Cập nhật thị trường đầu ngày: Căng thẳng thương mại leo thang thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn

Ông Donald Trump, Tổng thống Mỹ, đã đe dọa tăng "đáng kể" thuế quan với Trung Quốc, khiến Phố Wall rung chuyển vào cuối một tuần vốn đã biến động khi lo ngại về bong bóng trong các công ty trí tuệ nhân tạo tăng cao. Phát biểu của ông đã khiến chỉ số S&P 500 giảm 2.7%. Nasdaq 100 mất 3.5%.

Trump nói rằng ông không thấy “lý do” để gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, viện dẫn các biện pháp kiểm soát xuất khẩu "thù địch" gần đây. Bài đăng trên mạng xã hội của ông đến sau một loạt động thái từ cả hai phía Mỹ và Trung Quốc nhằm hạn chế dòng chảy công nghệ và nguyên vật liệu giữa hai nước — tất cả đều diễn ra trước cuộc gặp dự kiến của hai nhà lãnh đạo tại châu Á vào cuối tháng này.

"Điều đó rõ ràng không phải là điều các nhà giao dịch muốn nghe. Mọi thứ trở nên xấu đi rất nhanh," Steve Sosnick tại Interactive Brokers cho biết trong một ghi chú mang tựa đề "Tariff Rug Pull". "Phản ứng có thể phản ánh sự chủ quan của thị trường gần đây cũng như các tác động về chính sách."

Kể từ đợt sụt giảm do thuế quan gây ra vào tháng Tư, chỉ số S&P 500 đã tăng mạnh nhờ lạc quan về AI và kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất. Chỉ số này đang giao dịch ở mức định giá cao nhất trong 25 năm — khiến vùng đệm cho tin xấu trở nên rất mỏng.

Ngày thứ Sáu, chỉ số S&P 500 trải qua ngày tồi tệ nhất kể từ tháng Tư. Một dấu hiệu căng thẳng khác là chỉ số biến động quan trọng - VIX - đã vượt 21. Lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm giảm 11 điểm cơ bản xuống 4.03%. Bitcoin giảm khoảng 5.5%. Hàng hóa từ đồng đến đậu tương, lúa mì và bông đều sụt giảm.

"Suốt mùa hè, sự tham lam đã vượt xa sợ hãi trên thị trường chứng khoán Mỹ, và mức độ chủ quan cao khiến nhà đầu tư dễ tổn thương," Michael O’Rourke tại JonesTrading nhận định. "Việc bán tháo có khả năng chuyển sang một đợt điều chỉnh lớn hơn, đặc biệt nếu thỏa thuận ngừng chiến thương mại Mỹ-Trung kết thúc."

Bài đăng của Trump nối tiếp một loạt động thái từ cả Mỹ và Trung Quốc nhằm hạn chế dòng chảy công nghệ và nguyên vật liệu giữa hai nước — vốn được xem là cách để giành lợi thế trước cuộc gặp dự kiến tại châu Á của các nhà lãnh đạo.

"Đây là thời điểm rất nguy hiểm đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm cả những chuỗi cung ứng hỗ trợ AI, nhưng quan trọng là chưa bên nào thực hiện các biện pháp đe dọa," Michael Hirson và Houze Song tại 22V Research cho biết. "Vẫn còn cơ hội để rút lui, và Trump sẽ phải đối mặt với rủi ro chính trị lớn nếu ông thực hiện đe dọa của mình."

Chris Zaccarelli tại Northlight Asset Management nhận xét rằng tháng Mười đã chứng minh danh tiếng của nó như một trong những tháng biến động nhất và đợt bán tháo mà nhiều người dự đoán cuối cùng đã đến.

"Trong vài tuần tới có thể có biến động hơn, nhưng nếu kinh tế không chịu tổn hại thực sự, thị trường sẽ hồi phục vào cuối năm và những người mua vào khi giảm trong tháng Mười có thể được đền đáp," ông nói.

"Chúng tôi mạnh mẽ khuyến nghị đa dạng hóa danh mục do sự tập trung cao của thị trường đồng thời dự báo sự gia tăng đáng kể biến động thường thấy trong tháng Mười," Eric Teal tại Comerica Wealth Management chia sẻ.

Về mặt kỹ thuật, Dan Wantrobski tại Janney Montgomery Scott cho biết đợt giảm hôm thứ Sáu không hoàn toàn bất ngờ.

"Chúng tôi đã dự đoán sẽ có những khoảng sụt giảm như thế này hoặc tương tự," ông lưu ý, cho biết nguyên nhân "do điều kiện quá mua gần đây, tín hiệu phân kỳ tiêu cực trên giá, động lượng và độ rộng, vị thế tập trung và rủi ro tin tức cao."

Ông cũng lưu ý rằng với đợt bán tháo, nhiều biểu đồ giao dịch ngắn hạn đang bước vào vùng "quá bán ở mức vừa phải," có thể báo hiệu những nhịp hồi trong vài ngày tới.

"Chúng tôi tiếp tục dự báo hoạt động điều chỉnh trong phạm vi 5% đến 10% từ mức cao gần đây do điều kiện biểu đồ đã quá mua trên nhiều khung thời gian," Wantrobski nói. "Nhưng mô hình của chúng tôi không dự báo sự suy giảm cấu trúc trong chu kỳ chứng khoán Mỹ năm 2025."

"Dù chỉ số SPX có thể hồi phục vào tuần tới lên 6,800, tôi nghi ngờ đà suy yếu hôm thứ Sáu đã khiến độ rộng và động lượng giảm thêm, điều có thể dẫn đến đợt bán tháo vào mùa Thu," Mark Newton tại Fundstrat Global Advisors nhận định.

Newton cũng lưu ý rằng cần duy trì cảnh giác khi một số biến động liên tài sản đã bắt đầu và có khả năng kéo dài trong tháng tới.

Căng thẳng thương mại leo thang đúng lúc các lời kêu gọi dừng lại đà tăng của thị trường chứng khoán gia tăng, khi chỉ số S&P 500 gần như đã tăng gấp đôi trong ba năm.

"Khi thị trường đã sẵn sàng cho một đợt điều chỉnh, những đe dọa thương mại mới nhất của Tổng thống Trump nhằm vào Trung Quốc hôm nay đã trở thành điểm bùng phát cho đợt bán tháo rộng trên cổ phiếu," Charlie Ripley tại Allianz Investment Management nhận định.

Đối với nhà đầu tư, Ripley nhấn mạnh rằng cần nhớ rằng các đe dọa lớn không phải lúc nào cũng dẫn đến hành động lớn. Mặc dù sự sụt giảm nghiêm trọng vào thứ Sáu, sự chuyển biến tâm lý về quan hệ thương mại Mỹ-Trung khó có thể làm đảo lộn các yếu tố cơ bản hỗ trợ cho đà tăng gần đây của thị trường, ông bổ sung.

Sự hưng phấn trên thị trường đã rõ rệt đến mức các nhà đầu tư gần đây đã đổ tiền vào mọi loại tài sản từ cổ phiếu đến trái phiếu và tiền ảo.

Quỹ cổ phiếu toàn cầu thu hút 20 tỷ USD trong tuần kết thúc ngày 8 tháng 10, trong khi dòng tiền vào trái phiếu đạt 25.6 tỷ USD, theo dữ liệu EPFR Global được Bank of America Corp. trích dẫn. Quỹ tiền ảo cũng ghi nhận dòng vốn vào 5.5 tỷ USD. Ngay cả các quỹ tiền mặt cũng nhận được gần 73 tỷ USD, cho thấy nhà đầu tư vẫn còn nhiều tiềm năng tài chính.

"Ảnh hưởng lớn hơn là sự đảo chiều của cổ phiếu. Liệu đây có phải là 'ngày giải phóng' lần hai?" Andrew Brenner tại NatAlliance Securities đặt câu hỏi. "Điều này lại khiến thị trường trái phiếu được hưởng lợi nhiều hơn."