt tăng giá bắt đầu từ các nhà đầu tư trong nước, nhưng hiện tại đang được thúc đẩy thêm bởi dòng tiền từ nước ngoài. Theo dữ liệu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng hơn 11 tỷ USD cổ phiếu Hàn Quốc kể từ đầu tháng 5.
Các chính trị gia và nhà đầu tư đều hy vọng Hàn Quốc có thể đi theo con đường của Nhật Bản, nơi một chiến dịch kéo dài nhằm cải thiện quản trị đã giúp thị trường chứng khoán vượt qua mức đỉnh được thiết lập trong bong bóng thập niên 1980. Những dấu hiệu kể từ sau chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 6 của Tổng thống Lee Jae Myung khá đáng khích lệ, nhưng sự chống đối cải cách từ các nhóm lợi ích có thể khiến con đường này nhiều gập ghềnh.
Một trong những dấu hiệu cụ thể đầu tiên của tiến bộ là việc mở rộng nghĩa vụ ủy thác của giám đốc công ty, từ tháng 7, để bao gồm cả cổ đông thiểu số. Những biện pháp tiếp theo — chẳng hạn buộc doanh nghiệp hủy cổ phiếu quỹ hoặc áp dụng nghĩa vụ chào mua bắt buộc với cổ đông thiểu số trong các thương vụ thâu tóm — sẽ giúp chấm dứt tình trạng mà Federated Hermes gọi là “sự ngược đãi có hệ thống” đối với nhà đầu tư nhỏ.
Một điểm khác biệt giữa Hàn Quốc và Nhật Bản là sự thống trị của các tập đoàn gia đình. Người ngoài có thể nghĩ rằng ai cũng muốn giá cổ phiếu tăng cao, nhưng luật thuế Hàn Quốc lại khuyến khích các gia đình kiểm soát giữ giá thấp. Các tập đoàn kinh doanh đang vận động hành lang phản đối cải cách liên quan đến cổ phiếu quỹ, cho rằng điều này sẽ khiến doanh nghiệp dễ bị thâu tóm thù địch.
Theo CLSA, mức chiết khấu trung bình so với giá trị tài sản ròng của các tập đoàn lớn đã thu hẹp từ 57% hồi đầu năm xuống còn khoảng 43%. Những đợt tăng giá gần đây cho thấy bất kỳ sự trì hoãn hoặc làm loãng đề xuất nào đều có thể gây ra sự điều chỉnh giảm.
Sự tương phản rõ rệt có thể thấy ở trường hợp của LG — tập đoàn nổi tiếng nhất với mảng điện tử — và công ty hóa chất KCC. Tháng trước, cổ phiếu công ty mẹ của LG tăng 5% khi công bố kế hoạch hủy toàn bộ cổ phiếu quỹ vào năm sau. Ngược lại, cổ phiếu KCC giảm 12% trong tuần trước sau khi gây thất vọng với kế hoạch chỉ hủy một phần nhỏ cổ phiếu quỹ.
Ngay cả những người lạc quan nhất về Hàn Quốc cũng thừa nhận còn nhiều thách thức. Quỹ đầu cơ Asset Value Investors của Anh gần đây nhận định: “Bài học từ Nhật Bản cho chúng tôi thấy con đường cải cách quản trị là một hành trình dài và quanh co.” Tuy nhiên, với mức chiết khấu còn lại vẫn rất lớn, cùng một vị tổng thống đã đặt uy tín của mình vào việc thu hẹp khoảng cách, thì ngay cả tiến bộ chưa hoàn hảo cũng có thể mang lại những khoản lợi nhuận đáng kể.
Financial Times