Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

11:03 22/04/2025

Giới chức Hoa Kỳ ngày càng bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn trước tiến độ chậm chạp của tiến trình hòa bình tại Ukraine. Điểm mấu chốt của vấn đề nằm ở sự miễn cưỡng bất thường của họ trong việc gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải thực hiện những nhượng bộ đáng kể. Trong bối cảnh Hoa Kỳ không sẵn lòng hành động, các quốc gia châu Âu cần phải chủ động đảm nhận vai trò này.

Nhìn lại tình hình hiện tại, Nhà Trắng đã thể hiện thái độ dung túng đối với hầu hết yêu sách của Putin, từ việc công nhận các hành động sáp nhập lãnh thổ phi pháp của Nga đến việc cản trở con đường gia nhập NATO của Ukraine. Các khoản viện trợ quân sự được chính quyền tiền nhiệm phê duyệt đã bị đình trệ tạm thời và không có bất kỳ cam kết cung cấp vũ khí mới nào được đưa ra. Song song với điều đó, Hoa Kỳ vẫn không chịu bảo đảm an ninh cho các đồng minh châu Âu khi họ sẵn sàng tham gia giám sát lệnh ngừng bắn.

Mặc dù các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra tại London trong tuần này, những nhượng bộ phía Hoa Kỳ vẫn chưa đem lại kết quả thúc đẩy tiến trình hòa bình. Minh chứng rõ ràng là ngay sau cuộc gặp gần đây nhất giữa đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ Steve Witkoff với Putin, quân đội Nga đã phóng tên lửa vào thành phố Sumy của Ukraine, khiến ít nhất 35 người thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em. Lệnh ngừng bắn được Nga tuyên bố trong dịp Lễ Phục sinh chỉ tồn tại trên thông cáo báo chí mà không được thực thi nghiêm túc trên thực địa.

Châu Âu đã chủ động tăng cường hỗ trợ dành cho Ukraine trong thời gian gần đây. Phối hợp cùng Vương quốc Anh và các thành viên khác trong Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, họ đã cam kết viện trợ quân sự trị giá hơn 21 tỷ Euro (tương đương 24 tỷ USD) trong năm nay. Một chiến lược phòng thủ mới đang được triển khai nhằm tăng cường hệ thống phòng không, pháo binh, máy bay không người lái và tên lửa cho Ukraine. Kế hoạch cho vay quốc phòng trị giá 150 tỷ Euro (171 tỷ USD) sẽ thúc đẩy mạnh mẽ năng lực sản xuất vũ khí tại Liên minh châu Âu, Ukraine và Na Uy.

Tuy nhiên, các nước châu Âu cần và có khả năng thực hiện nhiều biện pháp hơn nữa.

Trước hết, nguồn tài chính mới này cần được nhanh chóng chuyển hóa thành vũ khí thực tế. Ukraine đang trên đà phát triển trở thành một trong những trung tâm sản xuất vũ khí lớn của châu Âu, nhưng phần lớn năng lực sản xuất vẫn chưa được khai thác triệt để do thiếu vốn. Các khoản tài trợ có mục tiêu cụ thể, bao gồm nguồn tiền từ tài sản đóng băng của Ngân hàng trung ương Nga, đã giúp mở rộng nhanh chóng việc sản xuất lựu pháo Bohdana nội địa, minh chứng cho mô hình sản xuất hiệu quả. Những mô hình hợp tác tương tự cần được nhân rộng và phát triển.

Thứ hai, châu Âu cần cung cấp nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến hơn nữa. Friedrich Merz, người được dự đoán sẽ giữ cương vị thủ tướng Đức, đã bày tỏ sự ủng hộ việc cung cấp tên lửa tầm xa Taurus do Đức sản xuất cho Ukraine, loại vũ khí có khả năng tấn công các tuyến tiếp tế quan trọng của Nga tại Crimea. Chính phủ Đức hiện tại cần chấm dứt sự trì hoãn và phê duyệt việc chuyển giao này, noi gương Vương quốc Anh và Pháp, những quốc gia đã cung cấp các hệ thống vũ khí tương tự.

Thứ ba, châu Âu cần tìm giải pháp vượt qua sự cản trở từ Hungary, quốc gia có lãnh đạo Viktor Orban với khuynh hướng thân Nga đã liên tục trì hoãn việc phê duyệt các biện pháp trừng phạt và phản đối nỗ lực huấn luyện lực lượng Ukraine. Liên minh châu Âu sở hữu nhiều công cụ, trong đó có cơ chế mở rộng bỏ phiếu theo đa số đủ điều kiện, để vô hiệu hóa ảnh hưởng của bất kỳ thành viên nào đi ngược lại lợi ích an ninh chung của khối. Thời điểm áp dụng những công cụ này đã đến.

Cuối cùng, châu Âu phải siết chặt các biện pháp ngăn chặn Nga lẩn tránh lệnh trừng phạt. Nhiệm vụ này bao gồm việc thực thi nghiêm ngặt mức giá trần dầu và ngăn chặn dòng chảy công nghệ lưỡng dụng sang Nga. Các nhà lãnh đạo châu Âu cần tạo áp lực buộc Nhà Trắng thực hiện cam kết áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các đơn vị mua dầu Nga tại Trung Quốc và Ấn Độ.

Giới lãnh đạo Hoa Kỳ cần nhận thức rằng tham vọng của Putin không dừng lại ở việc chinh phục Ukraine. Các nghiên cứu gần đây đã phát hiện sự gia tăng gần gấp ba lần trong số vụ tấn công phức hợp của Nga nhắm vào các mục tiêu tại châu Âu và Hoa Kỳ từ năm 2023 đến 2024, bao gồm phá huỷ cơ sở hạ tầng, phát tán thông tin sai lệch và các âm mưu ám sát. Lực lượng không quân Vương quốc Anh đã phải điều động chiến đấu cơ ba lần trong những ngày gần đây để đánh chặn máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận gần khu vực NATO. Lịch sử đã chứng minh rằng khi một nước Nga không bị kiềm chế và có thời gian tái vũ trang, tham vọng lãnh thổ của quốc gia này thường được mở rộng.

Hoa Kỳ, từ vị thế địa lý xa xôi, có thể tự cho phép mình chấp nhận những mối đe dọa này như một rủi ro chiến lược có thể quản lý được. Châu Âu, đứng trước nguy cơ trực tiếp ở ngay sát biên giới, không thể nuôi dưỡng những ảo tưởng về an ninh khi đối diện với thực tế khắc nghiệt này.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ trong tháng 5 dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng 130,000 việc làm, thấp hơn so với mức tăng 177,000 trong tháng 4. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố dữ liệu này vào lúc 12:30 GMT hôm nay. Đây là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất, có khả năng tác động mạnh đến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và làm biến động thị trường ngoại hối, đặc biệt là USD.
Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Tokyo vật lộn với “quái vật ba đầu” mang tên thương mại toàn cầu

Tokyo đang loay hoay giữa ba hướng chính sách thương mại mâu thuẫn từ nội bộ chính quyền Trump, biến đàm phán thành màn “xiếc ngoại giao”. Trong khi Nhật khéo léo điều chỉnh chiến thuật để giữ tiến triển, thì Trung Quốc quan sát cách Mỹ “đấu súng nội bộ”. Song mọi nỗ lực thương lượng đều có nguy cơ trở thành con tin của hỗn loạn chính trị Washington. Cùng lúc, cuộc khẩu chiến Trump–Musk tạm hạ nhiệt sau những đòn rắn mặt trận chính trị và thị trường, nhưng vẫn chưa rõ là kết thúc hay chỉ là tạm dừng màn kịch.
Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Cổ phiếu thận trọng chờ báo cáo việc làm, Tesla lao dốc khi mối quan hệ thân thiết Trump-Musk rạn nứt

Thị trường châu Á giao dịch cầm chừng khi nhà đầu tư chờ đợi báo cáo việc làm Mỹ giữa lúc lo ngại kinh tế đình trệ. Cổ phiếu Tesla lao dốc mạnh sau xung đột giữa Trump và Elon Musk, làm bốc hơi 150 tỷ USD vốn hóa. Đồng thời, căng thẳng Mỹ-Trung tiếp tục phủ bóng khi đối thoại cấp cao không đạt bước tiến rõ ràng.
Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trung Quốc còn có phải là nơi "không thể đầu tư"?

Cho đến gần đây, hầu hết các nhà đầu tư quốc tế đều cho rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc gần như “không thể đầu tư”. Nhiều người vẫn nghĩ vậy, và bạn có thể thấy lý do. Dân số nước này đang già hóa nhanh chóng và giảm tuyệt đối. Đây là một nền kinh tế nợ cao vẫn đang gánh chịu hậu quả từ sự suy thoái nghiêm trọng của thị trường bất động sản.
Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Trái phiếu Nhật: Tạm yên, nhưng áp lực vẫn còn đó

Thị trường trái phiếu Nhật Bản đang trải qua những biến động lớn khi nhu cầu trong nước giảm mạnh, khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài tăng lên mức cao kỷ lục. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nước ngoài trở thành lực lượng chính mua vào, giúp thị trường tạm thời ổn định. Tuy nhiên, Bộ Tài chính Nhật đang cân nhắc điều chỉnh chiến lược phát hành trái phiếu để đối phó với thách thức lâu dài từ sự mất cân bằng cung – cầu và thay đổi trong hành vi đầu tư.
Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Ngày thứ Sáu bão tố: Trump - Tập đình chiến nhưng chiến tranh Trump - Musk làm Tesla bay hàng trăm tỷ

Đừng nhầm lẫn: thị trường hiện đang "dò dẫm" trong cơn bão. Sự yên tĩnh là giả tạo giữa các dòng nước xiết. Giữa logic TACO, cảm giác "déjà vu" về thuế quan, và một Fed có thể cắt giảm quá muộn hoặc không cắt giảm, các nhà giao dịch đang rón rén bước qua bãi mìn địa chính trị, không rõ tin tức nào sẽ là kíp nổ tiếp theo.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ